Balon
Nabrzmiały kruszców zgorzałym duchem
Krąg lekkiej przodkuje łodzi,
Los dla niej rudlem, nici łańcuchem
Z wiatrami za pasy chodzi.
(Adam Naruszewicz)
Słowo balon pewnie wielu z was kojarzy się z
gumową, napowietrzoną kulą, dziecięcą zabawką,
lecz to nie ona jest dzisiaj tematem postu. Balon to także statek
powietrzny, złożony z kulistej powłoki wypełnionej ciepłym powietrzem i
gondoli, poruszający się bez silnika, niesiony siłą wiatru. I o historii tego
wynalazku oraz lotach balonem chcemy
dzisiaj napisać.
Pierwsi byli bracia Joseph Michel i Jacques Etienne
Mongolfier – francuscy właściciele
papierni. 4 czerwca 17 83 roku zorganizowali pokaz lotu balonem. Ich płócienny balon miał
średnicę 11,7 m, wzniósł się na około 2000 metrów oraz przebył odległość 2 km w
niecałe 10 minut. Wynalazek balonu cieszył się wielkim zainteresowaniem, dlatego
bracia organizowali wiele pokazów lotów zarówno we Francji, jak i w innych
krajach. W Polsce pierwszy lot balonem
miał miejsce pod Warszawą w roku 1789. Aeronautą,
jak wówczas nazywano ludzi odbywających loty balonem, był Jean Pierre Blanchard.
Wzniósł się na wysokość 2 kilometrów i w czasie 45 minut doleciał do
Białołęki. Rok później, 14 maja 1790
roku, Jan Nepomucen Potocki, pierwszy polski lotnik, a także pisarz i
podróżnik, przeleciał z Blanchardem nad Polami Mokotowskimi w Warszawie.
Szukając informacji o tym locie, dowiedziałyśmy się, że w Muzeum – Zamku w
Łańcucie ma powstać atrapa balonu Jana Potockiego, do której będzie można
wsiąść i obejrzeć film imitujący lot podróżnika. Czekamy na tę atrakcję!
Jak działa
balon? Nie ma tu żadnej tajemnicy, tylko prawa
fizyki. Każdy wie, że gorące powietrze jest lżejsze od chłodnego. Kiedy ogrzeje
się wystarczająca ilość powietrza, które wypełni ściany balonu i zacznie na nie
napierać, balon uniesie się do góry. Z tego powodu u wlotu do balonu znajduje
się palnik, którym aeronauta ogrzewa powietrze. I w ten sposób balon wznosi się
w górę lub opada, gdy powietrze obniża temperaturę. By wznieść się bardzo
wysoko, trzeba zastosować dużą objętość balonu i raczej innego gazu – dziś
stosuje się przede wszystkim hel.
Balon w
literaturze.
Balon jest również tematem utworu Adama Naruszewicza, o którym mówiliśmy
ostatnio na lekcji języka polskiego. Tematem wiersza jest niezwykłe wydarzenie:
pierwszy w Polsce lot balonem, o którym mówiłyśmy wyżej.
Żeby je przedstawić, poeta wybiera formę uroczystej ody, gatunku już od
starożytności przeznaczonego do opisywania ważnych momentów w historii,
niezwykłych ludzkich czynów i wielkich idei. Lot balonem jest dla poety
inspiracją do wyrażenia refleksji o człowieku. Poeta mówi o niezwykłych ludzi zuchwałej parze,
którzy naśladując Ikara, wznoszą się w powietrze, by spełnić dotychczas
nieosiągalne dla człowieka marzenie o lataniu. W utworze mowa jest o też
naturze i człowieku oraz ich wzajemnych
relacjach. Natura jest ukazana jako niedostępna dla człowieka, tajemnicza obca,
a nawet zagrażająca człowiekowi, który jest przedstawiony jako ten, który potrafi ją
pokonać. Człowiek dzięki rozumowi, pracy i wytrwałości przekształca
rzeczywistość. Poeta w ten sposób wyraża wiarę w moc rozumu i postęp ludzkości.
Dla człowieka, który wznosi się balonem, wszystko staje się drobne, a natura
nie jest już dla niego taka straszna.
Wierzy wówczas, że może pokonać jej niebezpieczeństwo. Obraz człowieka i
ludzkiej rzeczywistości jest zgodny z filozofią oświecenia – racjonalizmem. Lot balonem pojawia się też w powieści podróżniczo
- przygodowej Juliusza Verne`a Tajemnicza
wyspa. W pierwszym rozdziale narrator
opisuje ucieczkę bohaterów balonem z oblężonej twierdzy w czasie wojny
secesyjnej: Balon, niesiony jak piłka na grzbiecie trąby, porwany wirem powietrznym,
przelatywał przestrzeń z szybkością dziewięćdziesięciu mil na godzinę, kręcąc
się dokoła własnej osi, jak gdyby miotała nim nadprzyrodzona siła. Pod balonem,
przymocowany linami, kołysał się kosz, w którym siedziało pięciu podróżników,
ledwie widocznych wśród gęstej mgły. Verne jest też autorem powieści Pięć
tygodni w balonie o podróży nad Afryką, lot balonem pojawia się też w jego
najbardziej znanej powieści W
osiemdziesiąt dni dookoła świata. 
Chociaż dzisiaj lot balonem nie należy do
najtańszych (300-1000zł), to myślimy, że każdy mógłby spróbować. W Zamościu
odbywa się impreza „Balony nad Twierdzą”, start na Rynku Wielkim. Może
skorzystacie albo chociaż pooglądacie? Jednak
bez względu na koszty, miłośnicy bujania w obłokach zgodnie przyznają, że jest
to znakomita forma relaksu i wypoczynku. Tylko lecąc w otwartej gondoli, można
poczuć zmiany temperatury na różnych wysokościach, wiatr we włosach i być jak
szybujące ptaki. Jak sądzicie, czy balon jest wynalazkiem wartym owych pochwał?
Marta i Iwona
Grafika:
http://www.book.hipopotamstudio.pl/wp-content/gallery/daniel/piec_tygodni_w_balonie.jpg
Lot balonem zawsze kojarzył mi się z czymś niesamowitym, ale także niedostępnym, więc świetnie, że w naszym mieście jest organizowana taka możliwość. Dzięki Wam mogłam się dowiedzieć czegoś o historii balonu. Mam nadzieję,że kiedyś sama będę miała okazję przeżyć taki lot.
OdpowiedzUsuńA ja nie poleciałabym balonem, bo umarłabym ze strachu. Na pewno!
Usuń"Gminie, ku rzadkiej zbiegły zabawce,
OdpowiedzUsuńJakież ci cuda mózg kryśli?
Ty sobie roisz czary, latawce:
Filozof inaczej myśli".
Oto odpowiedź racjonalistów i ludzi wykształconych okresu oświecenia
na istniejące wciąż zacofanie umysłowe.
Pamiętam omawianie wiersza Naruszewicza na lekcji polskiego. Trochę mnie to zdziwiło, że lot balonem traktowany jest jako ważne doświadczenie, że autor zdecydował się na gatunek, jakim jest oda. Sama nigdy nie latałam balonem, bo jest to bardzo droga przyjemność. Niemniej lubię oglądać, jak inni latają, to też potrafi przynieść radość. :)
OdpowiedzUsuńDobrze wspominam odę "Balon" (był to jeden z lepszych wierszy omawianych na języku polskim) i widząc główny cytat, miałam wrażenie, że skądś go kojarzę.
OdpowiedzUsuńSam lot balonem jest jeszcze dla mnie straszny i nie odważyłabym się wejść do balonu, chociaż moim marzeniem jest lot balonem w Turcji (pisała o tym Amija w swoim poście na szkolnym blogu).
Ciekawy post, pozdrawiam.
Według mnie balon jest jednym z lepszych wynalazków, ponieważ po wzniesieniu w powietrze możemy poczuć się wolni. Bardzo podoba mi się temat waszego postu.
OdpowiedzUsuńLot balonem musi być niesamowitym przeżyciem. Chciałabym kiedyś zobaczyć miasta i krajobrazy z góry, na pewno trochę bym się bała, jednak dla takich widoków zaryzykowałabym. Sam balon jest dowodem potęgi ludzkiego rozumu, ludzi skonstruowali urządzenie, które wzbija się w powietrze i da się nim sterować. Dzięki temu opanowano przez człowieka kolejna strefę natury - niebo.
OdpowiedzUsuńOwszem, lot balonem jest dowodem potęgi ludzkiego rozumu. Ja jednak wolę się przyglądać duszy i zakamarkom psychiki, wszelkim uczuciom. Dlatego moim ulubionym okresem literackim jest romantyzm, a nie oświecenie. Ono jest zbyt oczywiste.
UsuńOda ,,Balon`` to jeden z lepszych utworow oswiecenia. Wyeksponowwny jest tam człowiek,ktory dzięki rozumowi może stworzyc takie wspaniale wynalazki jakim jest balon.
OdpowiedzUsuńIzo! Pomijasz znaki diakrytyczne. To gwałt na języku ojczystym. Uświadamiam Ci to w 100- lecie odzyskania niepodległości. I przypominam, że patriotyzm wyraża się także w poszanowaniu ojczystej mowy.
UsuńZdecydowanie wynalezienie balonu przełamało barierę, jaka oddzielała człowieka żyjącego na ziemi, od świata na niebie. Pokazał, jak wiele człowiek jest w stanie osiągnąć dzięki własnym wysiłkom, zarówno fizycznym, jak i umysłowym. Sam balon jest o tyle ciekawy, że rzeczywiście nie ma on skomplikowanej budowy, a pozwala na tak wiele. Być może kiedyś zdecyduję się spróbować wnieść się w powietrze razem z nim.
OdpowiedzUsuńBardzo bym chciała doświadczyć lotu balonem i mam nadzieję, że kiedyś to się wydarzy. Uważam, że to niezwykły wynalazek, który chociaż dawno temu odkryty, nadal cieszy się dużym zainteresowaniem. Pozwala spojrzeć na świat z innej perspektywy, poczuć się wolnym jak ptak, ale też poznać bliżej nadzwyczajne pomysły i odkrycia ludzkości.
OdpowiedzUsuńUważam, że balon jest wynalazkiem wartym owych pochwał. Sama nigdy nie miałam okazji wznieść się tak wysoko, ale na pewno jest to wspaniałe przeżycie. Można wtedy zobaczyć świat w innym wydaniu, poczuć się wolnym jak ptak. Mam nadzieję, że kiedyś doświadczę takiego lotu.
OdpowiedzUsuńNa podstawie tekstu dowiedziałam się wielu interesujących rzeczy. Balon to niezwykle ciekawy wynalazek. Zawsze marzyłam, aby wznieść się ponad chmury i poczuć się jak ptak. Lot balonem daje mi takie możliwości. Musi to być niesamowite i wyjątkowe przeżycie.
OdpowiedzUsuńBardzo dobry tekst opisujący początki baloniarstwa. Sam bardzo się interesuję lotnictwem, ale bardziej samolotami niż balonami. Mimo to tekst ten dostarczył mi wielu ciekawych informacji o tym statku powietrznym.
OdpowiedzUsuńOd kiedy zobaczyłam pierwszy raz start balonów, właśnie na Rynku Wielkim w Zamościu, chciałam spróbować lotu balonem. Nie miałam jeszcze okazji tego doświadczyć, jednak mam nadzieję, że kiedyś uda mi się tego dokonać. Chciałabym popatrzeć na świat z takiej perspektywy i przynajmniej na chwilę niczym się nie martwić.
OdpowiedzUsuńBardzo interesujący post. Miałam okazję oglądać balony latające nad Zamościem i trzeba przyznać, że widok zapiera dech w piersiach. Chciałabym kiedyś polecieć balonem. Uczucie znajdowania się setki metrów nad ziemią, piękne widoki i czucie wiatru na twarzy musi być niesamowite, nieporównywalne do zwykłego lotu samolotem.
OdpowiedzUsuńBalon kojarzy mi się z wolnością, lekkością oraz odwagą i wytrwałością. Wyobrażam sobie lot jako pokonywanie wszelakich barier.
OdpowiedzUsuńLot balonem może wywołać w nas uczucie spokoju,lekkości. Może być to czas na odprężenie , zebranie myśli,co każdemu z nas jest potrzebne. Myślę ,że to wynalazek warty pochwały.
OdpowiedzUsuń