Odbicie emocji w języku
Poprzez język ujawniamy nasze
uczucia i myśli,
a także oceniamy
rzeczywistość.
(Magdalena Ewa Michalak)
O sposobach wyrażania
emocji dyskutowali nie tylko językoznawcy, ale też filozofowie i antropologowie
kultury. Sokrates i Platon byli zdania, że emocje zagrażają rozumowi. Trafnie
wyrażają to metafory użyte przez Platona, który umysł ludzki porównał do woźnicy rydwanu powożącego końmi
pożądania i emocji. Filozof nazywał rozum panem, a emocje
niewolnikiem.
Różni badacze
zastanawiali się, od czego zależy sposób wyrażania emocji: od indywidualnych
predyspozycji czy jest zdeterminowany kulturowo. I co się okazuje? Umiejętności
nadawcy to jedno, a uwarunkowania kulturowe to drugie. Na przykład kultura
polska ceni spontaniczne wyrażanie uczuć, a kultura angloamerykańska i anglosaska
kładzie nacisk na ich kontrolowanie.
Tak czy owak przeżywamy
emocje i musimy je jakoś wyrazić w języku. Bogaty obraz naszych uczuć i emocji
zawiera się w języku potocznym. Ma on behawioralny charakter (na podstawie bodźców płynących z zewnątrz), ponieważ stany wewnętrzne są opisywane poprzez
odwołania do gestów, mimiki, wyglądu i doznań fizycznych. Związki frazeologiczne
ukazują, że objawami uczuć są zmiany fizyczne.
Emocje wpływają na zdolność wykonywania ruchu i powodują zakłócenia w funkcjonowaniu organizmu: oczy wychodzą/ wyłażą z orbit; postawił oczy
w słup; włosy zjeżyły się na głowie;
brwi się podniosły; brwi się nastroszyły; marszczy brwi; zaciska szczęki; zagryza wargi;
serce się tłucze/ kołacze; serce wyskakuje z piersi; coś leży na sercu; serce stanęło/staje w gardle; zmiękło serce;
złamane serce; skóra cierpnie; przebiegają/ przechodzą ciarki/ mrówki po
plecach; włosy się zjeżyły; krew uderzyła do głowy; staje na głowie; wyrywa
włosy z głowy; krew zalała oczy; pociemniało w oczach; język się plącze; kręci
się w głowie; głowa ciąży; zadrżał z gniewu; stracił głowę; coś rozdziera
serce; serce pęka; serce się kraje; serce zamarło w piersi; dech zamarł; nogi
wrosły w ziemię; nogi przyrosły do ziemi; zapomniał języka w gębie; zastygła
twarz; pęka ze śmiechu.
Emocje mogą zmieniać wygląd: poczerwieniała twarz;
jaśnieje/promienieje twarz; twarz pobladła; poszarzała/sczerniała twarz; oblał
się rumieńcem; oko zbielało.
Pod wpływem doznań zmienia się niejako rozmiar części organizmu: otworzył
szeroko oczy; zrobił wielkie oczy; rozszerzyły się źrenice; nie mieści się w
głowie; serce rośnie; rozłożył ręce.
Zmienia się też temperatura ciała: oblał się żarem;
twarz płonie/pała; krew stygnie/ krzepnie/ lodowacieje w żyłach.
Zmienność i intensywność
emocji można też wyrazić, używając
poetyckiego języka. Znane są metafory związane z ogniem/płomieniem
lub wodą: gorące/płomienne/palące
uczucie; płomień miłości; płomień nienawiści; płonie
miłością/nienawiścią/wrogością/zazdrością; kogoś pali wstyd/zazdrość/ciekawość;
wznieca panikę. Ale: przypływ wzruszenia; fala szczęścia; napłynęło wzruszenie;
tonie w bólu/żalu/rozpaczy; kogoś zalało szczęście/wzruszenie.
Profesor Anna Wierzbicka
- językoznawczyni - w jednej ze swoich prac pisze: określenia emocji w danym języku mają charakter niepowtarzalny i
wyrażają unikalny stosunek do ludzkich uczuć typowy dla danej kultury oraz
unikalną perspektywę na związek pomiędzy emocjami (...) i zachowaniami
społecznymi. Powyższe przykłady dowodzą wielkiego
bogactwa języka polskiego. Warto od czasu do czasu nad tym się zastanowić, no i
- oczywiście- korzystać z tego zasobu, a nie powtarzać do znudzenia kilka
utartych zwrotów.
Miłośnik poprawnej polszczyzny
Grafika:
http://l.thumbs.canstockphoto.com/canstock7798260.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCM8DLhxWC5NpF5tgyEPo3whhrA_9i23syE0z0kH6hymsDE6bKY68E4AZBgkh5bwF2Z_mX5OYIaVFaFOpLineElk-yEXK2h7Elj0hIrAscZntGcFs-EV0QVmX-6OOCiLKAZVf_sn2V9IJU/s1600/haciendo-el-signo-de-silencio.jpg
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/736x/d2/61/9b/d2619be569d62089c2d4323c422ee511.jpg
https://s3.pixers.pics/pixers/700/FO/30/37/56/91/700_FO30375691_0cf1cb959a141e26991bd82a61cf1c21.jpg
Kolejny ciekawy post. Dzięki temu nie będę używać "wytartych frazesów",
OdpowiedzUsuńStanisław Grabias (profesor pochodzący spod Biłgoraja) stwierdził „emocja to typ ekspresji, polegający na uzewnętrznianiu się uczuć ". Może to być wyrażenie stosunku nadawcy do rzeczywistości bądź jego wewnętrznego stanu emocjonalnego. Poprzez wyrażanie emocji nadawca ukazuje cechy swojej osobowości oraz ocenia zjawiska pozytywnie lub negatywnie. Grabias mówił "poszczególne stany emocjonalne mogą być komunikowane, wyrażane lub mogą się przejawiać". Językoznawcy zajmowali się dotąd środkami wyrażania uczuć w sposób ogólny, niewiele jest prac , analizujących konkretne użycia tych środków w zależności od uwarunkowań społecznych i sytuacyjnych.
OdpowiedzUsuńNasz ojczysty język jest bardzo piękny i pełen ciekawych związków frazeologicznych, których możemy używać do różnych sytuacji. Znalazłam jeszcze kilka ciekawych związków wyrażających emocje: zęby szczękają ze strachu, nogi jak z waty, serce wali jak młot, czerwony jak burak, oblał mnie zimny pot. Można wymieniać wiele innych związków, ale te są najczęściej używane.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy artykuł (jeszcze z 2007 r.) o emocjach w języku znajduje się na stronie radiowej Trójki. Tutaj link: http://www.polskieradio.pl/24/289/Artykul/169898,Codzienna-mowa-emocje-w-jezyku
OdpowiedzUsuńCzytałam :) Szczególnie spodobał mi się fragment:
Usuń"Odrębną kwestią są wyrazy złożone z członów w rodzaju „super” i „ekstra” – używa się ich, żeby pokazać bardzo pozytywne cechy danej rzeczy. „Superdom”, „ekstraogród” – zapożyczone z języka angielskiego stają się wszechobecne. Dzisiaj wszystko może być „super”. Ale czy takie jest? To od mówiącego zależy, jak werbalnie ujawni swoje emocje – możliwości ma ogromne, wybiera z systemu językowego to, co mu w danym momencie odpowiada."
Dzięki przytoczonym w poście związkom frazeologicznym możemy urozmaicić nasze wypowiedzi. Zamiast tego często opisujemy nasze uczucia przy pomocy "modnych" wyrażeń lub wulgaryzmów.
Cieszę się, tofii, że zainterosowałaś się tym, co podesłałam. :)
UsuńZadziwiające jest bogactwo naszego języka ojczystego. Posługując się zwrotami podanymi w poście można naprawdę dokładnie oddać to jak ktoś się czuł. Opisywanie emocji często może przychodzić z trudnością, dlatego warto nauczyć się kilku podanych tutaj zwrotów.
OdpowiedzUsuńChciałabym zwrócić uwagę na informacje że: "kultura polska ceni spontaniczne wyrażanie uczuć, a kultura angloamerykańska i anglosaska kładzie nacisk na ich kontrolowanie. ". Uważam że to dobrze iż wyrażamy nasze emocje spontanicznie. Oczywiście warto pomyśleć zanim się coś powie, ale nie można ukrywać swoich uczuć. Myślę że każdy z nas żałuje że nie wyraził swoich emocji w pewnych sytuacjach. Mówienie otwarcie o tym co się czuje wszystkim ułatwiło by życie i zaoszczędziłoby nieporozumień.
Gdy szukałam pewnych informacji na temat emocji znalazłam pewną zależność między emocjami w kulturach krajów Północy i Południa.
OdpowiedzUsuńNarody Południa cechują się większą wyrazistością, spontanicznością i gwałtownością zachowania emocjonalnego w porównaniu z ludami Północy. Narody południa Europy (zamieszkujące obszar śródziemnomorski) określa się często mianem kultury honoru. Nazwa ta wyraża hierarchię wartości i celów ludzi Południa, na której szczycie znajduje się utrzymanie dobrej opinii w społeczności. Stąd powinna się u nich pojawiać większa wrażliwość na obrazę ich samych i ich rodzin (jako że pozycja rodziny wpływa na zachowanie integralności “ja”) – w porównaniu z członkami bardziej indywidualistycznych, skierowanych w stronę własnej kompetencji i niezależności kultur Północy. Na poziomie behawioralnym członkowie kultury Południa cechują się większą niż ludzie Północy ekspresyjnością, przejawiającą się w zachowaniu i w języku. Wydaje się, że za tę różnicę w sile ekspresji może być odpowiedzialne zdeterminowane kulturowo podejście do kwestii honoru. Nie oznacza to jednak być może całkowitego ignorowania tego problemu przez członków społeczności Północy, a raczej – utożsamianie go z innymi wartościami i obniżenie jego istotności – przynajmniej w zakresie ekspresji.
Profesor Anna Wierzbicka dokonuje również wielu analiz porównawczych np. kultury polskiej i anglosaskiej. Jak wynika z jej badań Polacy kładą nacisk na spontaniczne wyrażanie uczuć poprzez gesty. Natomiast w kulturze anglosaskiej kontrolowanie własnych uczuć jest wyrazem panowania nad emocjami ,a co za tym idzie biegiem wydarzeń.
OdpowiedzUsuńMnie oczy wyłażą z orbit, a włosy jeżą się na głowie, gdy słyszę, jak ludzie wyrażają zarówno pozytywne, jak i negatywne emocje wyłącznie za pomocą wulgaryzmów.
OdpowiedzUsuńKrólowo Elżbieto, świetnie to ujęłaś! Nasz język ma o wiele więcej do zaoferowania i warto czasem przemyśleć co chcemy powiedzieć i wyrazić to za pomocą bardziej wartościowych słów.
UsuńZgadzam się :-) Myślę, że umiejętność panowania nad swoimi emocjami jest bardzo potrzebna w życiu. Nie zawsze możemy pokazywać rozmówcy wszystkie swoje emocje. A jeśli już okazywać to w sposób umiejętny i taki, który nie krzywdzi języka.
UsuńNiestety język ubożeje także w wymiarze wyrażania emocji.Wulgaryzmy oraz inne ordynarne zwroty stają się tak popularne i "nie do zastąpienia",że niektóre osoby nie umieją inaczej okazywać emocji,a czasem nawet kulturalnie się wypowiadać i rozmawiać.Jest to bardzo niepokojące zwłaszcza,że rozprzestrzenia się to wśród najmłodszych grup społeczeństwa.
OdpowiedzUsuńZgadzam się z Tobą Mati, że coraz to młodsi wyrażają swoje emocje poprzez używanie wulgaryzmów. Bierze się to z tego, że dorośli, którzy powinni dawać przykład najmłodszym, stosują w swoich wypowiedziach zwroty wulgarne bo sami nie potrafią zastąpić jednego wyrazu innym, lepszym.Pracujmy nad swoich językiem bo niedługo co drugim słowem wypowiadanym przez nasze pokolenie będzie przekleństwo lub zapożyczenie.
UsuńMogę dodać,że znam skutkujący sposób na neutralizację danego uczucia. Jeśli jest się zdenerwowanym, i powie się na głos :,,Jestem zdenerwowany" to dzięki temu można zmniejszyć swoje zdenerwowanie. Nie wiem czy to pomaga. Chciałbym umieć panować nad swoimi emocjami, bo jest to bardzo przydatna umiejętność. Mam nadzieję, że w moim języku(oprócz tych utartych) jest wiele ciekawych zwrotów,którymi posługuje się na co dzień.
OdpowiedzUsuńSkoro nie wiesz, czy to pomaga to czemu piszesz, że sposób jest "skutkujący"? :)
UsuńForma "skutkujący" jest poprawna? Nie powinno być "skuteczny"? Pozdrawiam :)
UsuńSkoro już czynimy koledze uwagi... Słowa "zdenerwowany" użyłeś trzykrotnie w jednym zdaniu. Polecam przeczytać post jeszcze raz.
UsuńAby panować nad swoimi emocjami musimy sobie uświadomić, że sytuacja, w której się znajdujemy nie determinuje bezpośrednio naszecho zachowania i naszych emocji. My jesteśmy wręcz przyzwyczajeni, by czuć się w danej sytuacji niekomfortowo. Bardzo łatwo jest wtedy nami kontrolować. Spptkałem się kiedyś z opinią, że nasza porywczość świadczy o naszej głupocie. Aby zapanować nad złymi emocjami musimy, tak jak wspomniałeś zdać sobie sprawę z tego, że jesteśmy zdenerwowani. Następnie trzeba zacząć obserwować nasze odczucia i zachowanie "z boku" tak, jakbyśmy wyszli ze swojej głowy, jakby nas to nie dotyczyło. Wówczas uświadomimy sobie absurd danej sytuacji i bez problemu będziemy mogli nad sobą zapanować. Natknąłem się kiedyś na tę metodę w internecie i muszę przyznać, że naprawdę się sprawdza (przynajmniej w moim przypadku). Między innymi dzięki niej jestem osobą, którą nie tak łatwo wyprowadzić z równowagi. Oczywiście nie sprawdza się ona w przypadku naprawdę poważnych życiowych problemów (tak jak w np.przypadku omawianego na ostatnich lekcjach j.polskiego śmierć córki J.Kochanowskiego), ale myślę, że na tego typu sytuacje nie ma wystarczająco skutecznej metody.
Usuń
OdpowiedzUsuńPolski jest jednym z najtrudniejszych jeżyków ale jednocześnie trzeba podkreślić jego piękny.Jednym z piękniejszych sposobów wyrażania uczuć są związki frazeologiczne np.
Zbladł jak płótno- strach,Machnąć na coś ręką- ignorancja,Krew w nim zawrzała gniew,Coś mu leży na wątrobie-sumienie, poczucie niewypełnionego obowiązku,Okazywać dużo serca- miłosierność.
Obecnie najpopularniejszym spodobem wyrażania emocji stały się wulgaryzmy. Jedno słowo zastępuje wszystkie wymienione w poście. Szanujmy nasz język, a przede wszystkim - szanujmy naszych rozmówców. Według badań przeprowadzonych przez CBOS, ośmiu na dziesięciu dorysłych przeklina. Najczęsciej wulgaryzmy używane są w rozmowach ze znajomymi. Aż 63% badanych przyznało, że często słyszy wulgaryzmy na ulicy, a 23% czasami.
OdpowiedzUsuń94 proc. uczniów i studentów używa wulgaryzmów. Zdarzają się one także wśród małych dzieci(nawet u dwulatków)! Rodzice bez żadnych oporów używają wulgarnych słów przy dzieciach. Zapewniając przy tym siebie, że nie będą powtórzone przez pociechy. Jednak jest to mylne stwierdzenie, ponieważ powtórzą je na pewno, i to w sytuacjach kompromitujących dla rodziców.
UsuńTeraz widać jaki nasz język jest bogaty. A my? Albo stale używamy tych samych zwrotów, które są zwyczajnie nudne, albo co gorsza próbujemy wyrazić nasze emocje przez użycie wulgaryzmów. Nie stosujemy wymienionych wyżej związków frazeologicznych, bo pewnie są za długie i nie brzmią nowocześnie. Zamiast tego nadużywamy zapożyczeń,bo przecież po co mówić ''czystym'' językiem polskim...?
OdpowiedzUsuńZgadzam się z Tobą. Wyrażając nasze emocje chcielibyśmy powiedzieć wszystko, jednak coś nas ogranicza. Krępuje nas to, że moglibyśmy powiedzieć coś nie modnego lub jesteśmy zbyt leniwi i wolimy zareagować jedym słowem określającym wszystko, typu "mega". A jak widać mamy tyle ciekawych, różnorodnych zwrotów, że aż mi się głupio robi jak pomyślę, jak ja reaguję na coś nagminnie używanym słowem. Bardzo przydatny post !
UsuńBardzo ciekawy post dzięki któremu mój zasób słownictwa znacznie się wzbogacił, chciałbym jednak zwrócić uwagę na jedno powiedzenie, to znaczy "brwi podniosły się do góry". Wydaje mi się, że niepotrzebnie zostało tu użyte wyrażenie przyimkowe "do góry".
OdpowiedzUsuń#myślicielu! Jesteś już miłośnikiem poprawnej polszczyzny - gratuluję wrażliwości językowej i spostrzegawczości.
OdpowiedzUsuńBłąd poprawiony. Rzeczywiście - wyszło "masło maślane", czyli tautologia. Podnieść można jedynie w górę, więc nie ma potrzeby tego powtarzać.
Zastanawiałam się nad jedną z metafor związaną z ogniem, a mianowicie - "płonie miłością...". Dotychczas wiedziałam, że można pałać miłością i okazało się, że pałać to:
OdpowiedzUsuń1. podniośle: świecić bardzo jasno; być rozpalonym;
2. dawniej: palić się, płonąć;
3. żywić silne uczucie, np. nienawiści, miłości.
bardzo ciekawy artykuł, przydatny, można się dużo dowiedzieć i zrozumieć rożne zachowania z bliskiego otoczenia
OdpowiedzUsuńPost bardzo przydatny, pomaga rozwinąć zasób słownictwa aby uniknąć powtarzania się które czasami może być drażniące. Warto rozwijać swoje słownictwo bo przyda się w przyszłości wygłaszając mowy albo po prostu przy następnej rozmowie o pracę.
OdpowiedzUsuńNasz ojczysty język posiada tak wiele różnorodnych i oryginalnych związków frazeologicznych, że każdy może znaleźć w nich coś dla siebie. Zwroty i wyrażenia, których używamy na co dzień, są poniekąd odzwierciedleniem naszych dusz. Nasz sposób wysławiania się, może wiele powiedzieć o nas samych. Według mnie, o człowieku świadczy to, jak bogaty ma zasób słownictwa i jak potrafi się nim posługiwać. Bardzo podobają mi się słowa Ludwiga Wittgensteina: „Granice mojego języka, oznaczają granice mojego świata”. Warto zastanowić się nad tym, co i jak mówimy, bo świadczy to o naszych osobowościach i jest niezwykle ważne dla naszego otoczenia.
OdpowiedzUsuńCzęsto zamiast wypowiedzieć bądź wyrazić swoje emocje pisząc używamy w komunikatorach internetowych i nawet w wiadomości sms przeróżnych minek, które przedstawiają nasz nastrój. Myślę, że jest to duże ułatwienie dla nas . Zwykły dwukropek i nawias potrafią wykazać jaki mamy humor w danym momencie.
OdpowiedzUsuńZgadzam sie, ale jeśli ktoś wstawia dużą ilość emotikonek w każdej wiadomości jaką pisze, może być troszkę trudno określić jego nastrój. Trzeba zachować umiar, aby nie przesadzić.
UsuńBardzo często trudno jest nam wyrazić swoje emocje, uczucia za pomocą słów, ale równie często są one wyrażane przez nasz wygląd, niezależnie od nas np. łapiemy przysłowiowego "buraka", kiedy jesteśmy zawstydzeni. W języku polskim jest bardzo dużo związków frazeologicznych opisujących nasze zmiany fizyczne, zależne od emocji. Dobrze jest znać ich chociaż kilka, ponieważ mogą się nam przydać w codziennym życiu...
OdpowiedzUsuńBardzo lubię posty o tej tematyce. Dzięki nim jestem w stanie uzmysłowić sobie, jak wiele błędów popełniam wypowiadając się i pisząc w naszym ojczystym języku. Taka forma ''nauki'' najbardziej przypada mi do gustu,ponieważ wówczas pamiętam, by podobne nieprawidłowości nie zdarzały mi się w przyszłości :)
OdpowiedzUsuńKażdy z nas ma nawyki, które są widoczne gdy działają na nas jakieś emocje. Często jest to krępujące. Z tego powodu specjaliści opracowali pewne działania pomagające w samokontroli. Miałem przyjemność przeczytać taką książkę i naprawdę byłem zaskoczony jej podpowiedziami. Polecam każdemu zapoznanie się z taką lekturą.
OdpowiedzUsuńJeśli mam skorzystać z Twojej rady, to podaj tytuł i autora książki.
UsuńKsiążka nosi tytuł ,,Mowa ciała", a autorzy to Allan i Barbara Pease.
UsuńKażdy człowiek wyraża emocje i są to odruchy ludzkie często niezależne od nas. Często w internecie nasz nastrój odzwierciedlają tzw. emoikony co pozwala odbiorcy wczuć się w sens rozmowy, jej przekaz. Post bardzo mnie się podoba ,z pewnością pomoże mi w samokontroli emocji jak i zastanowieniu się nad sposobem ich wyrazu ;)
OdpowiedzUsuńNasz język jest bardzo bogaty. Powinniśmy to wykorzystywać. Często jednak używamy zapożyczeń z innych języków. Stosujemy zwroty, bardzo często niecenzuralne, wulgarne. Przez to nasz język ubożeje, a słowa nieodpowiednie stają się popularne.
OdpowiedzUsuńChciałbym dodać kilka związków frazeologicznych związanych z wybranymi uczuciami:
OdpowiedzUsuńsmutek- tonąć w smutku- być bardzo smutnym, być pogrążonym w smutku
nienawiść- nienawidzić do szpiku kości- bardzo nienawidzić kogoś/czegoś
wstyd- spalić się ze wstydu- wstydzić się czegoś, co się zrobiło, (czego się dokonało) w przeszłości
radość- nie posiadać się z radości - bardzo się cieszyć, nie móc się nacieszyć z czegoś
zazdrość- pękać z zazdrości- bardzo zazdrościć
Przykłady związków frazeologicznych obrazujących niektóre uczucia:
OdpowiedzUsuń-tęsknota ,,tęsknota pożera kogo''
-zaskoczenie ,,jak grom z jasnego nieba''
-strach ,,umierać ze strachu''
-przerażenie ,,siedzieć jak mysz pod miotłą''
-żal ,,żal ścisnął serce''
Udało mi się znaleźć kilka związków frazeologicznych wyrażających różne emocje:
OdpowiedzUsuńŻal:
Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal.
Nie żal spaść z dobrego konia.
Strach:
Strach ma wielkie oczy.
Najeść się strachu.
Przerażenie:
Mrozić krew w żyłach.
Serce podchodzi komuś do gardła.
Tęsknota:
Być chorym z tęsknoty.
Usychać z tęsknoty.
Niepewność:
Tracić grunt pod nogami.
Budować dom na piasku.
Emocje możemy wyrazić w związkach frazeologicznych. Oto niektóre z nich: strach-zbladł jak płótno, żal-komuś jest ciężko na sercu, tęsknota-usychać z tęsknoty, zaskoczenie-spaść jak grom z jasnego nieba, niepewność-człowiek małej wiary.
OdpowiedzUsuńEmocje są dla każdego człowieka specyficznym przeżyciem, w różnych sytuacjach życiowych ludzie ze względu na wiele uwarunkowanych genetyczni cech mogą inaczej reagować. Oczywiście kultura narzucona przez otoczenie jest również ważna, ponieważ kształtuje każdego człowieka i pozwala mu nabyć pewne odruchy. Pomimo, że mowa niewerbalna stanowi znaczącą część komunikacji to oczywiście bardzo pomocne może okazać się bogate słownictwo, jakie oferuje nam ojczysty język. Dzięki niemu żadna sytuacja nie będzie zbyt krępująca, a słowa "nie wiem co mam powiedzieć" już więcej nie padną z naszych ust.
OdpowiedzUsuńZwiązki frazeologiczne wyrażające:
OdpowiedzUsuńniepewność: mieć niewyraźną minę
żal: czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal
strach: najeść się strachu, mieć nogi jak z waty
tęsknotę: usychać z tęsknoty
zaskoczenie: wyciągać asa z rękawa, jak grom z jasnego nieba
przerażenie: coś komuś mrozi krew w żyłach
Oto kilka związków frezaologicznych odzwierciedlających emocje tj.; niepewność , żal , strach, tęsknota , przerażenie
OdpowiedzUsuń,,Opuścił nos na kwint" - smutek, przygnębienie
,,Miała nogi jak z waty " - strach, niepokój
,,Włosy stanęły mu dęba ", -lęk, przerażenie
,,Nie wyraźna mina "- niepewność, zdenerwowanie,
,,Walczyć z wiatrakami"- żal
,,Usychać z tęsknoty" -bardzo mocno za kimś tęsknić
,,Tęsknota pożera kogoś"-ktoś doznaje silnego uczucia tęsknoty, cierpi z powodu braku, utraty kogoś, czegoś
,,Ttrafiony tęsknotą" - zacząć za kimś tęsknić
,,Być chorym z tęsknoty" -to znaczy tęsknić tak bardzo aż być chorym
#biedronko! Spuszcza się nos kwintę (nie na kwint). No i trawiony tęsknotą (nie trafiony!). Niewyraźna mina (Ty napisałaś przymiotnik osobno). Poza tym bardzo dobrze.
Usuń#biedronko! I jeszcze jedno: walka z wiatrakami oznacza nie żal, lecz walkę daremną, bezsensowną. Walczyć z wiatrakami - walczyć z czymś urojonym, nierealnym.
UsuńBardzo ciekawy post. Znalazłam parę innych związków do paru emocji:
OdpowiedzUsuń- niepewność: trzymać w niepewności
- żal: daremny żal, żal ściska gardło, drzeć szaty
- strach: najeść się strachu, mdleć ze strachu, napędzić komuś stracha, bać się jak diabeł święconej wody, blady strach padł na kogoś
- tęsknota: usychać z tęsknoty, kogoś pożera tęsknota, być chorym z tęsknoty
- zaskoczenie: trafić jak grom z jasnego nieba, zwalić kogoś z nóg
- wzruszenie: wzruszenie odbiera głos, wzruszyć się do głębi serca, coś chwyta kogoś za gardło
Bogactwo naszego języka stale mnie zaskakuje ;) Dodam jeszcze kilka ciekawych frazeologizmów wyrażających ludzkie emocje. Na przykład "czarna rozpacz", czy "serce kogoś boli " wyrażające żal, "pożera kogoś tęsknota", "usychać z tęsknoty" , "najeść się strachu" , "pojawić się jak grom z jasnego nieba ", co wyraża zaskoczenie czy też "zasiać niepewność".
OdpowiedzUsuńEmocje są wyrażane również poprzez związki frazeologiczne, np. niepewność - trzymać kogoś w niepewności lub budować coś na piasku. Żal wyrażany jest poprzez związki - czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal; daremne żale, próżny trud. Nasz strach lub przerażanie możemy wyrazić mówiąc - najadłem się strachu, strach się bać lub strach ma wielkie oczy. Tęsknota - tęsknota pożera kogoś oraz być chorym z tęsknoty, a także zaskoczenie - zima zaskoczyła drogowców, czyli bardzo popularne sformułowanie, używane przez większość Polaków. Nasze emocje, uczucia oraz stany możemy wyrazić za pomocą różnych związków frazeologicznych.
OdpowiedzUsuńPoszukałam trochę w słowniku i znalazłam kilkach związków frazeologicznych przedstawiających emocje:
OdpowiedzUsuń+niepewność-świadczy o wahaniu lub nieśmiałości ,, Nie zostawiaj nas w niepewności "
+żal-skrucha po popełnieniu czegoś złego ,,Nie żal spaść z dobrego konia"
+strach-niepokój wywołany przez grożące niebezpieczeństwo lub przez rzecz nieznaną, która wydaje się groźna ,,Strach ma wielkie oczy"
+tęsknota-uczucie żalu wywołane rozłąką z kimś, brakiem lub utratą kogoś albo czegoś
,,Być chorym z tęsknoty"
+zaskoczenie- stan człowieka zaskoczonego czymś ,,Jak grom z jasnego nieba"
+przerażenie- uczucie nagłego i silnego lęku ,,Siedzieć jak mysz pod miotłą"
Oto przykłady związków frazeologicznych odpowiadających odpowiednim emocjom:
OdpowiedzUsuń-niepewność - mieć mieszane uczucia.
-żal - serce komuś pęka.
-strach - mieć cykora.
-tęsknota - pogrążyć się w czarnej rozpaczy lub umierać z żalu.
-przerażenie - zaniemówić z żalu.
-zaskoczenie - stanąć jak wryty.
Dopiero teraz zauważyłam, że popełniłam błąd. Nie zaniemowić z żalu a zaniemowić z wrażenia.
UsuńMyślę, że bardzo trudno jest okazywać swoje uczucia. Jeśli zwykły uśmiech zastępuje nam średnik i nawias to nie ma w tym nic dziwnego. Zamiast wysłać emotikony powinnyśmy nauczyć się wyrażać własne emocje.
OdpowiedzUsuńPodam kilka związków frazeologicznych opisujących niektóre uczucia:
tęsknota :„kogoś zżera tęsknota”
strach: „strach ma wielkie oczy”, „serce waliło jak młot”
przerażenie : „włos jeży się na głowie”, „stanęłam jak wryta”
Zadziwia mnie bogactwo języka polskiego. Znalazłam kilka związków frazeologicznych wyrażających różne emocje:
OdpowiedzUsuń-żal: " daremne żale, próżny trud"
-strach: " bać się jak diabeł święconej wody"
-niepewność: "palcem na wodzie pisane"
-tęsknota: " trawiony tęsknotą"
-zaskoczenie: "zamienić się w słup soli"
-przerażenie: "mrozić krew w żyłach"
Bardzo ciekawy artykuł :) Nigdy nie zwracałam na te gesty zbytnio uwagi, a teraz to wszystko bardzo mnie zaintrygowało :)
OdpowiedzUsuńZnalazłam kilka związków frazeologicznych, dzięki którym okazujemy emocje:
OdpowiedzUsuń- smutek - pogrążyć się w smutku;
- nienawiść - żywić do kogoś nienawiść;
- wstyd - najeść się wstydu;
- zazdrość - robić sceny zazdrości;
- radość - podskakiwać z radości.
Dorzucam jeszcze kilka frazeologizmów wyrażających:
OdpowiedzUsuń- smutek - być nie w sosie;
- nienawiść - kochać się jak pies z kotem;
- wstyd - mieć ochotę zapaść się pod ziemię;
- zazdrość - zzielenieć z zazdrości;
- radość - szaleć z radości.
A ja chyba odrzucam "być nie w sosie" w znaczeniu: smutek. To po prostu znaczy: nie mieć humoru, nie mieć nastroju.
UsuńDodam następujące zwroty dotyczące emocji:
OdpowiedzUsuń- zazdrość maluje się na twarzy,
- poczuć skrzydła u ramion (radość),
- mieć duszę na ramieniu (strach),
- tłumić w sobie nienawiść,
- spalić się ze wstydu,
- topić smutek w winie.
Znalazłem jeszcze kilka frazeologizmów odnoszących się do niektórych emocji:
OdpowiedzUsuń- smutek - tonąć w smutku, położyć kres smutkom,
- nienawiść - tłumić w sobie nienawiść, trwać w nienawiści,
- wstyd - najeść się wstydu, spalić się ze wstydu,
- zazdrość - bać się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny,
- radość - po smutku radość, po radości smutek,
Związki frazeologiczne, które wyrażają:
OdpowiedzUsuń- smutek - opuścić nos na kwintę;
- nienawiść - nienawidzić do szpiku kości;
- wstyd - spalić się ze wstydu;
- zazdrość - rzucać zazdrosne spojrzenie;
- radość - być w siódmym niebie.
Oto kilka przykładów związków frazeologicznych: ,,Pogrążyć się w czarnej rozpaczy``- czuć rozpacz, wielki smutek, ,,Żyć jak pies i kot`` - nie lubić się, nienawidzić się, ,, Najeść się wstydu``- być zawstydzonym, ,,Chcieć być w czyjejś skórze``- zazdrościć komuś, ,,Nieść w sercu radość``- być radosnym.
OdpowiedzUsuńOto kilka przykładów frazeologizmów opisującychemocje:
OdpowiedzUsuńradość-nie posiadać się z radości
wstyd-najeść się wstydu
nienawiść-patrzyć na kogoś wzrokiem bazyliszka
zazdrość-chcieć znaleźć się w czyjejś skórze
smutek-serce się kraje
Oto przykłady związków frazeologicznych:
OdpowiedzUsuń-zaskoczenie - "Jak grom z jasnego nieba"
-tęsknota - "Trafiony tęsknotą" , "Być chorym z tęsknoty"
-strach - "Strach łapie kogoś za gardło"
-żal - "Walczyć z wiatrakami"
-niepewność - "Siedzieć jak mysz pod miotłą"
Związki frazeologiczne stosowane są do zastąpienia pewnych wyrażeń. Opisują w sposób dosłowny jakieś zachowanie lub emocje ludzkie.
Nasuwa się jeden wniosek! Albo obie z biedronką spisałyście z tego samego źródła, albo Ty odpisałaś od biedronki. Proponuję czytać komentarze nieco uważniej . Masz te same błędy, które popełniła koleżanka.
UsuńWyrażanie emocji jest bardzo ważne, a oto kilka związków frazeologicznych, które urozmaicają tą czynność:
OdpowiedzUsuń-Tonąć w smutku,
-Żywić do kogoś nienawiść,
-Najeść się wstydu,
-Pozielenieć z zazdrości,
-Nie posiadać się z radości.
radość: obiecanki cacanki, a głupiemu radość
OdpowiedzUsuńsmutek: położyć kres smutkom
nienawiść: budzić w kimś nienawiść
wstyd: rumieniec wstydu
zazdrość: bój się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny
Szukam wciąż i szukam związków frazeologicznych o których nie była mowa w poście, ani w komentarzach, związanych ze smutkiem i żalem, ale niestety nie mogę znaleźć. Wszystkie zostały użyte :( Mamy bardzo mądrych czytelników :) W takim razie dodam kilka moich ulubionych związków frazeologicznych:
OdpowiedzUsuń"Choćby pioruny biły" - Jest to mój ulubiony związek frazeologiczny, ponieważ zawsze staram się uparcie dążyć to wyznaczonego celu.
"Syzyfowa praca"- Z dwóch powodów pasuje do mnie ten związek. Po pierwsze uwielbiam książkę Stefana Żeromskiego "Syzyfowe prace". Po drugie sprzątanie u mnie w pokoju to jedna wielka Syzyfowa praca!
"Dom wariatów (żart.)"- Często słyszę ten związek z ust mojej mamy lub nauczycieli w szkole.
"Połknąć bakcyla"- Jako młoda osoba, szukam sobie stałego hobby, dlatego gdy zacznę się czymś interesować to ciężko mi się potem od tego oderwać.
tęsknota: trafiony tęsknotą
OdpowiedzUsuńżal: żal dusze ściska, moje serce ściska żal, gorzkie żale
zaskoczenie: jestem zaskoczona niemiłosiernie
przerażenie: przerazić się na śmierć
strach: robić w gacie ze strachu
niepewność: niepewność mnie ogarnia
Jeszcze jeden "trafiony tęsknotą"! Ludzie, czytajcie komentarze i powtarzajcie bzdur!
UsuńCzy naprawdę Ci się podoba zwrot "robić ze strachu w gacie"? Nie można było sobie darować tego kolokwializmu?
Oto przykłady związków frazeologicznych wyrażających emocje:
OdpowiedzUsuńradość-nic się prędzej nie starzeje jak radość,
smutek-jednemu radość, a drugiemu smutek,
nienawiść-chodząca nienawiść,
wstyd-zapaść się pod ziemię,
zazdrość-zzielenieć z zazdrości.
Znalazłem kilka związków frazeologicznych, które okazują emocje:
OdpowiedzUsuń- smutek - pogrążyć się w smutku;
- nienawiść - żywić do kogoś nienawiść;
- wstyd - najeść się wstydu, spalić się ze wstydu,
- zazdrość - bać się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny,
- radość - po smutku radość, po radości smutek,
- wstyd - najeść się wstydu;
Radość: Szaleć z radości.
OdpowiedzUsuńZazdrość: Bać się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny.
Smutek: Tonąć w smutku.
Wstyd: Spalić się ze wstydu.
Nienawiść: Kochać się jak pies z kotem.
radość: Być w siódmym niebie.
OdpowiedzUsuńsmutek: Tonąć w smutku.
nienawiść: Budzić w kimś nienawiść.
wstyd: Rumieniec wstydu.
zazdrość: Chcieć znaleźć się w czyjejś skórze.
Kilka przykładów frazeologizmów
OdpowiedzUsuńopisujących emocje:
radość-poszukiwać z radości
wstyd-najeść się wstydu
nienawiść-trwać w nienawiści
zazdrość-chcieć znaleźć się w
czyjejś skórze
smutek-tonąć w smutku
Oto przykłady związków frazeologiczny które wyrażają emocje:
OdpowiedzUsuńRadość - przyjąć kogoś z radością / wybuch radości
Smutek - po smutku radość po radości Smutek
Nienawiść - żywić do kogoś nienawiść
Wstyd - zapaść się pod ziemię
Zazdrość - puchnąc z zazdrości
Mamy tak bardzo bogaty język a używam kilu utartych zwrotów, warto 'urozmaicić' ten nasz język ;)
OdpowiedzUsuńSmutek:
OdpowiedzUsuńserce kogoś boli
komuś jest ciężko na sercu
serce się kraje
coś komuś leży na sercu
Nasz język, jeden z najtrudniejszych, ale jakże ciekawy!
OdpowiedzUsuńutopić kogoś w łyżce wody - bardzo kogoś nienawidzić
OdpowiedzUsuńcoś ściska, ścisnęło komuś serce - coś powoduje, że ktoś odczuwa wielki smutek
bać się [nie śmieć] spojrzeć {komuś} w oczy - wstydzić się czegoś przed kimś
żółknąć, zżółknąć - odczuwać gwałtowną zazdrość
z otwartymi rękami - z radością, serdecznie
Właśnie się dowiedziałem ,że bogactwo naszego ojczystego języka jest ogromne. Biorąc na przykład związek frazeologiczny, który powstaje z dwóch zwykłych wyrazów. Po ich połączeniu powstaje nowa rzecz której nie interpretujemy dosłownie lecz w przenośni.... Języka polskiego uczymy się od małego, a on dalej potrafi nas zaskakiwać. :)
OdpowiedzUsuń