16 grudnia 2023

Myśli o wychowaniu

 

           Marzenie o ideale

 

Nie traktuj siebie tak poważnie. Nikt poza tobą tego nie robi.

(Regina Brett)


Wybranym przez siebie cytatem nie chciałam nikogo obrazić. Nie o to chodzi, że kogoś traktuję niepoważnie, nie szanuję lub lekceważę. Na pewno nie! Chodzi raczej o zwrócenie uwagi na problem: Za dużo od siebie wymagasz. Odpocznij wreszcie! Nie możesz zbawić całego świata. Nie bądź taki poważny! Czy nie masz za dużo na głowie? Wyznaczanie sobie  zbyt  wysokich wymagań wynika najprawdopodobniej z dążenia do doskonałości. Niby każdy wie, że ideałów nie ma, ale jednocześnie chce je osiągnąć, czasem niestety ze skutkiem odwrotnym. Dobrze jest mieć marzenia i wyznaczone cele, do których się zmierza, ale nie każdemu to wychodzi na zdrowie. Zwłaszcza gdy celem jest perfekcjonizm.

Wbrew pozorom, perfekcjoniści wcale nie są perfekcyjni, oni chcą po prostu nimi być. Dlatego stawiają sobie wygórowane wymagania, obwiniają się o niepowodzenia, popadają w stres i mają poczucie beznadziejności. Takie przeżycia są oznaką  niezdrowego (nadmiernego)  dążenia do doskonałości. Zdaniem specjalistów, między innymi psychologa Grzegorza Mączki,  perfekcjonizm to cecha, która, choć często jest postrzegana jako pozytywna, może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Próba osiągnięcia doskonałości za wszelką cenę  wiąże się z ogromnym napięciem, a to z kolei znacznie obniża jakość i komfort życia. Perfekcjonizm można określić jako tendencję do wyznaczania sobie lub innym nienaturalnie wysokich standardów. Może on przejawiać się w dbałości o wygląd, dom, idealny wizerunek społeczny, idealne osiągnięcia itp. Perfekcjoniści często stawiają sobie wysoko poprzeczkę, czasem nawet za wysoko i nierzadko ich to gubi. Niektórzy starają się tak bardzo, że ciągle są podenerwowani, co określa się mianem „perfekcjonizmu upośledzającego”.

Psycholog Grzegorz Mączka, powołując się na The Gale Encyclopedia of Psychology 2nd edition, Gale Group 2001, pisze, że  wyróżnia się dwie grupy: perfekcjonistów zdrowych i niezdrowych. Różnica pomiędzy nimi jest taka, że pierwsza grupa jest na ogół zorganizowana, wyznacza sobie osiągalne cele, potrafi radzić sobie z krytyką, uczy się na błędach, ma w miarę wysoką samoocenę, skupia się na rozwiązaniach i cieszy się małymi sukcesami. Perfekcjoniści niezdrowi często działają według zasady: „wszystko, albo nic”.  Charakteryzuje ich branie na siebie zbyt wielu spraw, wyznaczanie sobie nieosiągalnych celów, nieradzenie sobie z krytyką, przeżywanie każdego popełnionego błędu, niska samoocena, koncentrowanie się na problemie, zamiast rozwiązaniu, satysfakcja tylko z wielkich osiągnięć, ciągłe niezadowolenie z siebie, niezdrowe porównywanie się do innych, strach przed porażką, nadmierna koncentracja na detalach, samokrytyka.

Perfekcjoniści, którzy dodatkowo posiadają pewne wrodzone talenty, mogą zostać wybitnymi sportowcami, muzykami, wykładowcami itp., jednak równie często mogą jednak ponosić porażki. Dlaczego? Ponieważ myślą w sposób „czarno–biały”,  a  więc dostrzegają tylko jeden właściwy cel i jedną właściwą do niego drogę. Przy tym skupiają się na precyzji i tracą czas, dążąc do ideału. W skrajnych przypadkach nawet niewielkie zadania mogą stać się przytłaczające, prowadząc do frustracji czy odkładania takich zadań na później z powodu lęku. Nierzadko perfekcjoniści w sposób wybiórczy postrzegają swoje sukcesy: oskarżają siebie surowo za potknięcia, równocześnie bagatelizując znaczenie własnych osiągnięć. Z tego powodu często trudno im odczuwać radość czy satysfakcję.

Badania prowadzone przez psychologów dowodzą, że perfekcjonizmowi mogą towarzyszyć  różne dolegliwości, na przykład ból głowy oraz ciągłe zmęczenie. Perfekcjoniści  często nie podejmują  nowych działań  ze strachu przed „byciem początkującym”. Negatywne rezultaty  perfekcjonizmu są widoczne szczególnie wtedy, gdy człowiek chce być  doskonały we wszystkim. W skrajnych przypadkach perfekcjoniści  chorują na depresję albo stwierdza się u nich osobowość obsesyjno-kompulsywną. Bywa, że perfekcjoniści miewają objawy anoreksji lub bulimii, co wiąże się z pragnieniem posiadania idealnego wyglądu. Źródłem perfekcjonizmu najczęściej jest środowisko. Skłonność do perfekcjonizmu częściej mają osoby zbytnio krytykowane w dzieciństwie przez rodziców albo te, które straciły w dzieciństwie kogoś z rodzeństwa lub rodzica.

Skąd pomysł na poruszenie tego tematu? Po pierwsze, interesują mnie tematy psychologiczne i pragnę tym postem zachęcić również czytelników do zgłębiania tajemnic ludzkiego umysłu. Po drugie,  sama jestem perfekcjonistką.  Perfekcjonistką, która wcale nie jest idealna, której niezbyt  wiele wychodzi i którą przytłacza jej własny styl życia. Nigdy nie jestem pewna swojej wiedzy,  nigdy nie jestem z siebie całkowicie zadowolona, bo przecież zawsze mogło być lepiej. Ciągle walczę z poczuciem winy, że zrobiłam za mało, bo naturalnie mogłam więcej. Myślicie, że zmyślam? Otóż, nie! Na przykład teraz jestem przekonana, że mój artykuł - rzecz jasna - również nie wyszedł perfekcyjnie.

A wam drodzy perfekcjoniści życzę spokoju, odpoczynku od natrętnych myśli oraz tego, żebyście nie byli dla siebie zbyt surowi.

Paulina

 

Grafika:

https://pixabay.com/pl/

20 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawy tekst

    OdpowiedzUsuń
  2. Interesujący artykuł. Szczególnie w nim podoba mi się dosadne pokazanie różnic pomiędzy zdrowym i nie zachowaniem perfekcjonistów przez psychologa Grzegorza Mączkę. Autorka ciekawie opisała problem wśród ludzi i jak bardzo on im szkodzi oraz w prosty sposób przekazała dlaczego ludzie starają się być perfekcyjni.

    OdpowiedzUsuń
  3. "Perfekcjonizm narzucasz sobie sama. Nikt go od ciebie nie wymaga".

    Dorota Schrammek, "Dom, którego nie było"

    OdpowiedzUsuń
  4. Zdecydowanie.potrzebmy post. Rzeczywiście perfekcjonizm to coś co może niszczyć ludzi, którzy są tzw. chorymi perfekcjonistami, którzy robią wszystko żeby było idealnie. Uważam że ja sam jestem perfekcjonistą i czasem przejmuje się głupotami nie zauważając ogromu rzeczy które zrobiłem dobrze i z których mogę być dumny. Ale człowiek uczy się całe życie, i w tym przypadku tak samo- staram się gasić w sobie ten nadmierny perfekcjonizm.

    OdpowiedzUsuń
  5. Dziś bardzo często dążymy do bycia chodzącym ideałem, jednak nie zawsze bycie nim jest zdrowe dla naszego umysłu.

    OdpowiedzUsuń
  6. Zauważyłam że ostatnio bardzo modne stało się idealizowanie wszystkiego raz staranie się być idealnym, moim zdaniem takie zachowania często wpływają źle na naszą psychikę oraz nie potrafimy zaakceptować siebie takimi jakimi jesteśmy.

    OdpowiedzUsuń
  7. Świetny artykuł, który daje do zrozumienia, że nie możemy być perfekcyjni. Wiele osób uważa się za najlepszych, a gdy coś im nie wyjdzie, o wszystko się oskarżają, czasem warto jest sobie odpuścić.

    OdpowiedzUsuń
  8. Bardzo ważny artykuł. Niestety, niezdrowy perfekcjonizm jest obecnie plagą u młodych ludzi; bardzo dużo nastolatków pragnie wszystko robić idealnie i do tego dąży, a gdy to się nie udaje, załamują się. Oczywiste jest to, że bycie ambitnym i dążenie do dobrych wyników jest świetne, ale trzeba do tego podejść z dystansem i brać pod uwagę, że czasami coś może się nie udać.

    OdpowiedzUsuń
  9. Staranie się żeby być perfekcyjny musi być strasznie ciężkie. Uważam że zbyt dużo ludzi dąży do tej perfekcji, nie zważając na swoje zdrowie psychiczne.

    OdpowiedzUsuń
  10. “Bądź najlepszym niedoskonałym sobą, jakim zdołasz.” - Julian Baggini, “Filozof na kozetce”

    OdpowiedzUsuń
  11. Jako osoba, która dąży do perfekcji, mogę śmiało stwierdzić, że nie jest to łatwe. Z dnia na dzień wymagam od siebie coraz więcej. Pragnę mieć idealne włosy, idealną figurę, pismo, oceny itp. Gdy patrzę w lustro, na moje pismo, oceny czy patrzę w przyszłość, to wypominam sobie sytuacje, w których nie zareagowałam idealnie, np. źle komuś odpowiedziała, źle coś położyłam itd. Szczerze odradzam każdemu dążenia do perfekcji, ponieważ nie jest to ani łatwe, ani fajne.

    OdpowiedzUsuń
  12. ,, Just being the best version of yourself. I don't think you need to try to be anybody else." ~Kendall Jenner (pol. Po prostu bądź najlepszą wersją siebie. Nie sądzę, że musisz próbować być kimkolwiek innym)

    OdpowiedzUsuń
  13. Uważam,że ten post jest bardzo potrzebny dla osób które utożsamiają się z perfekcjonizmem.Ten post pokazuje żeby nie wymagać za dużo od siebie,znać swoje możliwości i żeby być zadowolonym ze swoich starań.Czasami warto odpocząć i nie dążyć do perfekcji.

    OdpowiedzUsuń
  14. W mojej opinii dążenie do perfekcji jest ważne, ponieważ kiedy staramy się być lepsi od samego siebie to rozwijamy się, ale nie w przypadku, kiedy staje się to naszym głównym celem.

    OdpowiedzUsuń
  15. Jesteśmy ludźmi możemy ćwiczyć w jednej dziedzinie aby stać się w niej praktycznie perfekcyjni jak np. taniec i możemy osiągnąć punkt że lepsi nie będziemy ale jednak możemy się potknąć i czy nadal będziemy perfekcyjni w tej dziedzinie?

    OdpowiedzUsuń
  16. Cieszę się, że na naszym szkolnym blogu został poruszony temat perfekcjonizmu. W dzisiejszym rozpędzonym świecie młodzi ludzie za dużo od siebie wymagają, ciągle są z siebie niezadowoleni, ciągle chcą coraz więcej osiągnąć nie zważając na swoje możliwości. Powoduje to wśród nich, że dużo osób choruje na depresję. Moim zdaniem powinniśmy być zawsze wdzięczni za to co mamy i mierzyć cele na zamiary. Na świecie nie ma ideałów, wszyscy mamy wady i nie jest to powód do nadmiernego zamartwiania się.

    OdpowiedzUsuń
  17. Bardzo interesujący temat, który jest w dzisiejszych czasach jest powszechny. Wiele nastolatków wymaga od siebie zdecydowanie za dużo, ponieważ chcą poczuć się lepsi od innych. Uważam, że każdy kto kreuje się na perfekcjonistę powinien przeczytać ten wpis.

    OdpowiedzUsuń
  18. Myślę, że chęć bycia perfekcjonistą tyczy się wielu z nas. Chcemy,aby wszystko było idealnie przygotowane, dokładnie planujemy nawet najdrobniejsze szczegóły , a jeśli podejmujemy się jakiejś pracy, nie odpuszczamy dopóki wszystko nie będzie dopięte "na ostatni guzik".

    OdpowiedzUsuń
  19. Artykuł skutecznie łączy teorię psychologiczną z doświadczeniem osobistym, co czyni go atrakcyjnym dla szerokiego grona odbiorców.

    OdpowiedzUsuń
  20. Ten wpis zdecydowanie przedstawia problem wielu. Uważamy, że nasze działania są niewystarczające narzucając na siebie presję. Chcemy aby wszystko co robimy było idealne, a potem naszym zdaniem nam to nie wychodzi, gdyż nasze wymagania są za wysokie.

    OdpowiedzUsuń