2 lutego 2019

Przeczytane, przemyślane, skomentowane

           
       Nie ma zbrodni bez kary



Scena zbrodni przypomina zamalowane płótno –
detektyw musi jedynie odczytać podpis autora.
(Michael Capuzzo)


Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, w jaki sposób śledczy, nawet mimo bardzo długiego czasu od zbrodni,  potrafią odnaleźć jej sprawcę? W jaki sposób, z tak niewidocznego i małego dowodu, jakim jest odcisk palca, potrafią rozpoznać tożsamość danej osoby?  Kilka lat temu, mnie - małej dziewczynce, która wraz z bratem przypadkiem obejrzała program kryminalny, wydawało się to bardzo fascynujące. I fascynuje mnie do dziś! Przedstawię kilka ciekawostek, o których jakiś czas temu jeszcze sama nie wiedziałam.

Kryminalistyka a kryminologia. Na początek zacznę od tego, czym tak zasadniczo różni się kryminalistyka od kryminologii. Są to terminy, które dosyć często są mylone. Mimo podobnego brzmienia, są czymś całkiem odmiennym. Kryminologia to nauka, która zajmuje się analizą  zbrodni od strony psychologicznej. Ustala więc, kim  była ofiara oraz dlaczego przestępca popełnił zbrodnię. Jak mimika twarzy i gesty zdradzają ukrywaną prawdę? Kryminolog jest osobą skupiającą się przede wszystkim na emocjach i środowisku, w jakim żyje potencjalny kryminalista. Znajomość tych zjawisk umożliwia określenie portretu psychologicznego. Kryminalistyka natomiast, jest wąską dziedziną, która skupia się głównie na odszukaniu i zabezpieczeniu śladów  oraz rozwiązaniu tajemnic, w celu udowodnienia przestępstwa.  I ten  aspekt wydaje mi się najciekawszy.  

Portret psychologiczny  opracowuje się na podstawie  śladów pozostawionych przez sprawcę. Ślady psychologiczne to następstwa działania przestępcy, wynikające z jego zachowania. Profil pozwala zmniejszyć krąg podejrzanych w wyniku przypuszczenia  co do: płci, wieku, wykształcenia, stanu cywilnego sprawcy. Pierwszy portret psychologiczny zabójcy został  stworzony w 1888 roku w Anglii i był to portret Kuby Rozpruwacza - seryjnego mordercy. W Polsce pierwsze profile psychologiczne powstały dopiero w 1996 roku.
Detektyw. Większość z nas słysząc to słowo, wyobraża sobie człowieka siedzącego z lupą za biurkiem  oraz rozwiązującego zagadki kryminalne, niczym filmowy Sherlock Holmes. Niestety, w dzisiejszych czasach jest to ostatnia rzecz, którą ów detektyw wykonuje. Prawdziwego detektywa w żadnym wypadku nie można porównać do policjanta, który zwyczajnie jest tak określany przez społeczeństwo. Jego głównym zadaniem jest odkrywanie prawdy związanej ze sprawami zawodowymi czy też z niewiernością małżeńską. Dopiero na samym końcu tzw. „detektyw” rozwiązuje poważne zagadki dotyczące zbrodni takich jak zabójstwo czy porwanie.
Ślady zbrodni. Pierwszą rzeczą, która kojarzy się z zabójstwem, są odciski palców. Podczas sprawdzenia miejsca przestępstwa  podstawową czynnością  jest odszukanie pozostawionych śladów, które okazałyby się pomocne w dalszym postępowaniu. Niektóre z nich są zwykłymi odciskami butów, czy zniszczonymi przedmiotami, takimi jak zamek w drzwiach. Jednak zazwyczaj są one niewystarczające, ponieważ pokazują wyłącznie ewentualny stan otoczenia, pozostawiony przez osoby trzecie. Dla mnie, jako osoby uczęszczającej do klasy biologicznej, najbardziej fascynujące było poznanie zasad rozwiązywania zagadek z wykorzystaniem badań biologicznych  i chemicznych. To właśnie dzięki nim naukowcy  mogą rozpoznać, kim jest ofiara czy przestępca oraz przyczynę  zgonu. Ślady biologiczne to różnego rodzaju tkanki,  takie jak krew, włosy, paznokcie, ale są to też wydzieliny oraz wydaliny. Po ich znalezieniu technicy zabezpieczają  je, a następnie wykonują badania DNA w laboratorium, które pomogą ustalić kod genetyczny. W rozwiązywaniu zagadek pomaga nie tylko znajomość fizjologii człowieka, ale również wydawałoby się, że nieistotna z punktu widzenia człowieka, znajomość biologii, np. owadów. Etap rozwoju pasożytów bowiem (np. larwy muchówek) pozwala określić przybliżony czas zgonu ofiary. Podobnie  dzięki różnym truciznom można odkryć, w jaki sposób człowiek zginął. Czy wiecie,  że tak naprawdę każda substancja w nadmiarze jest trucizną dla ludzkiego organizmu?  Nawet zwykła woda, w zbyt dużej ilości, wypłukuje sód, co powoduje zakłócenia pracy wielu narządów.
Nauki biologiczne (fizjologia człowieka, zoologia, biochemia)  i chemiczne, oraz psychologia stanowią źródło informacji, bez których bardzo trudne lub nawet niemożliwe byłoby ustalenie sprawcy zabójstwa.  Parafrazując poetę  Adama Mickiewicza, można stwierdzić , że  nie ma kary bez nauki.

Okazuje się, że  nie tylko ja mam tak nietypowe  hobby. Również Doris pisała o kryminologii, zastanawiając się nad wyborem kierunku studiów. Oto link zachęcający do lektury postu  Może kryminologia? :

Paulina

Grafika:
http://kryminalistyka.org/wp-content/uploads/2015/02/9.jpg
https://porady-detektywistyczne.pl/wp-content/uploads/2017/10/detektyw-z-lupa-1024x683.jpg
https://img.joemonster.org/images/vad/img_33788/ba6bf66f87ca54c831f4543adb0b9a9a.jpg
http://rekrutacja.wsb.edu.pl/media/site/2015/07/28/kryminalistyka.png

16 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawy post Paulino. Nigdy nie byłam zafascynowana kryminologią ani kryminalistyką ale czasami dla zwykłej "gimnastyki" umysłu lubię obejrzeć coś z motywem kryminalnym. Planuję w wolnym czasie obejrzeć serial Sherlock Holmes, o którym słyszałam wiele pozytywnych opinii (ale to już po maturze :P ).
    Myślę, że zawód detektywa jest coraz bardziej rozpoznawalny w naszym kraju a ludzi coraz bardziej interesuje tematyka kryminalna filmow czy książek. Nawet moja mama lubi czytać kryminały!
    Zwykły człowiek nawet nie zdaje sobie sprawy z tego ile jest różnych sposobów do rozpoznania sprawcy.
    Czy to prawda, że taką osobę można rozpoznać nawet po odcisku buta?

    OdpowiedzUsuń
  2. (e)redaktorka2 lutego 2019 08:33

    Post bardzo mnie zaciekawił. Kryminalistyka i kryminologia to dziedziny dość mroczne, ale jednocześnie fascynujące. Zawsze lubiłam oglądać filmy kryminalne, a twórczość Agaty Christie jest jedną z moich ulubionych.

    OdpowiedzUsuń
  3. Z pewnością w dziedzinach kryminalnych, jeśli można to tak nazwać, liczy się wiele niezwykle istotnych cech, elementów czy zdolności. Zdecydowanie umiejętność dedukcji oraz łączenia faktów może być niezwykle pomocna, a nawet niezbędna do prawidłowego rozwiązania danej sprawy. Jest to więc zajęcie odpowiedzialne i bardzo wymagające, choć nie ukrywam, że naprawdę potrzebne. Nawet jeżeli sama kryminalistyka, kryminologia, czy inne nauki z nimi powiązane, nie są dla nas interesujące, to w codziennych sytuacjach takie zdolności mogą być przydatne.

    OdpowiedzUsuń
  4. Super post :) Mnie także od zawsze fascynowały książki czy filmy z motywem kryminalnym, ale ostatnio przez brak czasu coraz rzadziej po nie sięgałam. Twój post sprawił, że znów mam ochotę na jakiś kryminał!

    OdpowiedzUsuń
  5. (+) stokrotka4 lutego 2019 09:45

    Interesujący post! Też mnie to zawsze ciekawiło, w jaki sposób znajdują oni sprawcę i na czym ich praca polega.

    OdpowiedzUsuń
  6. Post bardzo mi się podoba! Zawsze byłam ciekawa w jaki sposób oni to robią że po jakimś czasie mogą odnaleźć sprawcę oraz jak potrafią stworzyć portret fizjologiczny sprawcy i na jego podstawie go odnaleźć.

    OdpowiedzUsuń
  7. (e)świadek_in_cognito4 lutego 2019 15:01

    Bardzo ciekawy post! Cieszę się, że poruszyłaś ten temat. Kryminologia i kryminalistyka to dwie odmienne dziedziny, których nie można mylić. Wiele osób jednak używa tych terminów wymiennie, nie wiedząc, że posiadają znaczne różnice. Czytając twój tekst, skojarzyłam sobie serię książek Tess Gerritsen, która jest jedną z moich ulubionych autorek. Jej pozycje są naprawdę świetne, więc jeżeli interesujesz się takimi tematami zachęcam do przeczytania kilku z nich. Mam nadzieję, że częściej będą się pojawiały teksty z zakresu nauk prawniczych.

    OdpowiedzUsuń
  8. W pełni rozumiem twoje zainteresowanie kryminalistyką! Sama często i z wielką przyjemnością oglądam seriale czy programy kryminalne. Kilka lat temu sama chciałam zostać w przyszłości takim "detektywem", ale w tym momencie jestem chyba bardziej nastawiona na medycynę, niemniej jednak post bardzo ciekawy i cieszę się, że ktoś o tym napisał!

    OdpowiedzUsuń
  9. Jestem fanką jednego z amerykańskich seriali kryminalistycznych, niestety nie jest on już nagrywany, jego produkcja zakończyła się w 2013roku jednak jest on tak dużym przedsięwzięciem, że ma aż 9sezonów (197 odcinków). Ostatnio z przyjaciółką, która również interesuje się tą tematyka urządziliśmy sobie maraton, oglądając pół sezonu na raz 😂 . W tym serialu najbardziej podoba mi się to że nigdy nie da się przewidzieć co się stanie w następnym oddcinku, a wiedza bohaterów jest powalająca. Jeśli kogoś zaintrygowałam to zapraszam do oglądania

    OdpowiedzUsuń
  10. Interesujący tekst. Muszę przyznać, że dopiero teraz rozumiem różnicę między kryminalistyką a kryminologią. Wiedza zaczerpnięta z obu tych dziedzin jest konieczna w rozwiązywaniu tajemniczych spraw związanych z przestępstwami, więc nie dziwi mnie fakt, że dziedziny te są mylone.

    OdpowiedzUsuń
  11. Bardzo ciekawy post.

    OdpowiedzUsuń
  12. (e) natalia060423 lutego 2019 08:20

    Bardzo interesujący post. Kryminalistyka i kryminologia brzmią bardzo tajemniczo. Napewno pracując w tej dziedzinie nie da się nudzić!

    OdpowiedzUsuń
  13. Bardzo ciekawy post! Książki i seriale kryminalne bardzo mnie interesują, ale nigdy nie zagłębiałam się w ten temat, a jest to naprawdę fascynujące.

    OdpowiedzUsuń
  14. (e) iga123421 marca 2019 12:36

    To bardzo ciekawy temat. Kryminalistyka jest bardzo ciekawą dziedziną, odkrywanie motywów, śladów zbrodni musi być ekscytujące.

    OdpowiedzUsuń
  15. Bardzo interesujący tekst. Ja też interesuję się takimi sprawami i cieszę się ze pokazałaś różnicę miedzy kryminalistyką a kryminologią bo mało osób jest tego świadoma.

    OdpowiedzUsuń
  16. Post ciekawy i rozwijający.
    Niespodziawałbym się że tak jest tworzony portret psychologiczny.
    Teraz poznałem różnice między Kryminalistyką a Kryminologią.

    OdpowiedzUsuń