Miasto trzech kultur
Gdzie bowiem jest twój skarb, tam będzie i serce twoje.
(Ewangelia według św.
Mateusza)
Jestem uczennicą drugiej klasy naszego
liceum. Nie wszyscy o tym wiedzą, ale
urodziłam się w bardzo małym miasteczku – Włodawie. To miejscowość leżąca nad Bugiem, granicząca z Białorusią.
Włodawa jest miastem wielobarwnym- rzecz
jasna nie w dosłownym tego słowa znaczeniu –po prostu wielowyznaniowym i wielokulturowym. W moim
mieście znajdują się: kościół rzymskokatolicki, cerkiew prawosławna oraz synagoga. O Włodawie mówi się: miasto
trzech kultur.
Najciekawszym dla mnie faktem jest to, że
Włodawa jest powiązana z rodem
Zamoyskich, a ściślej - z Augustem Zamoyskim. Skąd Zamoyscy na tych terenach? August Zamoyski był synem
XII ordynata - Stanisława Kostki Zamoyskiego - i to on zapoczątkował włodawską linię rodu
Zamoyskich. posiadłości na terenach wokół Włodawy, które otrzymał w 1837
roku, a jego główna siedziba mieściła
się w Różance. August Zamoyski angażował
się w problemy tych ziem, zainicjował więc wiele akcji o charakterze gospodarczym,
społecznym i kulturalnym. Troszczył się
też o szkolnictwo, dlatego ufundował
szkoły działające w wielu wsiach na terenach włodawskich. Był właścicielem dóbr aż
do swojej śmierci w 1889 roku, a jego ciało znajduje się w krypcie kościoła pod
wezwaniem św. Ludwika we Włodawie.
Bardzo znaczącym wydarzeniem, odbywającym się co roku, jest Festiwal Trzech Kultur. W czasie trwania festiwalu dla zwiedzających zostają
otwarte synagogi, cerkiew oraz podziemne krypty pod kościołem św. Ludwika. W
tym czasie można uczestniczyć w różnorodnych
koncertach lub wziąć udział w
zorganizowanych warsztatach. Festiwal po raz pierwszy został zorganizowany w 1995
roku, następnie miał kilkuletnią przerwę, a wznowił swoją działalność w 1999 roku. Ta
impreza kulturalna ma na celu
przybliżenie wszystkim zainteresowanym wielokulturowości oraz wielowyznaniowości mieszkańców powiatu
włodawskiego. W swoim krótkim poście zechcę przedstawić część historii oraz kulturę
mojego miasta. Wyżej: logo Festiwalu Trzech Kultur (jedno z wielu, ponieważ zmienia
się co roku).
Kultura
żydowska
sięga aż XVI wieku. Do osiedlania się
ludności żydowskiej na tych terenach zachęcało położenie miasta na głównych
szlakach handlowych - z Małopolski na
Litwę oraz z Wielkopolski na Ruś. Pod wpływem zawirowań historii
mieszkańcy ponosili ogromne straty, ale zawsze udawało im się odbudować
miasto. Największą jednak tragedią była
II wojna światowa. Ludność żydowska na początku 1939 roku
stanowiła około 60% ogólnej liczby mieszkańców miasta. Gdy do Włodawy wkroczyli hitlerowcy, zaczęli stosować represje w stosunku do mieszkańców, a w szczególności do Żydów. Okupanci
zniszczyli bożnicę, zdewastowali cmentarze, w 1941 roku utworzyli getto, a w latach 1942-1943 wywieźli
żydowskich mieszkańców do obozu zagłady w Sobiborze. Wojnę
przeżyło około 40 mieszkańców pochodzenia żydowskiego, jednak w bardzo krótkim czasie opuścili oni miasto. Do dziś przetrwały ślady kultury
żydowskiej: bożnica, dom modlitwy (bet
ha-midrasz). Niestety, żaden z trzech
cmentarzy żydowskich (kirkutów) nie
zachował się. Wszystkie obiekty, które możemy podziwiać, są pod opieką Muzeum
Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Wyżej: Wielka Synagoga we Włodawie.
W powiecie włodawskim jest również
kilka parafii prawosławnych. W samej Włodawie znajduje się cerkiew prawosławna po wezwaniem Narodzenia
Najświętszej Maryi Panny. Historycy są
zdania, że parafia powstała jeszcze przed założeniem miasta, za czasów Księstwa
Halicko-Wołyńskiego. Jest czynna do dziś i obecnie liczy około 60 wiernych. Cerkiew jest
zbudowana na planie krzyża greckiego o sklepieniu kolebkowym. Wewnątrz znajdują się trzy portale - główny od zachodu i dwa na ramionach krzyża -
od północy i południa. Na kopułach widnieją żeliwne krzyże prawosławne,
wewnątrz znajduje się ikonostas wykonany w 1843 roku, który przedstawia życie Maryi i Chrystusa. W czasie Festiwalu Trzech Kultur w cerkwi są organizowane koncerty muzyki prawosławnej. Wyżej:
cerkiew we Włodawie.
We Włodawie znajduje się także kościół
rzymskokatolicki pod wezwaniem świętego Ludwika. Parafia istnieje już od XVII wieku, kiedy to Ludwik Konstanty Pociej sprowadził do miasta paulinów i kazał wybudować dla nich
kościół oraz klasztor. Wyżej: Kościół
św. Ludwika.
Włodawa również „zagrała” w niektórych scenach filmu z 1999 roku, w reżyserii Jerzego Wójcika, Wrota Europy. Opowiada on historię trzech sanitariuszek - Zosi, Hali i Henrietty, które przybywają do
szpitala polowego na Kresach Wschodnich. Ciekawym wątkiem w filmie jest
poszukiwanie brata jednej z sanitariuszek. Zakończenia nie będę zdradzała, ponieważ zachęcam do obejrzenia tego wzruszającego filmu. Mam nadzieję, że podobała się wam krótka opowieść o historii,
zabytkach i kulturze mojego małego
miasta. Oczywiście, zachęcam również do
odwiedzenia Włodawy, a w szczególności we wrześniu podczas Festiwalu
Trzech Kultur.
Będzie mi miło, jeśli wyrazicie opinie na temat postu oraz mojego
rodzinnego miasta. A może i wy
napiszecie o swoich magicznych
miejscach na ziemi?
Natalia
Grafika:
http://um.wlodawa.eu/wp-content/uploads/2012/03/Logo.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/August_Zamoyski_%281811-1889%29.jpg/187px-August_Zamoyski_%281811-1889%29.jpg
https://ias24.eu/gallery/85f53541c52c7e56e0f64e42e6d4bc4a.jpg
https://bankzdjec.net/foto02/wlodawa-synagoga2.jpg
https://farm7.static.flickr.com/6012/5947659418_14e0a104e1_b.jpg
http://andrzej-banach.eu/wp-content/gallery/hanna/DSC0722a.jpg