2 kwietnia 2017

Kącik młodego historyka


    
       Wielkie bitwy Polaków



Niegdyś pod Grunwaldem
Niemców zbił Jagiełło,
Sławne jest do dzisiaj
To rycerskie dzieło!
(Artur Oppman)


Gdy przeciętnego Polaka zapytać o ważną  bitwę w naszej historii, zapewne odpowie: bitwa pod Grunwaldem, może  też wspomni o odsieczy wiedeńskiej. Dzieje Polski od samego początku jej istnienia były burzliwe. Stosunki z sąsiadami (szczególnie z Niemcami i Rosjanami) nieraz bywały mocno napięte. Często dochodziło do konfliktów zbrojnych zarówno na terenie Polski, jak i państw ościennych. Niektóre starcia wyróżniały się jednak miażdżącą przewagą przeciwników przeciwstawioną heroizmowi i patriotyzmowi Polaków. Dlaczego spośród wielu bitew, które stoczyły polskie wojska, wybrałem akurat te? Otóż, w doskonały sposób pokazują one, jak heroizm i patriotyzm, w połączeniu z doskonałym wyszkoleniem taktycznym, umożliwiły Polakom dokonanie czynów heroicznych, czy wręcz  szalonych. Chciałbym je przypomnieć i poszerzyć wiedzę czytelników na ten temat, aby nie kończyć rozmowy o polskich bitwach na Grunwaldzie.

Bitwa pod Orszą, 1514 rok.Hetman Konstanty Ostrogski wraz  z 30-tysięczną armią Korony i Litwy stawia czoła dwukrotnie większej armii rosyjskiej pod dowództwem Iwana Czeladina. Dla Polaków jest to bitwa o wszystko: porażka oznacza koniec Korony i rozbiory. Mają jednak za dowódcę genialnego stratega. Rosjanie kontrolują  2 mosty, przez które Polacy  musieliby przeprawić się na drugą stronę Dniepru. Polski dowódca decyduje się jednak na zbudowanie przeprawy z pustych beczek i łodzi. Po przeprawie obie armie oczekują na atak wroga, który po pewnym czasie następuje ze strony rosyjskiej. Polacy posiadają jednak potężną formację wojskową – ciężkozbrojnych kopijników, którzy  po drugiej szarży  zaczynają rzeź. Mimo to ogromna przewaga wroga zaczyna zagrażać oddziałom Ostrogskiego. Generał pozoruje więc odwrót, wciągając  armię rosyjską do wąwozu, co kończy się ostrzałem artyleryjskim wąwozu i przesądzeniem losów starcia na korzyść Korony. Szarża ciężkiej jazdy rozwiewa nadzieje Rosjan, zaczyna się pogoń za uciekającymi. Straty polskie wyniosły około 1000 zabitych, zaś rosyjskie - kilkanaście tysięcy zabitych i kilka tysięcy żołnierzy wziętych do niewoli.  Niżej: Bitwa pod Orszą (fragment), malarz nieznany.
Bitwa pod Kircholmem, 1605  rok. Około 3500 żołnierzy polskich pod wodzą hetmana polnego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza stawia czoło czterokrotnie większej armii szwedzkiej pod dowództwem Karola IX. Obie armie  są rozlokowane na wzgórzach. Chodkiewicz zmusza Szwedów do pierwszego ruchu podstępem-  pozoruje odwrót husarii. Król Szwecji zaczyna ścigać uciekających, a w tym samym czasie wojska polskie nacierają  na  lewe skrzydło Szwedów. Pomimo ostrzału, 350 husarzy i 300 kawalerzystów rozbija pięciotysięczne formacje obronne Szwedów. Na prawym skrzydle ciągle trwają jednak zacięte walki. Do walki wkracza oddział jeźdźców dowodzony przez Tomasza Dąbrowę. Przewaga liczebna Polaków na prawym skrzydle szybko łamie szyki jazdy szwedzkiej. Piechota szwedzka utrudnia królowi przegrupowanie formacji. Szwedzi ponoszą druzgocącą klęskę – utracą  około 9400 żołnierzy, strona polska zaś - 100. Wiadomość o porażce i ucieczce króla Szwecji błyskawicznie obiegła Europę,  przynosząc Polakom gratulacje nawet od samego papieża. W bitwie największe znacznie - jako siła przełamująca - miała husaria. Jak wyglądała jej szarża? Początkowo nacierający trzymali się w odległości kilkunastu metrów od siebie, by zminimalizować straty spowodowane ostrzałem artylerii. Gdy docierali do linii obrony, zacieśniali szyk, pochylali kopie i dokonywali rzezi wśród piechoty wroga. Następnie dobywali miecze, koncerze i pistolety. Ta taktyka była dość prosta, wymagała jednak doskonałego wyszkolenia zarówno jeźdźców, jak i ich koni. Niżej: Wojciech Kossak Bitwa pod Kircholmem.
Bitwa pod Somosierrą, 1808 rok. Napoleon, chcąc wprowadzić blokadę morską dla Wielkiej Brytanii, musi zdobyć Hiszpanię i Portugalię. Hiszpańskie wojska mają jednak baterie armat na górskiej drodze, które uniemożliwiają atak piechoty. Napoleon postanawia więc wysłać do walki Polaków pod wodzą pułkownika Jana Leona Kozietulskiego. Oddział składający się z mniej niż 200 polskich szwoleżerów w granatowych mundurach (nawiązujących do mundurów kawalerii sprzed rozbiorów), uzbrojonych w szable i karabiny skałkowe, zostaje wysłany do samobójczej szarży. Napoleon wierzy, że szalonych Polaków nie powstrzyma nawet śmierć. Rozpoczyna się brawurowy atak. Polacy zagrzewają się wzajemnie do boju, ostrzeliwując  armaty wroga. Co chwilę padają jeźdźcy (z konia spada między innymi Kozietulski), ale szarża nie zwalnia tempa. W końcu dociera do pierwszej baterii armat  i bezlitośnie morduje kanonierów. Komendę po Kozietulskim przejął inny  oficer - Jan Dziewanowski. Polacy docierają do drugiej baterii armat i zdobywają ją. Na następnym odcinku zostaje zraniony Dziewanowski, lecz mimo to trzecia bateria pada łupem Polaków. Jednak najtrudniejszy odcinek  znajduje się dopiero przed Polakami. Ciągle zmniejsza się liczba szarżujących. Resztka żołnierzy spada na głowy żołnierzy z ostatniej baterii Hiszpanów. W ciągu 10-minutowego natarcia polscy kawalerzyści przebyli 5 kilometrów drogi śmierci. Napoleon wysłał piechotę w celu zajęcia zdobytego terenu. Hiszpanie zaczynają  panicznie uciekać przed pościgiem. Polacy  tracą 24 szwoleżerów, 50 jest rannych,  3000 Hiszpanów dostaje  się do niewoli. Niżej: January Suchodolski, Bitwa pod Somosierrą.
Zachęcam Was  do zajrzenia do książki Krzysztofa Jabłonki Wielkie bitwy Polaków. Znajdziecie tam opis 40 batalii na 384 stronach, 660 ilustracji i zdjęć, 48 map i diagramów. Zawiera ona informacje na temat przebiegu bitew, ich genezy, strategii, stron, używanej broni oraz dowódców.  Mój wybór ma charakter subiektywny, a może Wy popiszecie się wiedzą historyczną i opowiecie o innych bitwach wartych naszej pamięci.

Piotrek

Grafika:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Grunwaldem
http://culture.pl/pl/dzielo/autor-nieznany-bitwa-pod-orsza
http://wolna-polska.crazylife.pl/2014/04/16/bitwa-pod-kircholmem/
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/January_Suchodolski%2C_Bitwa_pod_Somosierr%C4%85.jpg

28 komentarzy:

  1. (i)uśmiechnięta2 kwietnia 2017 11:45

    Jesteśmy Polakami i wielu z nas podaje się za patriotów. Jednak kiedy zapytać się o najważniejsze daty historii Polski, część osób nie znałaby odpowiedzi. Bardzo dobry post przypominający o tym, że o historii należy pamiętać, nie tylko afiszować się bluzami z historycznymi napisami.

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetny post! Chociaż historia nie jest moim ulubionym przedmiotem to uważam, że warto poszerzać swoją wiedzę na ten temat i nie kończyć na bitwie pod Grunwaldem.

    OdpowiedzUsuń
  3. Myślę, że warto poszerzać swoją wiedzę historyczną a tym bardziej poznawać dzieje naszego kraju. Jesteśmy Polakami i jako patrioci mamy wiele zobowiązań.
    Wyjeżdżamy do miejsc
    świętych,odwiedzamy miejsca historyczne np.muzea,skanseny czy także bierzemy udział w świętach narodowych. To wszystko sprawia, że możemy być dumni z naszej przeszłości i cieszyć się wolnością, którą wywalczyli nasi przodkowie.

    OdpowiedzUsuń
  4. Pamięć o patriotyzmie rodaków to ta część historii, która napawa nasze serca dumą i podziwem. Bitwy, jakie stoczyli Polacy na przestrzeni wieków są dowodem nie tyle waleczności, co sprytnych posunięć, umiejętnością obrania taktyki, zmierzającej do zwycięstwa. Uczmy się historii albo chociaż miejmy świadomość, ile krwi wsiąknęła ziemia, na której stoimy.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. @Skrzyński1119 maja 2017 00:42

      Jestem tego samego zdania, patriotyzm powinien być w każdym z nas i nie powinniśmy wstydzić się swojej narodowości.

      Usuń
  5. Ciekawy post.
    Jak mało kto nie cierpię historii, ale w swoim poście przedstawiłeś ją w dość przystępny sposób.(kto wie może się kiedyś w końcu do niej przekonam).
    Patriotyzm jest ważny, ale jak przychodzi do wymiany ważniejszych dat albo chociażby wydarzeń nie jeden z nas drapie się po głowie usiłując cokolwiek wymyślić.Najwyższy czas coś z tym zrobić.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  6. Bardzo interesujący post! Dobrze, że są osoby, które fascynują się historią.
    W swoim poście przypomniałeś te mało pamiętane bitwy, które dla Polków były znaczące. Powinniśmy pamiętać o każdych zdarzeniach, gdyż wszystkie miały wpływ na historię Polski.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jestem podobnego zdania, chociaż ja niezbyt interesuję się historią, to te fakty są naprawdę ciekawe.

      Usuń
  7. Nie jestem fanką historii, ale post przeczytałam z zainteresowaniem. :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Chociaż sama nie przepadam za historią, to uważam, że każdy Polak powinien znać podstawowe fakty dotyczące Polski.
    Post bardzo ciekawy. Kojarzyłam te bitwy, a dzięki tobie poznałam ich szczegóły. :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Bardzo dobrze, że podjąłeś taki temat. Wielu ludzi, Polaków nie zna niektórych bardzo ważnych wydarzeń z polskiej historii. Nasi przodkowie walczyli w obronie naszego państwa, a także zdobywali nowe ziemie, by zapewnić naszej ojczyźnie wysoką rangę i znaczenie wśród innych państw.
    Właśnie dlatego taka wiedza jest bardzo ważna. Powinniśmy pamiętać o naszych przodkach i o ważnych wydarzeniach, których byli udziałem, bo to dzięki nim jesteśmy tu gdzie jesteśmy i jesteśmy Polakami.

    OdpowiedzUsuń
  10. Każdy Polak powinien znać swoją historię, a przynajmniej orientować się i pamiętać o ważnych wydarzeniach.
    Twój post jest bardzo interesujący, bo dzięki niemu przypomniałaś mi jak i innym, którzy przeczytali ten wpis o istotnych bitwach w dziejach naszej ojczyzny.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  11. W końcu ktoś poruszył ten temat. Dziękuję, chciałem o tym posłuchać.
    Podziękowania należą się również za polecenie owej książki. Miło w dobie dzisiejszych komputerów i internetu usłyszeć o starej dobrej książce.

    OdpowiedzUsuń
  12. Uważam, że mimo tego, iż nie pamiętamy wielu istotnych wydarzeń z przeszłości naszego narodu, jesteśmy bardzo patriotyczni. Jednakże, nie uważam tego za całkowicie pozytywną cechę. Mam wrażenie, że często ignorujemy te niewygodne wydarzenia historyczne i porażki, a gloryfikujemy zwycięstwa. Moim zdaniem miewamy problemy z obiektywizmem, ale pewne daty mimo wszystko znać warto, zwłaszcza, jeśli chcemy zdać z historii xd

    OdpowiedzUsuń
  13. Jeśli już zainteresuje mnie jakieś zagadnienie z historii to przeważnie jest ono związane z okresem II WŚ. Twój post pokazał mi, że warto czasem sięgnąć poza tenże czas. Koncepcja bitwy pod Kircholmem bardzo mi się podoba. Pomysł z takim zaskoczeniem przeciwnika - genialny! Jestem pod dużym wrażeniem umiejętności ówczesnych dowódców. Gratuluję świetnego wpisu! :)

    OdpowiedzUsuń
  14. Historia to nasze dziedzictwo, skarbnica wiedzy i dziejów Polski. To dzięki niej dowiadujemy się o waleczności Polaków, którzy oddali życie za swoją Ojczyznę. To patriotyzm i miłość do Ojczyzny, a także ludzie, którzy kierowali się odwagą i honorem wobec kraju. Grunwald to historyczne miejsce, a zarazem odwaga jaką w sobie mieli tamtejsi Polacy.

    OdpowiedzUsuń
  15. Bardzo lubię historię i uważam, że każdy Polak powinien ją znać. Znajomość bitew warto poszerzyć o bitwy w naszym regionie, jak na przykład bitwa pod Komarowem (a nawet dwie!) ;)

    OdpowiedzUsuń
  16. Każdy z nas powinien kojarzyć ważne dla Polaków bitwy. Jeśli nie jesteśmy zainteresowani historią to mimo wszystko powinniśmy znać podstawowe fakty. Bitwy opisane w poście świadczą o odwadze naszego narodu.

    OdpowiedzUsuń
  17. Nie należę do tych,co uwielbiają historię ale ten post mi się podoba.Podoba mi się to,że są w nim wyróżnione bitwy i do każdej jest opis a nie tekst ciągły.Moim zdaniem każdy Polak powinien mieć chociaż trochę orientacji w dziejach Polski i wiedzieć co się działo przed I i II wojną światową.Gratulacje!

    OdpowiedzUsuń
  18. Dla mnie jedną z najważniejszych bitw w historii naszego kraju jest bitwa Warszawska z 1920r. Była odpowiedzią na ataki bolszewików skierowane w Europę Zachodnią. Polska pod dowództwem marszałka Piłsudskiego,gen. Hallera i innych wybitnych przywódców pokonała Armię Czerwoną ocalając tym samym Europę. Prześledzenie historii Polski pozwala mi na ocenę, że ostatnie stulecie to nieustanna wojna o niepodległość. Koniec I Wojny Światowej,to początek wojny polsko-bolszewickiej,następnie II Wojna Światowa zakończona pozornym zwycięstwem i wkroczeniem sowietów. Okres powojennej niepodległości Polski również nie można ocenić z jednoznaczną niepodległością, ponieważ wiązała się z rządami komunistów. Ten czas określam jako najtrudniejszy w historii naszego narodu i uważam,że do tej pory nie wypleniliśmy dużego pokłosia UBeckiej agentury wśród polityków. Historię Polski uznaję za najciekawszą, ale też najbardziej krwawą spośród wszystkich jakie znam.

    OdpowiedzUsuń
  19. Mała powtórka z historii nikomu nie zaszkodzi, mimo, że nie jestem jej miłośniczką to czytałam ten post z ogromną przyjemnością.

    OdpowiedzUsuń
  20. Myślę, że dobrze jest poznać odrobinę polskiej historii i wiedzieć, że nasza ojczyzna walczyła i odnosiła sukcesy od początku jej istnienia. Nieraz zwycięskie bitwy Polaków przesądzały o losach całej Europy, a wyjątkowe jednostki są dziś znane i doceniane przez historyków.
    Przytoczone w poście bitwy nie są jedynymi niesamowitymi osiągnięciami, więc również polecam lekturę książek opisujących polskie działania na polu walki na przestrzeni wieków.

    OdpowiedzUsuń
  21. Bardzo wciągający i ciekawy post. Podane bitwy dokładnie oddają wielką odwagę Polaków oraz genialne umysły Polskich strategów. Polacy dokonali się wielkich czynów na przestrzeni wieków ku chwały ojczyzny. Potrzeba było ogromnych nakładów heroizmu i patriotyzmu by stać w pierwszych szeregach wojsk Polskich i Polskich sprzymierzeńców z wiedzą, iż mogą zginą w wolce za kraj i przyszłych pokoleń.

    OdpowiedzUsuń
  22. Post jest interesujący i dzięki niemu dowiedziałam się nowych, ciekawych rzeczy na temat ważnych bitew w których Polacy brali udział. Uważam, że warto znać historię osiągnięć Polaków, a ten wpis mi to ułatwił.

    OdpowiedzUsuń
  23. Odkąd pamiętam, historia nie była moją mocną stroną. Jednak jestem Polką i uważam, że ważne dla nas bitwy każdy powinien znać.

    OdpowiedzUsuń
  24. W szkole historia zawsze była dla mnie ciężkim przedmiotem. Polacy jako naród byli zawsze oddani swojej ojczyźnie, a wyżej opisane bitwy tylko to potwierdzają. Każdy Polak powinien się orientować w historii swojego kraju oraz znać istotne daty, które wpłynęły na jego ukształtowanie.

    OdpowiedzUsuń
  25. 🎵arrielkaa18 maja 2017 09:21

    Zauważyłam,że młodziesz w dzisiejszych czasach bardzo niechętnie podchodzi do nauki historii, wydaje sie im ona nudna i bezwartościowa, jest to przykre zwłaszcza z uwagi na to, ze historia naszego kraju jest niesamowita. Zagłebiając sie w dzieje naszego narodu, mozna dowiedzieć się wielu rzeczy które daja poczucie dumy. Ponadto uważam, ze każdy Polak powinien znać chociaż pokrótce historię naszego narodu, Twój post na pewno w tym pomoże.

    OdpowiedzUsuń
  26. Polacy niejednokrotnie pokazali, że są oddani dla swojego kraju. Mówi o tym historia naszej ojczyzny, która jest bardzo piękna. Warto ją poznawać

    OdpowiedzUsuń