Przeczytane, przemyślane, skomentowane

        
        Zmartwychwstanie Pańskie

Wesoły nam dzień dziś nastał,

Którego z nas każdy żądał;

Tego dnia Chrystus zmartwychwstał,

Alleluja, Alleluja!

Wielkanoc, Pascha, Niedziela Wielkanocna, Zmartwychwstanie Pańskie. Wielkanoc to największe, najstarsze i najuroczyściej obchodzone święto na pamiątkę zmartwychwstania Chrystusa. Zostało ustanowione w na początku  II wieku. Zgodnie z postanowieniem soboru w Nicei z 325 roku, termin  obchodów Wielkanocy wypada między 22 marca a 25 kwietnia, w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni księżyca. Najważniejszym momentem obchodów Wielkanocy jest rezurekcja – Msza święta z procesją z Przenajświętszym Sakramentem wyniesionym z grobu Pańskiego. W całej Polsce Wielkanoc jest wielkim świętem domowym, spędzanym z rodziną. Po nabożeństwie wszyscy spieszą  na śniadanie, nazywane święconym. Przed śniadaniem dzielą się jajkiem poświęconym w Wielką Sobotę. Jajko jest symbolem wiecznie odradzającego się życia i symbolem zmartwychwstałego Chrystusa. Honorowe miejsce na stole zajmuje baranek wielkanocny z czerwoną chorągiewką, ustawiony na łączce z rzeżuchy lub wschodzącego owsa, symbol zmartwychwstałego Chrystusa i wciąż odradzającego się życia.

Wielkanoc jest poprzedzona Wielkim Postem, trwającym czterdzieści dni – również ustanowionym w II wieku. W VII wieku wyznaczono Środę Popielcową na pierwszy dzień liturgii wielkopostnej. Post ma znaczenie oczyszczające i umartwiające, ma  przybliżać wiernym tajemnice wiary oraz przygotować do godnego przeżywania święta Zmartwychwstania Pańskiego. W Polsce przez całe wieki bardzo skrupulatnie stosowano się do wymagań postu. Jedzono postne potrawy , rezygnowano z palenia tytoniu, zamykano instrumenty muzyczne. Podczas Wielkiego Postu niedozwolona była muzyka, zabronione śpiewy, zabawy i wesołe spotkania, a nawet śmiechy i głośne krzyki. W czasie postu życie towarzyskie było zastąpione wspólną modlitwą, a we dworach – czytaniem pobożnych książek. Cykl obchodów wielkanocnych rozpoczyna Niedziela Palmowa. Kościół  świętuje w tym dniu uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy. Najważniejszym akcentem w obchodach Niedzieli Palmowej jest święcenie palm oraz uroczyste procesje z palmami. W tradycji Kościoła symbolizują one mękę, tryumf i zmartwychwstanie Jezusa, a także nieśmiertelność duszy ludzkiej. W tradycji ludowej są symbolem sił witalnych, życia, corocznej odnowy roślin, zapowiedzią ich kwitnienia i owocowania.

Ostatni tydzień Wielkiego Postu rozpoczyna się w Niedzielę Palmową. Najważniejsze  są ostatnie trzy dni Wielkiego Tygodnia  – Triduum Wielkanocne  (Paschalne).  W Wielki Czwartek Kościół   wspomina    Wieczernik   i ustanowienie Najświętszego Sakramentu. W tym dniu święci się oleje, milkną dzwony i organy,    a po rannej Mszy świętej wynosi się do ciemnicy Najświętszy Sakrament.  Biskupi obmywają nogi starcom – jak Jezus przed Ostatnią Wieczerzą swym uczniom. To znak chrześcijańskiej pokory, równości ludzi wobec Boga, miłości bliźniego i braterstwa. Wielki Piątek jest dniem największej żałoby, zarówno w Kościele, jak i w pobożnych domach. Wiele osób narzuca sobie bardzo ścisły post. Niegdyś nawet  zatrzymywano zegary, zasłaniano lustra, niedozwolone były śmiechy i głośne rozmowy. W późnych  godzinach popołudniowych odsłaniane są Groby Pańskie i rozpoczyna się adoracja Jezusa w grobie aż do rezurekcji w Wielką Niedzielę. W Wielką Sobotę święci się ogień, wodę, ciernie i pokarmy. Święcenie pokarmów w Polsce ma kilkusetletnią tradycję. Zgodnie ze starym polskim obyczajem, prace i przygotowania powinny się zakończyć w Wielką Sobotę w południe.  Popołudnie i wieczór wielkosobotni  są już wstępem do obchodów świątecznych. Wieczorne nabożeństwo Wigilii Paschalnej jest  połączone z uroczystym wniesieniem paschału, poświęceniem wody chrzcielnej i odnowieniem obietnic chrztu.

W Wielką Niedzielę odprawiana jest rezurekcja (z łac. resurrectio – zmartwychwstanie) – w nocy lub o świcie. Jest połączona z procesją, trzykrotnie okrążającą kościół, z wyniesionym z grobu Pańskiego Przenajświętszym Sakramentem, błogosławieństwem wiernych, biciem dzwonów i śpiewaniem triumfalnych pieśni wielkanocnych: Wesoły nam dzień dziś nastał, Zmartwychwstał Pan oraz hymnu dziękczynnego Te Deum  (Ciebie, Boże, wysławiamy). Rezurekcji zwyczajowo towarzyszy huk wystrzałów i pękających petard. Jest to salut na cześć Jezusa zmartwychwstałego i pamiątka łoskotu, z jakim usuwał kamień z grobu. 

Kerstin

Grafika:

http://www.mopr.bytom.pl/mopr/images/aktualnosci/2016/23-marca/W2.png

http://www.megapedia.pl/114/wielki-post-obrazy.jpg

https://products.allegrostatic.com/popart-editor/m71221