30 września 2023

Kącik młodego historyka

 

Człowiek wymazany z historii

 

Starałem się tak żyć,

aby w godzinie śmierci raczej się cieszyć niż lękać.

(Witold Pilecki)

 

Ostatnio byłam w kinie na ,,Raporcie Pileckiego". Film okazał się niezwykle inspirujący i był dla mnie impulsem, żeby zgłębić biografię  tytułowego bohatera.  

Witold Pilecki jest polskim bohaterem narodowym. Pamięć  o nim chcieli zniszczyć komuniści i dopiero  w 1990 roku została ujawniona prawda o jego działalności. Był człowiekiem honoru, który pozostał wierny ojczyźnie do końca swojego życia. Przez ponad dwa i pół roku każdego dnia obcował  ze śmiercią w niemieckim obozie zagłady, ale został  zamordowany  przez komunistów.

Witold Pilecki urodził się w 1901 roku w patriotycznej  rodzinie pozbawionej majątku za udział w powstaniu styczniowym.  Nic więc dziwnego, że  od najmłodszych  lat angażował się w działalność konspiracyjną – należy pamiętać, że Polska (będąca pod zaborami) odzyskała niepodległość dopiero w 1918 roku. W 1913 roku związał się z Towarzystwem „Sokół”, w 1915 roku odbył kurs paramilitarny organizowany przez Związek „Strzelec” i w tym samym roku założył Harcerstwo (Zastęp, który w 1917 roku rozrósł się do rozmiarów Hufca). Członkami  zastępu byli patriotyczni chłopcy, którzy chcieli pomóc swojej ojczyźnie. Harcerze dokonali zamachu na magazyn wojskowy Rosjan pod Orłem. Mimo  że akcja nie powiodła się tak,  jak zamierzali, to udało się wykraść broń i mundury wojskowe. Dzięki przeprowadzonej akcji ośmiu ochotników z drużyny zyskało niezbędne wyposażenie i mogło się zgłosić do I Korpusu Polskiego  generała Józefa  Dowbor- Muśnickiego.  Jednym z nich był Witold Pilecki, a działo się to wiosną 1918 roku.

Pierwsze doświadczenia konspiracyjne Witold Pilecki  rozwinął i wykorzystał w późniejszej działalności. W gimnazjum związał się z Polską Organizacją Wojskową założoną przez Józefa Piłsudskiego i w 1919 roku został pierwszy raz powołany do walk o Wilno. Rok później, w 1920 roku, brał udział w obronie Grodna. Udowodnił wtedy swoje męstwo (wraz  z  towarzyszem broni wojsko uratował 8 żołnierzy). Przedostał się z żołnierzami do Warszawy, dołączył do wojska polskiego i wziął udział w Bitwie Warszawskiej oraz w bitwie w  Puszczy Rudnickiej, za co   został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

W okresie międzywojennym Witold Pilecki  studiował   w Poznaniu i w Wilnie, a także  odbywał  kurs oficerski.  

W sierpniu 1939 roku Pilecki został zmobilizowany do służby w Wojsku Polskim, a jego oddział został rozbity  już na początku września, ale on – wbrew rozkazowi dowództwa - rozwiązał  go dopiero 17 października. Wówczas  rozpoczął swoją działalność w Polskim Państwie Podziemnym (pod pseudonimem „Witold”)  - w  Tajnej Armii Polskiej. W 1940 roku kilku członków organizacji TAP zostało uwięzionych przez nazistów w obozie  w Auschwitz. Witold Pilecki otrzymał zadanie skontaktowania się z uwięzionymi członkami  Tajnej Armii Polskiej, zebrania informacji o funkcjonowaniu obozu oraz  zorganizowania w nim ruchu oporu. Do Auschwitz   trafił  z  łapanki w nocy z 21 na 22 września. Pierwszą informację o sytuacji panującej w obozie przekazał już w październiku  1940 roku - do Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej, gen. Stefana Roweckiego  i do Londynu. Po kilku tygodniach od aresztowania Pilecki zorganizował ruch oporu (wspieranie więźniów, zdobywanie żywności, lekarstw i odzieży oraz gromadzenie  informacji do przekazania na zewnątrz).

Przetrwać  obóz  oraz wykonać zadanie pomógł mu system wartości, któremu był wierny:  patriotyzm, solidarność z ludźmi,  silna wiara  w Boga. Po dwóch latach i siedmiu miesiącach, w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku, Witold Pilecki wraz  z dwoma więźniami uciekł z obozu.  Wstrząśnięty  piekłem Auschwitz, opracował plan odbicia więźniów przez  Tajną Armię Polską  i zorganizowany przez niego ruch oporu w obozie. Pomysł jednak został odrzucony, ponieważ uznano, że represje zastosowane przez nazistów na pozostałych więźniach byłyby niewyobrażalnie wielkie.

O Auschwitz mówił:  To miejsce we wspomnieniach moich nazwałbym momentem, w którym kończyłem ze wszystkim, co było dotychczas na ziemi i zacząłem coś, co było chyba gdzieś poza  nią. (…) W głowy nasze uderzały nie tylko kolby esesmanów – uderzało coś więcej. Brutalnie kopnięto we wszystkie nasze pojęcia, do których myśmy się na ziemi przyzwyczaili (…)

W latach 1943–1944  służył w oddziale III Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, brał  również  udział w powstaniu warszawskim, a następnie trafił do oflagu w Murnau, gdzie  przebywał do połowy 1945 roku.

Po powrocie z oflagu  Witold Pilecki, wierny przysiędze  złożonej prawowitemu rządowi Rzeczypospolitej Polskiej i jej dowództwu wojskowemu, nie uznawał władz komunistycznych („agentów wrogiego mocarstwa”). Między innymi próbował nawiązywać  kontakty z  organizacją „NIE”.  Władza szybko jednak  dowiedziała się o działaniach Pileckiego -  w  jego mieszkaniu znaleziono antykomunistyczne ulotki, broń, amunicję, notatki. W maju 1947 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu na Rakowieckiej, gdzie poddano go  straszliwym torturom. Wyrok komunistycznego sądu brzmiał: trzykrotna kara śmierci. Ze względu na antyniemieckie zasługi Witolda Pileckiego komuniści zaproponowali mu współpracę -  publiczne oskarżenie innych członków organizacji. Pilecki odmówił, wierny  zasadzie honoru. Potwierdził własne słowa:  Starałem się tak żyć, aby w godzinie śmierci raczej się cieszyć niż lękać.

Został zamordowany strzałem w tył głowy w mokotowskim więzieniu 25 maja 1948 roku po ponad roku  niewyobrażalnych tortur. Witolda Pileckiego pochowano w bezimiennym grobie. Miał zostać zapomniany przez historię.  

Dzisiaj już wiadomo, że ciało rotmistrza Witolda Pileckiego, legendy polskiego podziemia niepodległościowego, spoczywa na Łączce – zbiorowej mogile na Powązkach Wojskowych w Warszawie.

Brytyjski historyk Michael Foot  zaliczył Witolda Pileckiego do grupy „sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu II wojny światowej”. Był on żołnierzem wyklętym, niezłomnym, ostatnim ułanem Rzeczypospolitej, uciekinierem z Auschwitz, a w naszej pamięci już na zawsze powinien zostać jako polski bohater narodowy.

Tatiana

 

Grafika:

https://s.ciekawostkihistoryczne.pl/uploads/2017/12/Witold_Pilecki_%C5%82awa_oskar%C5%BConych_1948.jpg

https://i.iplsc.com/rotmistrz-witold-pilecki-w-mundurze-2-korpusu-polskiego-i-w-/00047NX350M3KLAP-C122-F4.jpg

https://stacja7.pl/wp-content/uploads/2022/05/WLASCIWE.png