Spotkanie ze sztuką

                Frida Kahlo

 

Jedyne, co wiem, to że maluję, bo jest mi to potrzebne,

a maluję to, co mi przychodzi do głowy

i więcej się nad tym nie zastanawiam.

                                                                                                (Frida Kahlo)

 

Na stronie Empik Pasje. Magazyn online  czytam o Fridzie Kahlo:  Surowa, naznaczona bólem twarz, kruczoczarne włosy splecione w wianek z warkoczy, charakterystyczne  zrośnięte brwi. Do tego mocne kreski, wyraziste kolory, piękne stroje i roślinność, zwierzęta w tle. Tak właśnie artystka przedstawiała siebie na autoportretach (a namalowała ich ponad 50).  O ile ukrywała  problemy ortopedyczne (szyny, protezę nogi, gorsety) pod sukniami i  długimi spódnicami, to swoją egzotyczną  urodę eksponowała, podkreślając wręcz  jej niedoskonałości. Jakby celowo chciała odwrócić uwagę od tego, czego się wstydziła. Carlos Fuentes (meksykański pisarz) powiedział  po analizie jej dzienników:   Na jej rzeczywistość składają się: jej własna twarz, świątynia jej rozbitego ciała i dusza, którą zachowała w całości. Myślę, że do tych samych wniosków dochodzi się na podstawie obrazów Fridy Kahlo.

Swój post zaczęłam od prezentacji Autoportretu z małpami (1943 rok) oraz Autoportretu z cierniowym naszyjnikiem i kolibrem (1940 rok). Na obrazie z 1940 roku widoczna jest zapatrzona w dal Frida Kahlo. Jej cierpienie wyraża nie tylko twarz, ale również  owinięte wokół szyi cierniowe pnącze, na którym wisi koliber. Ptak oznacza miłość, namiętność, wzajemne przywiązanie  lub nadzieję na odzyskanie utraconej miłości. Po obu stronach malarki są zwierzęta: czarna pantera (symbol śmierci) oraz małpa (być może oznaczająca męża lub utracone dzieci). Drugi  obraz  to  Autoportret z małpami. Artystka miała obsesję na punkcie tych zwierząt, zresztą trzymała je w ogrodzie Błękitnego Domu. Małpa w kulturze Azteków oznacza płodność i lubieżność oraz odnosi się do sztuki. Sama artystka podobno powiedziała, że symbolizują  dzieci, których nie mogła urodzić z powodu obrażeń odniesionych w wypadku. Jest również teoria, że symbolizują czterech wiernych uczniów Fridy Kahlo. Dwie małpy na obrazie wskazują na glif Azteków (czym malarka podkreśla swoje meksykańskie pochodzenie), a dwie się kryją wśród egzotycznej roślinności.

Frida Kahlo urodziła się w 1907 roku w Meksyku. Niemal  od  początku życia zmagała się z wieloma trudnościami  - w wieku 6 lat zachorowała na polio, a dodatkowo  jej rodzice  nie byli zgodnym małżeństwem, więc w domu często zdarzały się awantury. Gdy była nastolatką,  uczestniczyła w wypadku autobusowym, po którym miała złamane żebra, kręgosłup, miednicę, prawą nogę,   odniosła również wiele innych obrażeń. W całym swoim życiu przeszła ponad 30 operacji  i  właśnie podczas wielokrotnych  pobytów w szpitalu postanowiła zostać malarką, rezygnując z medycyny. To właśnie  w łóżku szpitalnym malowała głównie autoportrety, o czym mówiła: Jestem swoją muzą. Jestem obiektem, który znam najlepiej. Jestem tematem, który chcę znać najlepiej.  Wprawdzie  Frida Kahlo z czasem  zaczęła chodzić, ale do końca życia odczuwała ból, a sama o sobie mówiła: kaleka. 

Powyższy obraz jest zatytułowany Frida i  Diego Riviera.  Diego  to mąż malarki  i choć  ich związek był bardzo burzliwy (zdrady obojga, rozstania, powroty), to bezwarunkowo się wspierali. Obydwoje byli  Meksykanami  dumnymi ze swojego pochodzenia, obydwoje byli  artystami  i mieli te same poglądy polityczne.  Mówiono, że razem wyglądali jak słoń i gołębica - on  pulchny olbrzym, ona drobna i niska. Zamieszkali  w Niebieskim Domu (La Casa Azul) -  miejscu urodzenia Fridy, gdzie teraz mieści się muzeum, poświęcone malarce.

Na obrazie Dwie Fridy artystka tak naprawdę  przedstawiła siebie – jedną osobę z pękniętym sercem. To portret  rozdartej  kobiety: między europejską i meksykańską tożsamością, między postępem i tradycją. Również kobiety, którą porzucił  mąż. Dwie Fridy  są połączone aortą biegnącą od serca do serca. Jedna Frida  ma na sobie tradycyjną suknię meksykańską, druga natomiast –europejską. Z aorty  płynie krew i plami  białą  suknię. Obraz  ma surrealistyczne zabarwienie, co podkreśla dodatkowo jego tło: burzowe niebo, skłębione ciemne chmury. Jest przesycony  dramatycznym nastrojem, ponieważ  u jej genezy był ból odrzuconej, zdradzonej i samotnej kobiety.

Niemal całe życie Fridy Kahlo było naznaczone cierpieniem, a w 1950 roku  stan zdrowia artystki znacznie się pogorszył -  przeszła operacje nogi i kręgosłupa. W  1954 roku, po amputacji nogi, poruszała się na wózku inwalidzkim, a w lipcu zmarła. W ostatnich czterech latach malowała głównie martwe  natury,  gdyż choroba nie pozwalała jej na większy wysiłek.  Ostatnim obrazem Fridy Kahlo była martwa natura  z arbuzami, na której umieściła napis: Viva la vida, Frida Kahlo, Coyoacán 1954 Meksyk. Napisała: Viva la vida- żyj życiem, ciesz się życiem,  mimo że czekała na śmierć.

Obrazy Fridy Kahlo  są  bardzo barwne i przepełnione emocjami. Zawarte są w nich cierpienia fizyczne i psychiczne, marzenia, miłość,  poczucie inności i niezależności. Wyrażają wielką siłę artystki, która  przeciwstawia  się problemom  życia i nie boi  się  ukazywać  trudnych tematów (ból, choroba, kalectwo, fizjologia, zdrada, samotność, śmierć). Ukazują również bunt przeciw światu, w którym uprzedmiotowia się kobiety i pozwala na dominację mężczyzn. Frida Kahlo broniła się przed klasyfikacją swojej twórczości, krytycy jednak widzą w niej cechy prymitywizmu, folku i surrealizmu. Na zdjęciu wyżej: Niebieski Dom.

Wiktoria

 

Grafika:

https://hiro.pl/wp-content/uploads/2019/04/fridakahlo-2.jpg

https://magazif.com/wp-content/uploads/frida-khalo-zycie-i-tworczosc-03.jpg.webp

https://cdn.kastatic.org/ka-perseus-images/74427da205ceccb64a4e285915d93823678118a2.jpg

https://niezlasztuka.net/wp-content/uploads/2019/06/frida-kahlo-viva-la-vida.jpg?v=1575462449

https://i0.wp.com/kulturanacodzien.pl/wp-content/uploads/2018/07/frida2.jpg?resize=533%2C400&ssl=1