O modzie romantycznej
Romantyzm
nawet w stroju
był kultem osoby.
(Andrzej Banach)
Romantyzm odcisnął swe piętno we wszystkich
dziedzinach życia. Również w modzie, o czym się można przekonać, czytając
fragmenty utworów literackich. Juliusz Słowacki w liście do matki pisze: (…) miałem białe
szarawarki, kamizelkę białą kaszmirową, w ogromne
różnokolorowe kwiaty, tak jak dawne suknie damskie, i kołnierz od koszuli
odłożony – do tego (…) laseczkę z pozłacaną główką i glansowane
rękawiczki (…) Werter, bohater powieści epistolarnej Goethego w chwili
samobójczej śmierci miał na sobie błękitny frak i żółtą
kamizelkę.
W modzie wyrażał się indywidualizm,
tak typowy dla epoki, a więc krawiec ze swoją pomysłowością miał pole do
popisu. Na modę romantyczną wpłynął też gotycyzm. Cechą wspólną
gotyckiego i romantycznego stroju była
wyrafinowana i precyzyjna elegancja, dandysowaty wdzięk, a w kostiumie męskim
(…) jego kobiecość – pisze Andrzej Banach.
Jak powinien wyglądać
elegancki mężczyzna lat trzydziestych XIX wieku? Powinien nosić frak lub
surdut. Piersi
wypukłe i wywatowane, cienka i ściśnięta talia, frak kloszowy, zbliżony do
krynoliny, nogi w obcisłych spodniach. (…) poza wyszukanej, nie męskiej, lecz
kobiecej elegancji
–znowu Andrzej Banach. Przeciętny natomiast romantyczny ubiór mężczyzny to
niebieski frak, żółta kamizelka, nankinowe spodnie, czyli wzorowany na ubraniu
Wertera w chwili jego śmierci. Ważnym elementem gotyckiego stroju był tzw. mi
-parti, czyli asymetria barwy i formy kroju w ubiorach giermków i rycerzy
(połowa stroju szkarłatna, a druga połowa czarna; połowa w pasy, połowa w kratę).
Ta tendencja wróciła w okresie romantyzmu, noszono więc, choć rzadko, spodnie w
dwu kolorach: część niebieska, a część szarobrązowa. Albo męskie spodnie były w
pasy i w kratę. Andrzej Banach pisze również, że pod wpływem gotyku były: kołnierze tak przesadnie
wysunięte i złączone z ramionami w linii, że tworzyły gotyckie mahoitre`y
(spiczaste przedłużenie rękawów poza linię barku), płaszcze średniowieczne
wyszczuplające, długie kaptury i buty spiczaste, stożkowe cylindry, długie poły
fraka ostro ścięte w dół.
Wyrazem romantycznej
ekspresji była też nowa fryzura. Ważnym jej elementem u elegantów był
tupet, czyli wysoko spiętrzony na czubku głowy lok, który był
przedłużeniem linii pionowej ciała, a przy odkrytej głowie zastępował
stożkowaty cylinder. Na przekór wygolonym filistrom romantycy zaczęli nosić
brody (często rozwichrzone) oraz ogromne wąsy, bywali z tego powodu
wygwizdywani na ulicach. Poza tym palili tytoń: cygara i fajki. Cygar próbowały
też kobiety. Modna kobieta również czerpała inspiracje z gotyku – twierdzi
Andrzej Banach. Górna
część jednolitej sukni była lekka, zwykle z dekoltem, a więc bez kołnierzyka, a
gładko obcisły stanik pokazywać miał małe i zgrabne piersi. Spadające, wąskie
ramiona, wąskie raczej rękawy, a od bioder obfite fałdy spódniczki. Z kolei
„Dziennik Mód Paryskich” z roku 1845 tak opisuje strój modnej kobiety: Staniki przedłużone
na kształt kurtki, spod których wychodzą spódnice, suknie takie nazywają się
kasztelankami; stanik bywa gładki i mało wycięty około szyi, obciśnięty wokoło
biustu, zgrabnie spada aż na biodra w uroczym zaokrągleniu, są to prawdziwe
gorseciki dawnych pań zamkowych w średnich wiekach.
A fryzury kobiet? Obowiązywała fryzura
druidyczna czy inna, ale niespokojna i zawikłana, pełna niespodzianek i tajemnic:
wysoko podniesionych, to znowu (…) rozpuszczonych loków, ale zawsze
niepowtarzalna i osobista – Andrzej Banach. Kapelusze – oczywiście –
również romantyczne. Całe budowle zamkowe
ze słomki, aksamitu, gazy i koronek, pełne gotyckich załamań, ze wstążkami,
rajskimi ptakami, z marabutami i strusimi piórami. Najczęściej jednak z
ogromnym bukietem wiejskich najrozmaitszych kwiatów. Stroje romantyczne
uwzględniały też egzotykę,
wynikającą z mody na Wschód (orientalizmu). Pomysły czerpano również ze wsi,
ponieważ ważnym elementem epoki była ludowość. Nie
noszono za wiele biżuterii, ponieważ romantyzm był stylem młodości, a młodość
nie potrzebuje ozdób. „Krakus” w 1822 roku zachwalał romantyczny strój
wiosenny: Najmodniejsza
sukienka, biała, muślinowa, ma stanik zupełnie w kształcie koszyczka,
przerabiany atłasem turkusowym bardzo gustownie, u dołu puklasty garniturek w
bukiety z niezapominajków, na głowie świetnieją także niezapominajki, ale razem
z perłami(…).
Oto kilka uwag o wyglądzie romantycznych pań i
panów. Oczywiście, post nie wyczerpuje zagadnienia , jest jedynie zachętą
do ewentualnego jego zgłębienia.
Pasjonatka
Grafika:
https://i.ytimg.com/vi/qx8SL2viCKk/hqdefault.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNcTsif6nyjS7sMg4s4OJUCTfdfIF92w-iO51I8FZzxWfEI20PcdH8h9wLD6P3Pa88FQfB4W0yqOFtVln6P_2NNBsh0MWr6mCB4UUZ3db7ZgwMJABxumKJXN_AE5SM_wlunQl72v73614/s1600/mm40.png
http://polacywewloszech.com/wp-content/uploads/2015/10/Chopin-Sand-portret.jpg