Freud znany i nieznany
Po trzydziestu latach badań nad duszą kobiety
nie potrafię
odpowiedzieć na pytanie,
czego pragnie kobieta.
(Zygmunt
Freud)
Pierwszy raz z postacią Freuda zetknęłam się,
czytając gimnazjalną lekturę – „Świat Zofii” Josteina Gaardera. Później,
zafascynowana austriackim psychoanalitykiem, obejrzałam „Niebezpieczną metodę”
Davida Cronenberga. Film ten opowiada o przyjaźni Junga i Freuda, ich
współpracy, metodach leczniczych i relacjach
z nowo przybyłą pacjentką Sabiną.
Następnie natknęłam się na kryminał Jeda Rubenfelda – „Sekret Freuda”, o którym
pisałam już na blogu. Oto link do mojej recenzji: http://1lozamoscblog.blogspot.com/2013_02_06_archive.html. Kolejne zetknięcie się
z Freudem nastąpiło na lekcjach języka polskiego podczas omawiania nurtów
psychologicznych i filozoficznych w XX-leciu międzywojennym. Mimo wszystko moja
wiedza na temat Freuda i jego życia nie była duża, ani nawet odpowiednia.
Postanowiłam więc to zmienić a zdobytymi informacjami z Wami się podzielić.
Jak pewnie wiecie, Zygmunt Freud urodził się w
drugiej połowie XIX wieku we
Freibergu w Austro-Węgrzech, lecz już po
kilku latach przeprowadził się razem z rodziną do Wiednia. Jego rodzice – Żydzi
– zaprzestali praktyk religijnych. Zygmunt więc – niewychowany w żadnej wierze
– stał się zagorzałym ateistą i pozostał nim aż do końca życia. Już w latach dziecięcych
był osobą wyjątkową. Interesował się kulturą, literaturą, chętnie uczył
się języków obcych. Był prymusem. Jego przygoda
z medycyną zaczęła się na
studiach. Co ciekawe, początkowo jego zainteresowanie wzbudziła zoologia, a także obserwacje węgorzy i raków, na
które został wysłany. Następnie Freud zajął się studiowaniem fizjologii układu
nerwowego. Tytuł „doktora wszech nauk lekarskich” otrzymał po przedstawieniu
swej pracy, której tematem był rdzeń kręgowy u ryb. Praktykę lekarską rozpoczął
w jednym z wiedeńskich szpitali, w
którym głównie opiekował się chorymi i asystował starszym lekarzom. W 1883 roku
otrzymał posadę sekundariusza profesora Meynerta w klinice psychiatrycznej. Zaczął
fascynować się psychologią kliniczną oraz anatomią mózgu. Zauważał, że metody
leczenia Meynerta – masaże elektryczne, kąpiele – wcale nie pomagają pacjentom.
Podczas pracy w laboratorium wynalazł metodę wyodrębnienia komórek nerwowych z
tkanek, a także odkrył znieczulające właściwości
kokainy. Jednak te odkrycia nie zostały przypisane jemu, lecz jego kolegom.
Podczas pobytu na stypendium w
Paryżu, u najsłynniejszego europejskiego neuropsychiatry profesora Charcota, Freud zetknął się po raz
pierwszy z hipnozą, której lecznicze właściwości w
Austrii obalano. Po powrocie do kraju Freud sam zaczął stosować hipnozę w
leczeniu swych pacjentów, co spotkało się
z wrogością wiedeńskich środowisk lekarskich. Krytykowano również jego
teorie o podświadomości, poruszanie takich
kwestii jak seksualność człowieka czy homoseksualizm. Nazywano go zbereźnikiem
i erotomanem. Austriaccy uczeni uważali, że jego publikacje na temat marzeń
sennych, które są odzwierciedleniem tkwiących w podświadomości pragnień, czy „nieprzypadkowych przejęzyczeń i pomyłek”
są pseudonaukowe. Poniżej: słynna kozetka Freuda.
Freud leczył swych pacjentów mówieniem. Usypiał ich, by następnie „wyciągać z nich”
ich najgłębsze sekrety, kompleksy, traumatyczne przeżycia, wspomnienia, których
czasem nawet sami nie byli świadomi. Podczas hipnozy próbował wymazać wszelkie
tragiczne wydarzenia z pamięci chorego. Odkrył, że nerwica nie ma podłoża
fizycznego, lecz psychiczne. Rodzi się z poczucia winy i doświadczenia w przeszłości stresujących
sytuacji. Wiedeński uczony z czasem zaczął stosować metodę „swobodnych skojarzeń”, która była
początkiem psychoanalizy. Polegała ona na słuchaniu opowieści o przykrych
sytuacjach z życia chorego, notowaniu tego, co mówi pacjent i późniejszym
analizowaniu spostrzeżeń. Z biegiem czasu psychoanaliza przestała być jedynie
sposobem leczenia histerii, lecz stała się także teorią psychiki ludzkiej, w
której główną rolę grają popędy, będące
w konflikcie z systemem norm moralnych i zasad kulturowych. Freud
odkrył, że dużą rolę w życiu człowieka odgrywa seksualność (często tłumiona) i
jest ona przyczyną wielu chorób o podłożu psychicznym. Po
śmierci swego ojca wpadł w depresję. Próbował leczyć się samodzielnie. Stosował
autoanalizę, dzięki której wyzdrowiał. Wtedy to opisał kompleks Edypa, który
polega na pożądaniu seksualnym rodzica płci przeciwnej i jednoczesnej
chęci pozbycia się rodzica tej samej płci, pojmowanego jako rywala. Rok 1902
był początkiem pasma sukcesów Freuda. Psychoanalityk otrzymał tytuł profesora
nadzwyczajnego, środowisko uczonych zaczęło go akceptować, a jego młodzi entuzjaści założyli Wiedeńskie
Towarzystwo Psychoanalityczne z nim
samym na czele. Freud zaczął być ceniony w kraju i za granicą. Podczas wyjazdów do
innych państw poznał swego późniejszego przyjaciela i współpracownika – Carla
Gustava Junga, z którym jednak zerwał kontakty po kilku latach. Przyczyną rozpadu ich znajomości była
różnica poglądów, m.in. na temat pojęcia libido.
W 1922
roku wykryto u Freuda chorobę nowotworową i przeprowadzono na nim wiele operacji, co osłabiło
jego organizm. W tym okresie dzielnie opiekowała się nim jego córka Anna. Na
początku II wojny światowej udało mu się przeprowadzić do Anglii. Tam też umarł
w 1939 roku. Freud nigdy nie otrzymał Nagrody Nobla, choć nieraz był do niej nominowany. Jego teoria psychoanalizy stała się
źródłem zainteresowań wielu wybitnych myślicieli XX wieku, m.in. Adlera,
Fromma, no i oczywiście Junga.
Grafika:
http://bi.gazeta.pl/im/49/89/13/z20485449IH,Zygmunt-Freud-fot-Max-Halberstadt-wikimedia-org.jpg
https://www.google.pl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwio0L_ngJ7WAhUjIJoKHeFGAawQjRwIBw&url=http%3A%2F%2Fpikabu.ru%2Ftag%2F%25F4%25F0%25E5%25E9%25E4%2Fhot&psig=AFQjCNF85SplpGzk2zo1ddMzpQ6LXjXE1Q&ust=1505249201542445