24 kwietnia 2024

Co w trawie piszczy?

 

           Mól książkowy

 

 

- Jesteś książkoholikiem,

molem książkowym, nałogowym czytaczem, bibliofilem i...

jak jeszcze was określają?
- Nudziarzami.
- Nie możecie być nudziarzami, skoro przeżyliście tyle przygód, 

poznaliście niejedną zbrodnię i poczuliście wiele miłości.

(Dorota Milli)

 

Najtrafniejszą ilustracją  postu wydał mi się obraz  „Mól książkowy”  namalowany w  1850 roku  przez  niemieckiego artystę  okresu romantyzmu- Carla Spitzwega.  To znane dzieło przedstawia starszego pana w bibliotece, zupełnie  pochłoniętego książkami. Jedną z nich czyta, drugą  trzyma w ręce, trzecią przytrzymuje łokciem, a czwartą - kolanami. Zobrazowana sytuacja może się wydać nieco satyryczna, niemniej jednak celnie ukazuje miłość człowieka do książek. Zresztą,  wiele osób pewnie  tak właśnie wyobraża sobie mola książkowego.

Jeśli ktoś czytał „Żabę” Małgorzaty Musierowicz, pamięta zapewne Ignacego Borejkę – miłośnika książek. Ignaś zwykle czytał kilka książek równocześnie, głód bibliomana bowiem tylko w ten sposób daje się zaspokoić. Na dziś wieczór, na przykład, przygotowany miał stosik, na który składały się: „Iliada”, „Przygody Sherlocka Holmesa”, „Łacina na co dzień” - źródło użytecznych cytatów - i wreszcie Kopalińskiego „Słownik wyrazów obcych”. Ten ostatni był, notabene, codzienną lekturą Ignasia od tych zamierzchłych czasów, kiedy zaczął samodzielnie składać litery w słowa. Dziadzio ofiarował mu niegdyś to dzieło, radząc, by co wieczór, przed pójściem do łóżka, zapoznawał się z pięcioma kolejnymi hasłami słownika. [...] Cichutko szepcząc pod nosem, Ignaś wbijał je sobie w chłonną pamięć, każde zapijając łyczkiem herbaty i odnosząc wrażenie intelektualnego spełnienia.

Mól książkowy –kim jest? Już wstępne akapity postu wskazują, że nie chodzi o potoczną nazwę owadów żerujących w starych książkach i innych papierzyskach, lecz o  przenośne znaczenie wyrażenia, które  określa  człowieka poświęcającego każdą wolną chwilę czytaniu. Niektórzy z pogardą mówią o nim, że ślęczy nad książkami; czyta wszystko, co mu wpadnie w ręce; wygląda nieciekawie i jest nudny. Radzą nawet, aby zajął się czymś pożytecznym, zamiast czytać i psuć sobie wzrok. Wyrażenie mól książkowy nie jest niczym odosobnionym w naszym języku, ponieważ   podobnych metafor używają  i inne narody: Czesi i Słowacy - knihomol; Rosjanie - kniżnyj czerw lub kniżnik; Ukraińcy – knigojed oraz  knigogriz. Anglicy mają bookworm (robak książkowy); Niemcy - der Bücherwurm (robak książkowy). W większości języków synonimami  mola  książkowego są: pożeracz książek; bibliofag; zjadacz książek i smakosz książek; żarłok książek.

Wokół  ludzi bardzo dużo czytających, czyli  tzw. moli książkowych, narosło wiele stereotypów.  Czas je zweryfikować, ponieważ  miłość do książek  powinna być  powodem do dumy,  nie do wstydu. Życie mola książkowego jest bowiem o wiele pełniejsze i ciekawsze  niż  się wydaje. Zacznę od prawd  oczywistych, że czytanie  czyni człowieka mądrzejszym, rozwija jego wyobraźnię oraz  kreatywne myślenie, a także  wzbogaca zasób słownictwa. Czytanie książek jest doskonałym  treningiem  koncentracji.  Sprawia również, że w człowieku budzi się ciekawość  świata  oraz pragnienie nowych doznań. Ostatnie badania (Uniwersytet Yale; Uniwersytet w Sussex; Centrum Medyczne Uniwersytetu Rush; Uniwersytet Stanforda ) dowodzą, że czytanie (zwłaszcza w ciszy) obniża stres – działa kojąco i odprężająco. Ponadto może wpłynąć na przedłużenie życia o prawie dwa lata.  Czytanie stymuluje mózg, a więc poprawia  pamięć (nawet o 48%) i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób otępiennych. Dzięki neuronom lustrzanym rodzi się  w człowieku empatia, co pozwala na otworzenie się na emocje innych ludzi nie tylko w książkach, ale również w  prawdziwym  życiu. Badania wykazały także, że człowiek chętnie sięgający po książki, jest bardziej zadowolony z życia, rzadziej popada w depresję, ma wyższe poczucie własnej wartości.

O wszystkich zaletach czytania książek  piszę z głębokim przekonaniem. Jako mól książkowy wiem, że czytanie jest dodatkowo źródłem przyjemności i rozrywki. Upieram się również przy zdaniu, że najkorzystniejsza jest  lektura tradycyjnych książek, gdyż wówczas człowiek dużo lepiej przyswaja treść dzięki tzw. głębokiemu czytaniu. Prawdziwa książka ma zapach (papieru, farby),  ma kształt (wielkość, grubość). Można ją wziąć do ręki.  A  za […] okładką można znaleźć inne światy, historie życia wielu ludzi. Wystarczy tylko zajrzeć  (irlandzka pisarka Marian Keyes).

Warto o tym wciąż pamiętać, nie tylko z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich.  Święta obchodzonego 23 kwietnia, a ustanowionego w 1995 roku przez UNESCO, aby promować  czytelnictwo, edytorstwo oraz chronić własność intelektualną  prawem autorskim.  23 kwietnia  nie jest przypadkową  datą: to dzień śmierci Miguela de Cervantesa, twórcy postaci Don Kichota, którego – mam nadzieję - wszyscy znają. Tego dnia zmarł również William  Szekspir, którego nie muszę chyba nikomu przedstawiać.

Lectio

 

Grafika:

https://m.media-amazon.com/images/I/51afXbsCduL._AC_.jpg

https://www.differenttruths.com/wp-content/uploads/2020/07/004bb61826fd6866c73ef909b6475370-1.jpg

https://i.pinimg.com/1200x/00/ec/0d/00ec0d7b2fadde6ee2fbf7668ee27a36.jpg

15 komentarzy:

  1. Katalończyk Carlos Ruiz Zafon w utworze „Cień wiatru” tak pisał:

    „Każda znajdująca się tu książka, każdy tom, posiadają własną duszę. I to zarówno duszę tego, kto daną książkę napisał, jak i dusze tych, którzy tę książkę przeczytali i tak mocno ją przeżyli, że zawładnęła ich wyobraźnią. Za każdym razem, gdy książka trafia w kolejne ręce, za każdym razem, gdy ktoś wodzi po jej stronach wzrokiem, z każdym nowym czytelnikiem jej duch odradza się i staje się coraz silniejszy”.

    I właśnie w Katalonii w 1926 roku narodził się pomysł święta książki.

    Ten dzień (23 kwietnia) to także hiszpańskie narodowe święto jej patrona – świętego Jerzego. Zgodnie z tradycją, mężczyźni obdarowują kobiety czerwonymi różami, a kobiety dają mężczyznom książki.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Carlos Ruiz Zafón powiedział również:
      „Książki są lustrem: widzisz w nich tylko to, co już masz w sobie”.

      Usuń
  2. "Czytelnik może żyć życiem tysiąca ludzi, zanim umrze, [...] Człowiek, który nie czyta, ma tylko jedno życie..." - George R.R. Martin

    OdpowiedzUsuń
  3. Uwielbiam czytać książki w wolnym czasie. Czytając można przenieść się do świata fikcji i zapomnieć o swoich problemach.

    OdpowiedzUsuń
  4. Ciekawy tekst, który pokazuje różne oblicza miłości do książek i odwołuje się do bogatej symboliki mola książkowego. Dodatkowo, podkreśla korzyści płynące z czytania oraz znaczenie tradycyjnych książek w dzisiejszym świecie cyfrowym.

    OdpowiedzUsuń
  5. „Są książki piękne jak kwiaty – i są książki pełne dojrzałości jak owoce.”
    – M.Jastrun

    OdpowiedzUsuń
  6. Bardzo fajny post. Czytanie to zdecydowanie. Ie jest coś co można nazwać zajęciem nudnym, wręcz przeciwnie poszerza horyzonty myślowe, daje ogrom emocji oraz przeżyć, bardzo różnych. Czytanie i ruch to dla mnie najlepsze firmy spędzania czasu wolnego. Osobiście jestem wielkim fanem kryminałów i książek detektywistycznych ale na pewno każdy może znaleźć sobie coś dla siebie.

    OdpowiedzUsuń
  7. Czytanie jest bardzo świetnym hobby.Poprzez czytanie wzbogacamy nasze słownictwo.

    OdpowiedzUsuń
  8. Uwielbiam czytać książki i nie uważam, że życie “Mola książkowego” jest nieciekawe, czy nudne.
    Zgadam się z autorem, że rozwijamy się poprzez czytanie książek, lecz w tych czasach wiele amatorów pisze książki, które nie niosą nic ze sobą.

    OdpowiedzUsuń
  9. Od zawsze byłam miłośniczką książek. Książki dają mi możliwość ucieczki od codzienności, znalezienia chwili spokoju i oddechu. Czytanie dla mnie jest jak medytacja, która pozwala mi oderwać się od stresu i natłoku myśli. Dzięki książkom mogłam rozwijać wyobraźnię oraz zrozumieć różnorodność ludzkich doświadczeń i punktów widzenia.

    OdpowiedzUsuń
  10. Czytanie książek jest dla mnie oderwaniem się od rzeczywistości. Dzięki temu mogę się zrelaksować i odłożyć na chwilę myśl o obowiązkach szkolnych.

    OdpowiedzUsuń
  11. Świetny post! Doskonale oddaje pasję do książek i przełamuje stereotypy związane z molami książkowymi. Czytanie to nie tylko hobby, ale sposób na przeżywanie niezliczonych przygód, rozwijanie wyobraźni i wzbogacanie wiedzy. Każda książka to nowa podróż, a miłość do literatury zasługuje na dumę, nie na wstyd.

    OdpowiedzUsuń
  12. „Kiedy wszystko inne zawiedzie,
    dajcie za wygraną i idźcie
    do biblioteki” - Stephen King

    OdpowiedzUsuń
  13. „Czytanie daje nam miejsce, w które możemy się udać, kiedy musimy zostać tam, gdzie jesteśmy.”- Mason Cooley

    OdpowiedzUsuń
  14. Czytanie książek pozwala na przeniesienie się w inny świat, pobudza wyobraźnię oraz kreatywne myślenie. Ludzie czytający książki mają również znacznie większy zakres słownictwa i często popełniają mniej błędów ortograficznych oraz językowych. Uważam, że czytanie książek jest bardzo pożyteczne i przyjemne.

    OdpowiedzUsuń