6 października 2018

Przeczytane, przemyślane, skomentowane



             Czas w życiu człowieka

Nie bądź pewny, że masz czas, bo pewność niepewna…
(ks. Jan Twardowski)


Czym jest czas? Istota czasu — będącego podstawowym atrybutem rzeczywistości i ludzkiego poznania — jest niezwykle skomplikowanym problemem.  Czas to zjawisko trudne do jednoznacznego zdefiniowania i opisania. O czasie można mówić jako o zjawisku fizycznym, biologicznym, społecznym oraz psychologicznym. To chwile, następujące po sobie wydarzenia, a tak właściwie trwanie, nieuniknione zbliżanie się do czegoś, a następnie przemijanie. Jesteśmy tak przyzwyczajeni do naszego sposobu odbierania czasu, że widać to wyraźnie na poziomie języka potocznego. Ile razy w ciągu dnia mówimy, że czas płynie albo biegnie, albo że nie mamy czasu.  Odczuwanie czasu jest bardzo subiektywne i właśnie dlatego  w tym zjawisku jest  jakaś fascynująca tajemnica. Żyjemy w świecie, w którym ludzie marnują sporo czasu, a potem chcą go więcej - chcą więcej godzin w ciągu dnia, więcej dni w roku, więcej lat w życiu. Złudnie wydaje się im, że jeżeli mieliby  dodatkowy czas, mogliby naprawić każdy popełniony błąd, a co za tym idzie, mogliby osiągać swoje cele bez żadnych trudności. Czasami chcemy, aby dana chwila trwała jak najdłużej, co niestety jest niemożliwe, bo czas płynie i zmusza nas do dalszych czynności. Dlatego, że czas upływa, bardzo łatwo go tracić i marnotrawić. Innym razem czas dłuży się i wtedy szukamy sposobu na zabicie czasu, co przeważnie kończy się na wykonywaniu bezsensownych czynności, które nie wnoszą nic nowego w nasze życie. Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić  - twierdził Albert Einstein. Właśnie w tym jest wielki problem, że czas ucieka nam nieubłaganie i przybliża nas do śmierci. Nie da się tego odwrócić. Słusznie więc sądził Piotr I Wielki, że: Strata czasu jest, podobnie do śmierci, nieodwracalna. Warto zastanowić się nad rolą czasu w życiu współczesnych ludzi i ich kondycją w sytuacji ciągłego pośpiechu. Ludzi zmuszanych do  nieustannej adaptacji wciąż  nowych wyzwań technologicznych, które niekiedy przekraczają  ich  możliwości.  A może warto wrócić do starej maksymy: wszystko w swoim czasie  i wyzwolić się spod presji czasu zegarowego i wiecznego pędu współczesnych  oraz kultu młodości?
Chwytaj dzień! Zjawisko upływania czasu stało się zatem punktem wyjścia do refleksji na temat sensu życia w literaturze i filozofii. Wydaje mi się, że w temat tego artykułu idealnie wpisuje się stara, chyba wszystkim dobrze znana, dewiza Horacego : Carpe diem (chwytaj dzień), która mówi o tym, aby korzystać z każdego dnia, nie odkładać niczego na potem, bo potem może nigdy nie nadejść. Trzeba cieszyć się chwilą i tym, co się ma. Innym przykładem tego, że już w starożytności myślano nad istotą czasu oraz sposobami wykorzystywania go, są słowa Heraklita: Panta rhei (wszystko płynie). Filozof mówi nie tylko o czasie, który płynie nieubłaganie, ale również o zmienności natury oraz wszystkiego, co nas otacza. Według tej sentencji, powinniśmy cieszyć się każdą daną przez los chwilą, ponieważ ona i tak za sekundę minie. Nie tylko w starożytności życie chwilą wiodło prym wśród sposobu postrzegania czasu. Również w epoce oświecenia było chwalone  słuszne wykorzystywanie, czego dowodem mogą być słowa Jana Jakuba Rousseau: Każda chwila, która mogłaby być wykorzystana lepiej, jest stracona. Mnie przekonują również  słowa współczesnego piosenkarza Zbigniewa Wodeckiego, który daje  nam lekcję życia. Co robić? Uświadomić sobie, że jutra może już nie będzie. Nauczyć się żyć chwilą, która jest. To znaczy przyjąć, że wszystko to, co było, to było, ale już tego nie ma, a to co będzie, tak naprawdę nie musi się zdarzyć. A więc bawić się tak, jakby to był ostatni dzień naszego życia. Taka postawa dotyczy zresztą nie tylko zabawy. To ideał życia w ogóle.

Uważam, że czas jest z jednej strony naszym wrogiem, ponieważ nieustannie ucieka i nie da się go cofnąć, aby naprawić błędy z przeszłości. Jednak sądzę również, że zmusza człowieka do wykorzystywania w pełni  danych   mu   przez los cennych chwil. Życie bowiem jest kruche i  może się skończyć każdemu z nas w najmniej oczekiwanym momencie. Mam nadzieję, że moja wypowiedź  skłoni czytelników blogu do refleksji nad czasem jako ważnym aspektem funkcjonowania człowieka oraz będzie stanowić inspirację do własnej filozofii czasu.

Krzysztof

Grafika:
https://ignaciodelvallecladera.files.wordpress.com/2015/08/tiempo.jpg
https://opolczykpl.files.wordpress.com/2017/09/przemijanie.jpeg?w=660

26 komentarzy:

  1. Czas jest wrogiem człowieka, gdyż szybko przemija i skazuje go na starzenie się, a potem śmierć. Z drugiej jednak strony, świadomość przemijania czasu mobilizuje człowieka do wykorzystania każdej chwili i zostawienia po sobie śladu na ziemi. Uciekający czas nie pozwala na stagnację.

    Bardzo dobrze to zagadnienie wyraża piosenka „Galop” zespołu „Zakopawer”. Oto jej mały fragment:

    Galop
    Biegnę- Padam- Wstaję
    Bez końca galop (…)
    kiedy próbuję zwolnić(…)
    on czuwa i ostrogi
    wbija wnet
    w boki me (…)
    on wiernie siedzi mi na głowie
    każdy ruch mój zna
    a choćbym uciekł na kraj świata
    ręka dotknął gwiazd
    to wiecznie siedzi mi na głowie
    mój przyjaciel czas

    OdpowiedzUsuń
  2. Często słyszy się, że "czas leczy rany", nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Moim zdaniem czas przyzwyczaja do bólu, a nie go zwalcza.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No i dodatkowo: "Kłopot z życiem polega na tym, że nie ma okazji go przećwiczyć i od razu robi się to na poważnie".(Terry Pratchett)

      Usuń
  3. "Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić". Według mnie Albert Einstein zauważył jedną z kluczowych kwesti odnośnie przemijania czasu. Każdy z nas mówi "chciałbym cofnąć czas", ale jest to niemozliwe. Potrafimy w wiele sposobow zmarnować nasz cenny czas. Próbujmy korzystać z niego bo nigdy nie wiemy kiedy może go zabraknać.

    OdpowiedzUsuń
  4. Od zawsze byłem świadomy nieuniknionej przemijalności czasu, która prowokuje do rozmyślań nad odpowiednim wykorzystaniem tego cennego surowca. Przeświadczenie o ogromnej wartości czasu rodzi chęć jak najlepszego jego wykożystania, a to prowadzi do licznych dylematów, które sprowadzają się do wyboru sposobu na życie. W ten sposób czas staje się nierozerwalnie związany ze wszystkim co robimy, a każda czynność staje się istotną ze względu na poświęcany na nią czas. Dlatego tak ważne jest zajmowanie się swoją pasją, bo tylko to sprawi, że z subiektywnego punktu widzenia nie będziemy marnotrawić czasu i w efekcie staniemy się szczęśliwymi ludźmi.

    OdpowiedzUsuń
  5. Żyjemy w takim świecie, że nawet nam młodym czas ucieka przez palce. Wszyscy dookoła pędzą, gonią... Czasami warto się na chwile zatrzymać, porozmawiać, kogoś zauważyć... Na to co zdarzyło się kiedyś nie mamy już wpływu, zawsze jednak możemy zdecydować o naszej przyszłości. Od tego gdzie i z kim spędzamy czas zależy nasze samopoczucie oraz chęć do życia. A życie przecież jest piękne.

    OdpowiedzUsuń
  6. Twój post wprawił mnie w zadumę.Czasem nie możemy się doczekać,aż coś nadejdzie,a czasem chcielibyśmy,aby nigdy nie nadeszło.A tymczasem, CZAS sobie płynie spokojnie i nieubłaganie,czy tego chcemy ,czy też nie. Tik tak,tik tak. Minuta po minucie. Tak, to dziwne zjawisko.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie również skłonił do refleksji post Krzysztofa. Na temat istoty czasu i jego wpływu na człowieka często piszą też twórcy literatury.

      Jednym z nich jest Bolesław Prus, który w "Lalce" snuje rozważania egzystencjalne. Niezmiennie mi się podobają, gdyż chyba jestem pesymistką. A są to niewesołe rozważania o czasie i bezsilności człowieka.

      Rozmyślania Stanisława Wokulskiego:

      „(…) wszystkich razem pcha naprzód jakiś fatalny prąd, mocniejszy od ich przewidywań i pragnień. Może nawet ten sam, który unosi smugę iskier wydmuchniętych przez lokomotywę podczas nocy?… Błyszczą przez mgnienie oka, aby zgasnąć na całą wieczność, i to nazywa się życiem”.

      „Mijają ludzkie pokolenia
      Jak fale, gdy wiatr morzem zmąci „ (…)

      Rozmyślania Ignacego Rzeckiego:

      „Głupstwo, wszystko głupstwo!...(...) głupstwo całe życie, którego początku nie pamiętamy, a końca nie znamy”.

      Usuń
  7. Czas płynie tak szybko, myślę, że czasem trzeba się zatrzymać i docenić to co mamy, gdyż możemy to stracić w ciągłej gonitwie.

    OdpowiedzUsuń
  8. Trzeba sobie tak zaplanować każdy dzień aby jak najwięcej i najlepiej skorzystać z tego cennego czasu .

    OdpowiedzUsuń
  9. W pełni zgadzam się ze stwierdzeniem, że trzeba żyć chwilą.Nie wszyscy to widzą dlatego jest tyle pesymizmu w życiu człowieka. Świetnie poruszony temat czasu!

    OdpowiedzUsuń
  10. Świetny artykuł! Trzeba dobrze korzystać z czasu, bo niestety nie można go cofnąć. Nie marnujmy go na rzeczy, które nie przynoszą nam żadnych korzyści.

    OdpowiedzUsuń
  11. Świetny artykuł! Trzeba dobrze korzystać z czasu, bo niestety nie można go cofnąć. Nie marnujmy go na rzeczy, które nie przynoszą nam żadnych korzyści.

    OdpowiedzUsuń
  12. Artykuł po jego przeczytaniu jest super refleksja odnośnie naszego życia. Fajnie jest tak pomysleć o tym jak gospodarujemy czasem czy to dobre czy złe, zachęca do zman. Uświadamia, że czas jest krótki i nie ma sensu tracić go na nude! Bardzo podoba mi się ten artykuł i cieszę się, że ktoś zwrócił uwagę właśnie na ten temat.

    OdpowiedzUsuń
  13. Do tej pory pamiętam zdanie, które usłyszałam chyba jeszcze w gimnazjum: "Czas jest względny, istnieje tylko teraźniejszość." Więc dlaczego każdy z nas znacznie częściej myśli o przeszłości lub przyszłości? Większość naszych rozważań powinno dotyczyć teraźniejszości. Mimo to tak nie jest, czemu? To chyba jedno z tych pytań, na które nigdy nie poznamy odpowiedzi.

    OdpowiedzUsuń
  14. Rzeczywiście, często marnujemy czas na rzeczy niepotrzebne, często sie nudzimy zamiast zrobić coś pożytecznego. Gdy jesteśmy czymś zaciekawieni czas ucieka nam bardzo szybko, natomiast gdy nas coś nie interesuję to ciągnie się. Twój post jest dość specyficzny, równocześnie skłania do refleksji.

    OdpowiedzUsuń
  15. W stu procentach zgadzam się ze stwierdzeniem, ze trzeba żyć chwilą. Czas płynie tak szybko,ze nie potrafimy docenić tego to co mamy i co dzieję się w danej chwili a później tego żałujemy.

    OdpowiedzUsuń
  16. Czas przemija bardzo szybko, dlatego uważam, że powinniśmy żyć teraźniejszością, skupiać większą uwagę na to co jest dziś. Każdą wolną chwilę powinniśmy poświęcać na coś, co lubimy robić i co sprawia nam radość. Wtedy nie będziemy mieć poczucia straconego czasu.

    OdpowiedzUsuń
  17. Także zgadzam się ze stwierdzeniem, że trzeba żyć chwilą. Czasu nie da się zatrzymać, trzeba żyć tak, by być zadowolonym i szczęśliwym człowiekiem.

    OdpowiedzUsuń
  18. Uważam że sztuką jest umiejętność zagospodarowania czasem. Nie wielu potrafi wykorzystać każdą sekundę. A często wynikiem tego jest brak czasu.

    OdpowiedzUsuń
  19. Niestety prawdą jest, że zabijam w sobie czas, poświęcam go na niekoniecznie potrzebne rzeczy, aż w końcu budzę się (czasem dosłownie ;-) ) pod koniec dnia i nagle okazuje się, że mam jeszcze wiele do zrobienia. A wystarczy właściwie ułożyć sobie dzień, odpowiednio sklasyfikować swoje obowiązki i wtedy nagle znajdzie się czas na te rzeczy niekonieczne. Ustalenie właściwej hierarchii jest konieczne tak naprawdę na całe nasze życie, bo czasu na pewno nam wystarczy, ale tylko wtedy, gdy o to co najważniejsze zadbamy najpierw. Jestem przekonany, że pod koniec naszego życia będzie to miało swoje pozytywne owoce.

    OdpowiedzUsuń
  20. Bardzo często marnujemy czas na niepotrzebne czynności. Zamiast ciągłego używania smartfona moglibyśmy wziąć lekturę do ręki i ją przeczytać. Trzeba cieszyć się z każdej chwili, ponieważ już nigdy więcej nie powróci druga taka sama.

    OdpowiedzUsuń
  21. Czasami zastanawiam się czy gdybym miała możliwość cofnięcia się w czasie to co bym zmieniła w swoim życiu i jakie skutki to by za sobą niosło. Raczej nigdy się nie dowiem, ale pomarzyć można.

    OdpowiedzUsuń
  22. Czas płynie szybko, powinniśmy w pełni korzystać z życia i doceniać każdą chwilę!

    OdpowiedzUsuń
  23. Powinniśmy korzystać z każdej sekundy, która jest nam dana. W każdej chwili może ich dla nas zabraknąć, więc cieszmy się chwilą :)

    OdpowiedzUsuń
  24. Sztuką jest takie gospodarowanie czasem,że nie czujemy tego ,że go tracimy tylko cieszymy sie każda chwilą.

    OdpowiedzUsuń