11 kwietnia 2020

Kącik motywacji



             Nie bój się smutku!

Jak się nazywa to uczucie w głowie,
uczucie tęsknego żalu,
że rzeczy są takie, jakie najwyraźniej są?
Chyba smutek, panie.


W trudnych sytuacjach stosujemy różne strategie radzenia sobie z napięciem. Każdy z nas ma takie sposoby – są one efektem wpływu środowiska, wrodzonych predyspozycji, a także naszych decyzji.  Nasze czasy nie są łaskawe dla smutku. Modny  jest bowiem  kult beztroski, zadowolenia i  szczęścia.  Nie wypada płakać i okazywać słabości, ponieważ jest to niepożądane ani społecznie, ani  towarzysko. Jednak w dzisiejszym poście chcemy też bronić prawa do smutku czy niepokoju, chociaż jeszcze tydzień temu zachęcaliśmy i nadal zachęcamy do optymizmu! Już  w latach  90. XX wieku  do działań nad dobrym samopoczuciem ludzi włączyła się psychologia pozytywna,  która uczyła, jak nie ulegać złym nastrojom i widzieć głównie dobre strony życia. Psychiatra i humanista – Antoni Kępiński pisał:  […] gesty smutku i rozpaczy, zgodnie z obowiązującą w naszej kulturze zasadą maskowania uczuć, stały się „niemodne”, a nawet „źle widziane”, gdyż przekraczają normy obyczajowe. Nie godził  się jednak  z negowaniem smutku oraz faworyzowaniem  postawy  szczęścia jako szkodliwej, ponieważ  nie przygotowuje do życiowych niebezpieczeństw i ciosów. 

Czym jest smutek? Jest stanem psychicznym wynikającym z przykrych przeżyć oraz  doznanych cierpień moralnych. Wiąże się z żalem, rozczarowaniem, bezradnością, a czasem z żałobą.  Smutek może być: bezbrzeżny, głęboki, niewymowny. Potrafi człowieka ogarniać, przytłaczać, trapić. Gdy ktoś dźwiga brzemię smutku, ma smutek w głosie, spojrzeniu, na twarzy.  Paul Ekman, amerykański psycholog, smutek zaliczył do sześciu podstawowych emocji, razem ze szczęściem, złością, strachem, wstrętem i zaskoczeniem. Taki smutek jest czymś naturalnym,  niewiążącym  się z zaburzeniami zdrowia i należy go odróżnić od smutku depresyjnego.        

Współcześni psychiatrzy uważają, że nie powinno się tłumić smutku, czyli naturalnego uczucia, które jest reakcją człowieka na  trudne doświadczenia życiowe. Podkreślają, że  odczuwanie  smutku nie jest objawem choroby, lecz  drogą do pełni człowieczeństwa. W wyniku badań naukowych doszli do takich samych wniosków jak filozofowie i pisarze minionych epok. Wystarczy przypomnieć sobie II część Dziadów Adama Mickiewicza, w której Aniołek wypowiada mądrość ludową:  Kto nie doznał goryczy ni razu, ten  nie dozna słodyczy w niebie. Znana jest też myśl Gustawa Flauberta, że trzeba być głupcem i egoistą, aby zawsze odczuwać szczęście. Podobnego zdania był Eurypides, który twierdził, że smutek nie rodzi się nigdy w głupocie, lecz w mądrych ludziach. Arystoteles  podobnie pytał: Czemu wszyscy mężowie, którzy osiągnęli biegłość w filozofii, polityce, poezji czy innej sztuce, byli bez wątpienia melancholikami? Prowadzone  w ostatnich latach badania   dowiodły, że smutek ma pozytywny wpływ na życie człowieka: ułatwia mu  analityczne myślenie oraz rozwiązywanie problemów, umożliwia koncentrację i  wspomaga racjonalne myślenie. Negatywne emocje (w tym smutek) zmuszają do myślenia. Dlaczego? Jeśli człowiek jest szczęśliwy, niczego nie chce zmieniać, minimalizuje swój wysiłek  i rozleniwia się poznawczo. Jeśli jest smutny, dąży do zmiany sytuacji, wkładając w to więcej wysiłku, również umysłowego. Wówczas  zauważa  zagrożenia, analizuje je i przygotowuje plan  radzenia sobie z nimi.
Jak sobie radzić? Teorie uczonych brzmią pięknie, jednak na co dzień człowiek pogrążony w smutku musi  sobie jakoś  z tym stanem radzić. Niespecjalnie go wtedy pociesza fakt, że – być może –stanie się mądrzejszy. Jak ma postępować?  Psychologowie radzą, aby nie zagłuszać smutku – złością, używkami, udawaniem radości, uciekaniem w pracę, zajmowaniem się innymi ludźmi, itd. Zachęcają do tego, żeby pogodzić się z uczuciem smutku,  zrozumieć jego przyczynę i nie śpieszyć się z jego przeżywaniem,  pozwolić sobie na płacz, porozmawiać z kimś zaufanym, poszukać w nim wsparcia. Należy pamiętać, że smutek może trwać o wiele dłużej niż inne emocje (strach, nuda, złość), ponieważ jego przyczyną są wydarzenia mające  rzeczywisty wpływ na życie człowieka (śmierć, choroba, wypadek, strata duchowa). Takie przeżycia poruszają do głębi,  więc i myśli o nich wciąż  powracają, a przygnębienie się przedłuża.  Smutek jest też takim przeżyciem, które zmusza człowieka do zatrzymania się oraz do refleksji o życiu – o jego wartości i sensie. Uczy, co jest  faktycznie ważne. Nieprawdą jest, że przeżywanie smutku jest słabością i nie można się jej poddawać. Dlatego  nie  trzeba słuchać rad „życzliwych”:  Weź się w garść. Płaczą tylko dzieci. Mężczyźni nie płaczą. Rozchmurz się! Nie trzeba też smutnym dawać takich rad, ponieważ są nieskuteczne.

Smutek często gości w życiu człowieka, choć nie jest zapraszany. Często pojawia się nieoczekiwanie i zostaje na dłużej. Kiedy? Różnie:  jako następstwo niewielkich niepowodzeń albo tragedii. Jak działa? Może oczyścić duszę człowieka, ale może też mieć na niego  zgubny wpływ – przesłonić wszystko, co piękne i dobre. Aby całkowicie nie zawładnął człowiekiem, potrzebne jest wsparcie  kogoś życzliwego. Tak jak radzi chińskie przysłowie: Głodnemu daj kawałek chleba, ale smutnemu daj kawałek twego serca. Dlatego chociaż jesteśmy zamknięci w domach, nie zaniedbujmy kontaktów międzyludzkich, wsłuchujmy się w głos innych i nie bójmy się powiedzieć innym, że jest nam smutno.

Entia
Tekst publikujemy w Wielką Sobotę, zatem składamy wszystkim blogerom, komentatorom i sympatykom naszego szkolnego blogu najlepsze życzenia świąteczne. Wielkanoc to czas otuchy i nadziei, a także odradzania się wiary w siłę Chrystusa i drugiego człowieka. Tegoroczne Święta są wyjątkowo inne, dlatego życzymy dużo zdrowia, cierpliwości, życzliwości ludzkiej i ufności w lepsze jutro.

Blogerzy
 
Grafika:
https://cdn.pixabay.com/photo/2015/02/18/22/12/woman-641528__340.jpg
https://cdn.pixabay.com/photo/2014/09/15/21/09/eye-447428__340.jpg
https://cdn.pixabay.com/photo/2013/07/12/19/19/lamp-154538_960_720.png

12 komentarzy:

  1. Sześć podstawowych emocji,które wyróżnił Paul Ekman przypomniały mi bajkę "W głowie się nie mieści", która w ciekawy sposób pokazuje jak kierują nami emocje. Zachęcam do rodzinnego seansu, jako chwilę oderwania się od obowiązków. Życzę dużo zdrowia na czas świąt i nie tylko ;)

    OdpowiedzUsuń
  2. Myślę, że zarówno do Wielkanocy, jak i trudnego okresu epidemii pasują słowa księdza Jana Twardowskiego, niezmiennie cenionego przeze mnie poety.

    Ksiądz Jan Twardowski: Na Wielkanoc chciałbym złożyć krótkie życzenia wierzącym i niewierzącym. Czego nam, wierzącym, dzisiaj życzyć? Chyba tego, żebyśmy stawiając sobie czasem pytania: po co się urodziłem? po co żyję? dlaczego ucieka mi doczesne szczęście? dlaczego cierpię? dlaczego umieram? – stale przypominali sobie Jezusa zmartwychwstałego, który jako człowiek przebył ludzkie życie, cierpienia, straszną śmierć i w cierpieniach, kłopotach życiowych przedarł się do Pana Boga i do Niego przeniósł nasze człowieczeństwo. Żebyśmy nie patrzyli na nasze kłopoty, cierpienia, śmierć jak na nieszczęście, ale jak na przedzieranie się do Boga. Jest to w życiu takie trudne, trudniejsze od wspinaczki na górę. Niewierzącym życzyłbym, aby postawili sobie pytanie: a jeśli jest prawdą, że Jezus zmartwychwstał, to jak będę wyglądał ze swoją niemądrą niewiarą?

    OdpowiedzUsuń
  3. Myślę, że smutek każdy przeżywa indywidualnie, na swój własny sposób. Dla niektórych ukojeniem jest rozmowa z kimś bliskim czy przyjacielem. Czasem wystarczy tylko wysłuchanie przez drugą osobę. Jednak inni wolą doznawać tego wszystkiego w swoim wnętrzu. Tylko wewnętrzne przemyślenia i stoczone w głębi duszy wojny mogą być przyczyną ulgi. Każdy ma indywidualny sposób na to, żeby radzić sobie ze smutkiem, żalem, problemami. Najważniejsze jest, żeby umieć się wsłuchać w swoje wnętrze. Może właśnie ten czas, który spędzamy teraz w domu, jest czasem do rozmyślań, refleksji. Starajmy się uzyskać równowagę psychiczną, mimo trudnych i tragicznych wydarzeń.

    OdpowiedzUsuń
  4. Smutek kojarzy się często ze słabością i bezsilnością, ale wcale tak nie jest. Tłumienie emocji potęguje złe samopoczucie, warto więc pozwolić sobie na płacz i smutek.

    OdpowiedzUsuń
  5. W tych trudnych czasach smutek dotyka napewno większość z nas. Każdy przeżywa go we własny sposób. Czasami nie jest łatwo się z nim uporać, ale zawsze znajdziemy jakieś rozwiązanie na nasze problemy. Teraz mamy wystarczająco dużo czasu, aby przemyśleć sobie pewne rzeczy. Jedni wolą zrobić to w samotności a inni potrzebują osoby, która ich wesprze i pomoże w trudnych chwilach.

    OdpowiedzUsuń
  6. Przyznam szczerze, że jestem w szoku jeśli chodzi o tematykę wpisu, ale w bardzo pozytywnym znaczeniu. Żyjemy w czasach, gdzie nie ma czasu na smutek, człowiek musi dbać o dobre imię, starać się w pracy/szkole i niekoniecznie wymagane są od niego emocje. Zapominamy, że właśnie te emocje dają nam człowieczeństwo i dzięki nim jesteśmy wyjątkowi, bo czym byłby człowiek romantyzmu bez uczuć i smutku? Emocje to cześć naszego codziennego życia, a w szczególności smutek. Każdy w naszym życiu go doświadczył, ale nie zawsze jest to negatywna sytuacja, w której się pogrążamy. Trzeba nauczyć się radzić z emocjami, bo to one kształtują nas jako ludzi oraz są potrzebne, bo bez nich jesteśmy puści duchowo. Bardzo pouczający, przydatny i ciekawy post :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Bardzo ciekawy artykuł poruszający temat, który często odsuwamy na dalszy plan. Człowiek jest wyjątkowy właśnie dlatego, że przeżywa emocje, że próbuje zgłębić się w swoją duszę. Wydawałoby się, że szczęście jest najbardziej pożądanym uczuciem, jednak czym ono byłoby bez smutku? Myślę, że zwykłą mrzonką.

    OdpowiedzUsuń
  8. Tekst bardzo pouczający.Emocje dają nam tą wyjątkowość. W teraźniejszości okazywanie ich odkładamy na dalszy plan,gdyż dbamy o to aby w pracy lepiej się wiodło, w szkole mieć super stopnie. Według mnie powinniśmy okazywać je bezwględu czy to smutek czy radość.

    OdpowiedzUsuń
  9. Bardzo ciekawy, refleksyjny artykuł, daje dużo do myślenia i poucza jak lepiej radzić sobie ze zmutkiem.

    OdpowiedzUsuń
  10. Wpis ten pokazał, że smutek nie jest czymś czego powinniśmy się wstydzić. Uczucie to tak naprawdę daje nam poczucie bycia prawdziwym człowiekiem.

    OdpowiedzUsuń
  11. Bardzo lubię przyglądać się ludzkim emocjom i często wczuwam się w emocje innych ludzi. Zwykle staram się myśleć pozytywnie, ale w życiu każdego człowieka są momenty gdy w naszych myślach dominuje smutek i zgadzam się w pełni z autorem tekstu- smutek jest czymś normalnym, każdy z nas go odczuwa i z pewnością nie jest powodem do wstydu. Ludzie różnią się od siebie i radzą sobie z nim w różne sposoby- jedni potrzebują wsparcia bliskich, zaufanych osób, a inni wolą być w samotności i spokoju. Ważne jest to, aby pamiętać o tym, że po tych złych chwilach wszystko może się zmienić, a los może przynieść nam nowe, szczęśliwe chwile.

    OdpowiedzUsuń
  12. Idealny post. Uważam, ze wszystko co ważne zostało w nim zawarte. Całkowicie się zgadzam, że smutek jest potrzebny w życiu chociażby po to żeby podjąć jakieś działanie. Sama ostatnio miałam smutne momenty w moim życiu i muszę przyznać, że nigdy się tak wielu rzeczy o sobie nie dowiedziałam jak w tym właśnie momencie. Zrozumiałam co jest ważne i jakie błędy popełniam. Oczywiście wciąż nie jestem idealna ale przecież nie o to chodzi, by być idealnym lecz o to by dostrzec swoje niedoskonałości i z nimi walczyć.

    OdpowiedzUsuń