Mól książkowy
- Jesteś książkoholikiem,
molem książkowym, nałogowym czytaczem, bibliofilem i...
jak jeszcze was określają?
- Nudziarzami.
- Nie możecie być nudziarzami, skoro przeżyliście tyle przygód,
poznaliście niejedną zbrodnię i poczuliście wiele miłości.
Najtrafniejszą ilustracją postu wydał mi się obraz „Mól książkowy” namalowany w 1850 roku przez niemieckiego artystę okresu romantyzmu- Carla Spitzwega. To znane dzieło przedstawia starszego pana w bibliotece, zupełnie pochłoniętego książkami. Jedną z nich czyta, drugą trzyma w ręce, trzecią przytrzymuje łokciem, a czwartą - kolanami. Zobrazowana sytuacja może się wydać nieco satyryczna, niemniej jednak celnie ukazuje miłość człowieka do książek. Zresztą, wiele osób pewnie tak właśnie wyobraża sobie mola książkowego.
Jeśli ktoś czytał „Żabę” Małgorzaty Musierowicz, pamięta zapewne Ignacego Borejkę – miłośnika książek. Ignaś zwykle czytał kilka książek równocześnie, głód bibliomana bowiem tylko w ten sposób daje się zaspokoić. Na dziś wieczór, na przykład, przygotowany miał stosik, na który składały się: „Iliada”, „Przygody Sherlocka Holmesa”, „Łacina na co dzień” - źródło użytecznych cytatów - i wreszcie Kopalińskiego „Słownik wyrazów obcych”. Ten ostatni był, notabene, codzienną lekturą Ignasia od tych zamierzchłych czasów, kiedy zaczął samodzielnie składać litery w słowa. Dziadzio ofiarował mu niegdyś to dzieło, radząc, by co wieczór, przed pójściem do łóżka, zapoznawał się z pięcioma kolejnymi hasłami słownika. [...] Cichutko szepcząc pod nosem, Ignaś wbijał je sobie w chłonną pamięć, każde zapijając łyczkiem herbaty i odnosząc wrażenie intelektualnego spełnienia.
Mól książkowy –kim jest? Już wstępne akapity postu wskazują, że nie chodzi o potoczną nazwę owadów żerujących w starych książkach i innych papierzyskach, lecz o przenośne znaczenie wyrażenia, które określa człowieka poświęcającego każdą wolną chwilę czytaniu. Niektórzy z pogardą mówią o nim, że ślęczy nad książkami; czyta wszystko, co mu wpadnie w ręce; wygląda nieciekawie i jest nudny. Radzą nawet, aby zajął się czymś pożytecznym, zamiast czytać i psuć sobie wzrok. Wyrażenie mól książkowy nie jest niczym odosobnionym w naszym języku, ponieważ podobnych metafor używają i inne narody: Czesi i Słowacy - knihomol; Rosjanie - kniżnyj czerw lub kniżnik; Ukraińcy – knigojed oraz knigogriz. Anglicy mają bookworm (robak książkowy); Niemcy - der Bücherwurm (robak książkowy). W większości języków synonimami mola książkowego są: pożeracz książek; bibliofag; zjadacz książek i smakosz książek; żarłok książek.
Wokół ludzi bardzo dużo czytających, czyli tzw. moli książkowych, narosło wiele stereotypów. Czas je zweryfikować, ponieważ miłość do książek powinna być powodem do dumy, nie do wstydu. Życie mola książkowego jest bowiem o wiele pełniejsze i ciekawsze niż się wydaje. Zacznę od prawd oczywistych, że czytanie czyni człowieka mądrzejszym, rozwija jego wyobraźnię oraz kreatywne myślenie, a także wzbogaca zasób słownictwa. Czytanie książek jest doskonałym treningiem koncentracji. Sprawia również, że w człowieku budzi się ciekawość świata oraz pragnienie nowych doznań. Ostatnie badania (Uniwersytet Yale; Uniwersytet w Sussex; Centrum Medyczne Uniwersytetu Rush; Uniwersytet Stanforda ) dowodzą, że czytanie (zwłaszcza w ciszy) obniża stres – działa kojąco i odprężająco. Ponadto może wpłynąć na przedłużenie życia o prawie dwa lata. Czytanie stymuluje mózg, a więc poprawia pamięć (nawet o 48%) i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób otępiennych. Dzięki neuronom lustrzanym rodzi się w człowieku empatia, co pozwala na otworzenie się na emocje innych ludzi nie tylko w książkach, ale również w prawdziwym życiu. Badania wykazały także, że człowiek chętnie sięgający po książki, jest bardziej zadowolony z życia, rzadziej popada w depresję, ma wyższe poczucie własnej wartości.
O wszystkich zaletach czytania książek piszę z głębokim przekonaniem. Jako mól książkowy wiem, że czytanie jest dodatkowo źródłem przyjemności i rozrywki. Upieram się również przy zdaniu, że najkorzystniejsza jest lektura tradycyjnych książek, gdyż wówczas człowiek dużo lepiej przyswaja treść dzięki tzw. głębokiemu czytaniu. Prawdziwa książka ma zapach (papieru, farby), ma kształt (wielkość, grubość). Można ją wziąć do ręki. A za […] okładką można znaleźć inne światy, historie życia wielu ludzi. Wystarczy tylko zajrzeć (irlandzka pisarka Marian Keyes).
Warto o tym wciąż pamiętać, nie tylko z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich. Święta obchodzonego 23 kwietnia, a ustanowionego w 1995 roku przez UNESCO, aby promować czytelnictwo, edytorstwo oraz chronić własność intelektualną prawem autorskim. 23 kwietnia nie jest przypadkową datą: to dzień śmierci Miguela de Cervantesa, twórcy postaci Don Kichota, którego – mam nadzieję - wszyscy znają. Tego dnia zmarł również William Szekspir, którego nie muszę chyba nikomu przedstawiać.
Lectio
Grafika:
https://m.media-amazon.com/images/I/51afXbsCduL._AC_.jpg
https://www.differenttruths.com/wp-content/uploads/2020/07/004bb61826fd6866c73ef909b6475370-1.jpg
https://i.pinimg.com/1200x/00/ec/0d/00ec0d7b2fadde6ee2fbf7668ee27a36.jpg