14 grudnia 2024

Językowe potyczki


            Zwyciężyła sigma

 

 

Język młodzieży

jest nie tylko najbardziej wpływową odmianą języka potocznego,

ale daje także wgląd

do sposobu funkcjonowania młodych ludzi w kulturze.

(Anna Wileczek)

 

Właśnie  zakończyła się dziewiąta edycja plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku, organizowanego przez  Wydawnictwo Naukowe PWN. W bieżącym roku jurorów (językoznawców - Annę Wileczek, Marka Łazińskiego, Ewę Kołodziejek oraz dziennikarza Bartka Chacińskiego) wspierała młodzież z rady konsultacyjnej przy Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży.

W  roku 2024 w finałowej dwudziestce znalazły się  następujące słowa: aura, azbest, bambik, brainrot, brat, cringe, czemó, delulu, fe!n /fein  fin, Fr /FR, glamur /glamour, GOAT, oi oi oi baka, oporowo,riz / rizzler /rizz,sigma, skibidi, slay,  womp womp, yapping. Trzeba przyznać, że niektóre są dość nieoczekiwane. Jak powstają?  Językoznawczyni Anna Wileczek wyjaśnia, że motywacją  do tworzenia słów oraz kreowania ich nowych znaczeń  są:  „absurd, groteskowość, karykaturalność, wpadające  w ucho brzmienie (…) lub kształt graficzny wyrazu”.  Zauważa  także  w  języku młodzieżowym „karnawalizację” oraz  „tiktokowy folklor”.  Młodzi ludzie dowolnie miksują znaki językowe, pozbawiają  je sensu, podejmują gry – wyzwania.  Potwierdzeniem tej tezy są  choćby  wykrzyknienia: oi oi oi baka  oraz  womp womp.

Młodzieżowym słowem roku została sigma, oznaczająca niezależność, mądrość i siłę. Słowo jest charakterystyką  osoby pewnej siebie, konsekwentnej w działaniu, wiernej swoim zasadom, zasługującej na podziw i szacunek. A jednocześnie osoby skromnej. Anna Wieleczek mówi, że  słowo sigma ma dobrą aurę, jest pozytywne, potrafi oddać szacunek, ale też ma dostojne brzmienie. To w końcu nazwa osiemnastej litery alfabetu greckiego, ale też standardowy znak sumy wielu składników.”

Drugie miejsce zdobyło słowo azbest, które humorystycznie nawiązuje do filmów i memów o „wylewaniu azbestu”. Odnosi się do absurdalnych sytuacji, do czegoś nierealnego i nieporadnego. Azbest kojarzy się z degradacją środowiska naturalnego, z tzw. patodeweloperką (to słowo również było zgłaszane do plebiscytu).

Na trzecim miejscu znalazło się słowo czemó, które dodatkowo   zostało wyróżnione przez Jury. Definicja słowa brzmi:  „Głębokie wyrażenie zdziwienia, na przykład  jakąś sytuacją. Często używane w kontekście niezadowolenia z decyzji oraz dociekania, dlaczego taka została podjęta”. Słowo  zostało zaczerpnięte  z  rozmowy dwóch  graczy w „Fortnite'a” na TikToku. Bartek Chaciński  jest zdania, że:  prawdopodobnie to słowo (…) nie przeżyje zbyt długo, dziś jednak jest bardzo popularne i już na tym etapie czegoś nas nauczyło – w tej odmianie języka wszystko może być słowotwórczym hitem”.

Interesujące  wydają mi się słowa  yapping" i „womp womp”. Pierwsze z nich oznacza paplanie, ględzenie. Drugie wyraża negatywne emocje, najczęściej dotyczące  braku zainteresowania rozmową lub chęci  jej zakończenia.

Profesor Jan Miodek, zapytany, czy dorośli powinni  się obawiać tego, że młodzież używa własnego slangu, odpowiedział: „nie”. I dodał: „My też mieliśmy swój slang, choć pewnie nie tak bogaty (…) To są wszystko znaki czasu”. Ponadto Jan Miodek jest zdania, że młodzież wymyśla nowe słowa nie  przeciw dorosłym, lecz  z chęci zaznaczenia wspólnoty rówieśniczej.   

O poprzednich edycjach plebiscytów językowych możecie poczytać:

Rel, czyli potakiwanie

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2024/03/jezykowe-potyczki.html

Masz essę?

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2023/02/jezykowe-potyczki.html

Bawić się słowem

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2021/12/jezykowe-potyczki.html

Słowo roku 2020

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2021/01/jezykowe-potyczki_16.html

Wygrała  alternatywka!

http://1lozamoscblog.blogspot.com/2020_01_04_archive.html'

Dzban przed normikiem

http://1lozamoscblog.blogspot.com/2018/12/'

 

A jakie słowo wygra w przyszłym roku? Wsłuchujcie się w język młodzieży!

Unge

 

Grafika:

https://static.wirtualnemedia.pl/media/new/top/67583f7d0074b_sigma-mlodziezowesloworoku.png

https://tvs.pl/wp-content/uploads/2024/11/Mlodziezowe-slowo-780x470.jpg

22 komentarze:

  1. Co roku młodzież wymyśla nowe słowa, którymi posługuje się z rówieśnikami. Już jestem ciekawa, jakie wygrają w następnym roku :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Wydaje mi się, że pierwszy raz od dłuższego czasu na podium znajdują się słowa faktycznie używane przez młodzież. Muszę jednak przyznać, że czasem sama mam problem aby zrozumieć znaczenie niektórych słów. Czytając ten artykuł, pierwszy raz spotkałam się ze słowem yapping i chyba nigdy nie wpadłabym na to, że oznacza to ględzenie

    OdpowiedzUsuń
  3. Fascynuje mnie język młodzieży, ponieważ ukazuje, jak młode pokolenie tworzy swój unikalny kod komunikacji, pełen kreatywności i świeżości. Nowe słowa i wyrażenia nie tylko wzbogacają nasz język, ale także odzwierciedlają zmieniające się wartości, zainteresowania i sposób postrzegania świata.

    OdpowiedzUsuń
  4. Cieszę się, że wybrano słowo, którego młodzież używa na co dzień.

    OdpowiedzUsuń
  5. Cieszę się, że wygrała sigma. To określenie osoby pewnej siebie, niezależnej, wiernej swoim zasadom i konsekwentnej. To osoba, która odnosi sukcesy, którą można podziwiać. Ciekawa jestem, czy to słowo wejdzie na stałe do naszego słownika?

    OdpowiedzUsuń
  6. Tegoroczna edycja plebiscytu potwierdza, że młodzieżowy język jest dynamiczny i ironiczny, co czyni go ciekawym przedmiotem badań językoznawców.

    OdpowiedzUsuń
  7. Młodzieżowe Słowo Roku pokazuje kreatywność młodych i wpływ internetu na język. „Sigma” podkreśla niezależność i siłę, a „azbest” czy „czemó” pokazują humor i dystans. Zgadzam się z profesorem Miodkiem – slang młodzieżowy to naturalny znak czasów i dowód na bogactwo języka.

    OdpowiedzUsuń
  8. Jak zawsze przy tego rodzaju podsumowaniu plebiscytu muszę przyznać że zdecydowana większość słów nie jest mi znana ale bardzo ciekawe wydają mi się być niektóre słowa- na przykład "czemó" bardzo fajnie podkreśla zdziwienie

    OdpowiedzUsuń
  9. Nie nadążam już za niektórymi znaczeniami słów, których moi rówieśnicy bądź młodsi używają na co dzień. Jednak fascynuje mnie to, jak młodzi ludzie tworzą własne słowa i przypisują im określone tłumaczenia. Nie zapominajmy jednak o naszym wspaniałym języku polskim i nie zamieniamy go całkowicie na nowo wymyślone frazy.

    OdpowiedzUsuń
  10. Cieszę się, że jest organizowany plebiscyt, ponieważ język młodzieży pomaga dostrzec jej sposób myślenia i system wartości.

    OdpowiedzUsuń
  11. Bardzo interesujący post. Mam nadzieję,że posty o takiej tematyce będą pojawiać się częściej.

    OdpowiedzUsuń
  12. Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku doskonale pokazuje, jak dynamicznie zmienia się język młodego pokolenia. To świetny sposób, by uchwycić aktualne trendy i zainteresowania, które kształtują współczesną kulturę.

    OdpowiedzUsuń
  13. Bardzo interesujący post. Rzeczywiście słowo ,,sigma'' słyszy się wśród młodzieży codziennie.

    OdpowiedzUsuń
  14. Co roku młodzieżowe słowo jest coraz bardziej unikalne. Jestem ciekaw kolejnej edycji plebiscytu.

    OdpowiedzUsuń
  15. Mimo że uważam, że słowo "sigma" jest już przestarzałe i rzadziej używane niż w zeszłym roku, to nie mogę zaprzeczyć, że wiele osób nadal tego zwrotu używa.
    Myślę, że słowo "aura" było by o wiele bardziej bieżącym zwrotem.

    OdpowiedzUsuń
  16. Rzeczywiście ,,sigma,, jest słowem używanym na co dzień, ale myślę, że określenie ,,aura,, powinno wygrać

    OdpowiedzUsuń
  17. Co roku możemy zauważyć ile nowych słów jest tworzonych przez młodzież. Trzeba być naprawdę na bieżąco, żeby znać je wszystkie. Sama często nie znam niektórych określeń, których używają moi rówieśnicy, ale muszę przyznać że tegoroczny zwycięzca, czyli "sigma" jest powszechnie używanym zwrotem i cieszę się, że właśnie ono wygrało.

    OdpowiedzUsuń
  18. Co roku jestem bardzo ciekawa jakie słowie wygra i czy pojawia się ono w moich wypowiadanych słowach. Słowo "sigma" słyszy się wśród młodzieży.

    OdpowiedzUsuń
  19. Ciekawy post,czekam na więcej podobnych.

    OdpowiedzUsuń
  20. Czuję się staro, bo nie mam zielonego pojęcia co oznacza większość tych słów.

    OdpowiedzUsuń
  21. Jest to bardzo ciekawe, które pojawia się, jak wiele młodych artykułów słów i będą one dalej powstawać. Młodzież ma charakterystyczny język, który zawiera nowe wyrazy i zwroty.

    OdpowiedzUsuń
  22. Osoba, która napisała ten post to totalny sigma!

    OdpowiedzUsuń