13 marca 2013

Przeczytane, przemyślane, skomentowane


           Krótko o Naszej Szkole



Takie będą Rzeczypospolite,
 jakie ich młodzieży chowanie.
 (Jan Zamoyski)

Historia  liceum rozpoczyna się od otwarcia  Realnego Gimnazjum Męskiego w roku szkolnym 1916/17. Młodzież po raz pierwszy przekroczyła progi szkoły zorganizowanej w gmachu Akademii Zamojskiej  7 września. Pierwsza matura odbyła się w 1922 roku. Od początku dyrektor Kazimierz Lewicki oraz  znakomici nauczyciele poświęcili się zorganizowaniu bazy dydaktycznej, a także rozwojowi życia umysłowego i kulturalnego. Dyrektor - polonista skupiał w gimnazjum ludzi twórczych, pracujących z myślą o dobru młodzieży. Dzięki temu powstały pracownie przedmiotowe: geograficzna, historyczna, klasyczna, przyrodnicza, muzyczna, rysunkowa. Zgromadzono pomoce naukowe, np. okazy z kolekcji geologicznej Stanisława Staszica, przekazane przez rodzinę Zamoyskich. Historyk i geograf  Michał Pieszko zorganizował muzeum szkolne, a przyrodnik Stefan Miler założył  w roku 1917 szkolny ogród zoologiczny, który stał się zalążkiem obecnego zamojskiego zoo. Poeta Stanisław Młodożeniec, pracując jako polonista, utworzył kółko dramatyczne, prowadził zajęcia z wiedzy o teatrze, czuwał nad redakcją czasopism młodzieżowych. Tadeusz Gajewski, również polonista, opiekował się harcerstwem, a także  pismem szkolnym „Nasza Myśl”. Kolejny dyrektor to Adam Szczerbowski, polonista, krytyk literacki, który rozwijał zainteresowania poetyckie młodzieży.

W 1919 roku Gimnazjum Męskie otrzymało imię Jana Zamoyskiego. Szkoła realizowała program gimnazjum humanistycznego, w którym podstawę  stanowiły języki -  język polski   i obce nowożytne, łacina, literatura, historia oraz  nauki społeczne. Zadaniem szkoły było wychowanie człowieka kochającego język narodu i jego kulturę,  a także ceniącego wartości religijne, moralne, społeczne.

Ważną rolę dydaktyczną i wychowawczą odgrywały koła przedmiotowe, a także organizacje ideowo - wychowawcze. Na szczególne podkreślenie zasługuje kółko bibliofilskie, które wpajało zamiłowanie do książek, zapoznawało z najstarszymi zabytkami sztuki drukarskiej, wydawnictwami  bibliofilskimi, ze współczesną literaturą, jak również mobilizowało do podejmowania własnej twórczości na łamach redagowanych w szkole czasopism. Koło Filaretów  kształtowało u młodzieży zasady kodeksu moralnego i uczulało na jego przestrzeganie. Koło krajoznawcze działające w kilku sekcjach (geologicznej, faunistycznej, ochrony przyrody, fotograficznej, muzealnej i wycieczkowej)  skupiało uczniów, którzy gromadzili materiały historyczne, dokumenty, zdjęcia, przedmioty muzealne, wycinki prasowe, prenumerowali i czytali miesięcznik „Orli Lot”, a swój dorobek przedstawiali na wystawach w Krakowie i we Lwowie. Prężnie działały sekcje sportowe: strzelecka, piłki nożnej, cyklistów, lekkoatletyczna, sportów zimowych. Powstały też inne organizacje, np. spółdzielnia uczniowska, która z czasem przekształciła się w hurtownię konkurującą nawet z prywatnym handlem. Sprzedawała podręczniki szkolne, materiały biurowe, włókiennicze, galanteryjne i kosmetyczne. Młodzież kształtowała swoje postawy w harcerstwie, w samopomocy szkolnej, sejmiku, czytelni, Międzyszkolnym Komitecie Pomocy Dzieciom Bezrobotnych,  Lidze Obrony Przeciwpowietrznej. W gimnazjum działało także Koło Ligi Kolonialnej i Morskiej, w którym uczniowie redagowali gazetkę, a także korespondowali w języku niemieckim  i francuskim z rówieśnikami w Europie i Ameryce. „Straż Przednia”  z kolei, wychowywała młodzież na karnych i odpowiedzialnych obywateli Rzeczypospolitej, którzy cenią dobro, honor i wolność państwa. Protektorat nad organizacją  objął prezydent Ignacy Mościcki.

We wrześniu 1939 roku w budynku gimnazjum został umieszczony polski szpital wojskowy.  Następnie władze okupacyjne ulokowały w gmachu szkoły oddział policji. Hitlerowcy zniszczyli sztandar gimnazjum. Wcześniej jednak nauczyciele, z narażeniem życia, ocalili bibliotekę oraz archiwa  gimnazjum męskiego i żeńskiego, ukrywając  je w Ratuszu dzięki pomocy urzędnika Muzeum Ziemi Zamojskiej. W czasie okupacji nauczyciele zorganizowali ośrodki tajnego nauczania, starając się utrzymać  jak najwyższy poziom nauczania.  Wojna zebrała – niestety -  krwawe żniwo wśród nauczycieli. W Oświęcimiu zginęli: Piotr Bohuszewicz, Karol Cieśliński, Bronisław Englert i Zygmunt Syrek, a w Palmirach  - Maciej Rataj.
Nauczyciele, którzy przeżyli wojnę, w sierpniu 1944 roku zaczęli pracę w odradzającym się Gimnazjum i Liceum im. Jana Zamoyskiego. Po wojnie dyrektorami kolejno byli: Michał Bojarczuk, Kazimierz Mazurek, Bolesław Hass, Zygfryd Bielecki, Halina Chwiejczak oraz Zygmunt Kamiński. W liceum przez wszystkie lata rozwijano pasje  uczniów w licznych kołach, nie tylko  naukowych, które były priorytetem. Przez długi czas działały: chór szkolny i zespół tańca ludowego. Rozwijały działalność koła: PCK, Ligi Ochrony Przyrody, Szkolny Klub Sportowy „Zamoyski”, koło biblioteczne, koło recytatorskie i teatralne. To tylko niektóre z wielu. Szkoła kontynuowała tradycję wspaniałych poprzedników, czego potwierdzeniem jest odznaczenie Medalem Komisji Edukacji Narodowej, przynależność  do Klubu Przodujących Szkół, a także tytuł  „Szkoła z Klasą”.

Należy podkreślić, że od początku istnienia szkoły zarówno nauczyciele, jak i uczniowie byli ważnym elementem życia miasta. Tworzyli tradycje kulturalne i oświatowe Zamościa lub aktywnie w nich uczestniczyli. Swoją działalnością przekraczali też granice Zamojszczyzny. Historia Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego jest częścią historii Zamościa,  a  trudna  oraz  piękna praca nauczycieli zawsze kształtowała i wciąż kształtuje tradycję dla kolejnych pokoleń młodzieży.
 
Humanistka

Grafika:
http://fotopolska.eu/foto/128/128902.jpg
http://fotopolska.eu/foto/159/159690.jpg