O wierzeniach dawnych Słowian
Istnienie demonów nie wymaga racji ani dowodu,
ponieważ nie ma natury
faktu.
(Leszek Kołakowski)
Aby zbadać kulturę
jakiegokolwiek ludu, trzeba rzecz jasna znać jego korzenie. Skąd więc przybyli
Słowianie? Tego tak naprawdę nikt nie wie. Jedna z teorii głosi, iż bardzo
wcześnie osiedlili się oni w dorzeczach Odry, Wisły i Dniestru. Większość
współczesnych badaczy skłania się jednak ku hipotezie, że przybyli oni znacznie
później - umiejscawiają oni Prasłowian na mapie Europy najpóźniej od połowy I
tysiąclecia p.n.e. Istnieje także
pogląd, że Słowianie przybyli z Azji i zajęli obszary Europy. Nie wiadomo
dokładnie, jakie tereny zamieszkiwali.
Dziś przybliżę wam
wierzenia dawnych Słowian.
Ich religią był politeizm. Różne plemiona czciły różnych bogów, dając im odmienne imiona.Oto najważniejsi z nich. Swaróg – bóstwo nieba, słońca i ognia. Swarożyc – bóg ognia ofiarnego i domowego. Perun – uosobienie gromowładcy, bóg grzmotów i piorunów. Świętowit – pan niebios, wojny, płodności i urodzaju. Dadźbog – zapewniał dostatek i bogactwo. Weles – bóg magii, przysiąg, sztuki i rzemiosła, ale też podziemi i zmarłych. Mokosz – bogini płodności, tkactwa, przędzenia, wody, deszczu.
Słowianie wierzyli także w różne demoniczne
istoty. Jedne pomagały ludziom, inne natomiast były psotne, a nawet groźne. W
ludowych wierzeniach do dziś przetrwały twory wyobraźni dawnych Słowian. Poniżej niektóre z nich. Topielce – powstawały z dusz ludzi, którzy kiedyś utonęli
(najczęściej samobójców). Były bardzo złośliwe: topiły pływaków, wciągały do
wody ludzi, którzy podeszli zbyt blisko brzegu rzeki lub jeziora. W niektórych
regionach Słowiańszczyzny wierzono, że nie wolno pomagać tonącemu człowiekowi,
gdyż utopiec wciągnie pod wodę nie tylko ofiarę, ale i ratownika.
Rusałki i wiły – to żeńskie demony wody. Były to dusze młodych
kobiet zmarłych nienaturalną śmiercią. Rusałką mogła stać się dziewczyna, która
nie zdążyła się jeszcze w nikim zakochać. Wiły były zazwyczaj przyjazne
ludziom, nie znosiły jednak, kiedy ktoś im przeszkadzał w rozrywkach, takich
ludzi karały, np. strzelając z łuku. Rusałki natomiast, zawsze były wrogo
nastawione do ludzi (szczególne do urodziwych dziewcząt i młodzieńców). Wampiry – powstawały z dusz ludzi zmarłych gwałtowna śmiercią,
czarowników, samobójców, a także osób, mających zrośnięte brwi. Ich ciała nie
ulegały rozkładowi, ponieważ żywiły się krwią ludzi i zwierząt. Wierzono, że
skutecznie odstraszyć te upiory potrafią światło oraz czosnek.
Leśne
duchy (rysunek wyżej)–
zamieszkiwały lasy, przyjmując postać niedźwiedzia lub brodatego starca.
Opiekowały się lasem i zwierzyną, czasem wskazywały drogę zabłąkanym ludziom .
Mam nadzieję, że ten
post pozwoli wam lepiej zrozumieć kulturę dawnych Słowian. W następnym artykule
postaram się przybliżyć słowiańskie zwyczaje
oraz święta.
Kamila B.
Grafika:
http://culture.pl/sites/default/files/images/imported/sztuki%20wizualne/wydarzenia/wydarzenia_2015/01_styczen/STRYJENSKA/bozki_slowianskie.jpg
http://digart.img.digart.pl/data/img/vol7/18/54/miniaturki400/7377416.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3bfxQ8dLXZGbuwwxkM_hEKLtvCuRrjN5UUMF1_qpWNKVPFdOSFkvcwwWH9HCV-5dPAvd4pWwaN1m9ibQ8E3TK6nhbdFgGuiXp36JrxVb-h8n2j3G62KcJ9Uy1mLRORSskIDtDmRHWCWN2/s400/%D0%9B%D0%95%D0%A8%D0%98%D0%99.jpg
https://slowianskibestiariusz.pl/wp-content/uploads/2016/03/czart.jpg
http://www.smakizpolski.com.pl/wp-content/uploads/2014/07/halloween_witch_face_profile_by_scottepentzer-d5hadl5.jpg