Co w trawie piszczy?

  

  Mediacja - rozmowa  mimo różnic

Do ludzi trzeba wyciągać rękę. Trzeba.

Możemy się nie doczekać odzewu.

Ale jeśli nie wyciągniemy ręki,

to odzewu nie doczekamy się z całą pewnością.

(Małgorzata Musierowicz)

Dnia 17 października miałam okazję uczestniczyć w wykładach i warsztatach  na temat mediacji, które odbyły się w Sądzie Okręgowym w Zamościu. Całe przedsięwzięcie zorganizowało Stowarzyszenie „Mediatorzy Polscy”. Chciałabym podzielić się z czytelnikami wiedzą nabytą podczas tej  konferencji.

Spotkanie było podzielone na cztery części. Składało się z trzech paneli prowadzonych przez psychologów, prawników, mediatorów - członków Stowarzyszenia „Mediatorzy Polscy”, a także z warsztatów. Na poszczególnych panelach  mówiono o  komunikacji w konfliktach  i o  konstruktywnych  sposobach  ich rozwiązywania,  jak również  wyjaśniano  termin  mediacji szkolnej i rówieśniczej. Ja jednak chciałabym  skupić się na panelu i warsztatach, które podobały mi się najbardziej, czyli  na  mediacjach  ze sprawcą czynu karalnego.

Czym jest mediacja i jakie pozytywne skutki się z nią wiążą?  Słowo mediacja pochodzi od łacińskiego mediare, oznaczającego być w środku.  Jest metodą rozwiązania sporów różniącą się w znaczący   sposób od postępowania sądowego i arbitrażu (postępowaniem przed sądem polubownym). W przeciwieństwie do  nich, nie polega ona na wydaniu wiążącego orzeczenia, lecz stwarza możliwość zawarcia porozumienia, które będzie satysfakcjonowało wszystkie strony konfliktu. Dlatego  niepokojącym zjawiskiem jest  to, że mediacje  nie są popularną formą rozwiązywania konfliktów. Ludzie – niestety -  częściej decydują się na postępowanie sądowe, które niesie za sobą ogromne koszty, a często także długi proces, który może trwać nawet kilka lub kilkanaście lat.

  

Priorytetem  instytucji mediacji  w sprawach karnych jest zakończenie powstałego sporu w drodze ugody, bez konieczności przeprowadzenia długotrwałego  i kosztownego postępowania sądowego. Mediacja  zatem to alternatywny sposób dobrowolnego  rozwiązania konfliktu karnego, który powstał pomiędzy podejrzanym/ oskarżonym a pokrzywdzonym na skutek popełnienia przestępstwa. Istotą mediacji karnych jest opieranie się na idei sprawiedliwości naprawczej, która umożliwia pokrzywdzonemu aktywne uczestnictwo w kształtowaniu i dochodzeniu swoich roszczeń wobec sprawcy. Zakres spraw, które mogą zostać poddane mediacji,  nie został ograniczony w żaden sposób przez ustawodawcę. W teorii oznacza to, że w każdej sprawie można wszcząć inicjatywę mediacyjną, bez względu na charakter sprawy czy jej ciężar gatunkowy. Należy również zaznaczyć, że  z przeprowadzonej mediacji sporządza się  sprawozdanie, w którym zamieszczana jest - o ile została zawarta - ugoda. Sprawozdanie  jest przekazywane do organu, który skierował sprawę do mediacji, na przykład do:  sądu, prokuratora, policji, pokrzywdzonego lub sprawcy przestępstwa. W następstwie złożenia sprawozdania prokurator oraz  sąd powinni uwzględnić w wyroku treść zaakceptowanej ugody mediacyjnej, jako że strony samodzielnie wypracowały obopólnie satysfakcjonujące porozumienie.

Niewątpliwie najważniejsze w mediacji są strony sporu - to na nich koncentruje się mediacja. To ich problemy ma rozwiązać mediacja. Kim jest mediator i jaką pełni rolę?  Jest osobą, której obecność wyróżnia mediacje na tle innych metod rozwiązywania sporów. Bezstronną i neutralną osobą trzecią, która pomaga  stronom w rozwiązywaniu konfliktu, ale nie rozstrzyga ich sporu. Strony mogą poprosić mediatora o wyrażenie niewiążącej opinii. Mediacja jest poufna, co zapewnia stronom większe poczucie bezpieczeństwa niż w przypadku postępowania sądowego. Nie jest ona zbytnio sformalizowana, w  związku z czym pozwala na stworzenie bardziej przyjaznej atmosfery niż w sądzie państwowym lub polubownym.

Należy  podkreślić, że  mediacja  ma   dobrowolny charakter, a także jest podobna do negocjacji,  lecz jest prowadzona  przez bezstronną i kompetentną osobę,  która ma pomóc stronom w osiągnięciu porozumienia. Celem mediacji jest właśnie porozumienie kończące konflikt, a nie orzeczenie  rozstrzygające na korzyść jednej ze stron. Mediacje umożliwiają osiągnięcie takiego   porozumienia,  które      będzie  satysfakcjonować  wszystkie strony sporu. Zadaniem mediatora nie jest orzekanie w sprawie, a jedynie pomoc stronom w dojściu do porozumienia kończącego się ugodą. Szkoda, że tak niewiele osób wie, czym są mediacje, a myślę, że mogą się one przydać naprawdę w wielu życiowych sytuacjach. To dobrze, że są prowadzone takie szkolenia, a zawód mediatora staje się coraz bardziej popularny.

Julia

Grafika

http://goldhartlaw.com/goldhartlaw/wp-content/uploads/2015/07/goldhart-mediator-picking-win-win.jpg

https://www.pitax.pl/assets/content/opp/logotypes_panel/0000431452.png

https://zyciezamoscia.pl/wp-content/uploads/2019/10/Tydzie%C5%84-mediacji-5.jpg

https://zyciezamoscia.pl/wp-content/uploads/2019/10/Tydzie%C5%84-mediacji-9.jpg