Przeczytane, przemyślane, skomentowane

  O wierzeniach dawnych Słowian

                              

Istnienie demonów nie wymaga racji ani dowodu,

ponieważ nie ma natury faktu.

(Leszek Kołakowski)

Aby zbadać kulturę jakiegokolwiek ludu, trzeba rzecz jasna znać jego korzenie. Skąd więc przybyli Słowianie? Tego tak naprawdę nikt nie wie. Jedna z teorii głosi, iż bardzo wcześnie osiedlili się oni w dorzeczach Odry, Wisły i Dniestru. Większość współczesnych badaczy skłania się jednak ku hipotezie, że przybyli oni znacznie później - umiejscawiają oni Prasłowian na mapie Europy najpóźniej od połowy I tysiąclecia p.n.e.  Istnieje także pogląd, że Słowianie przybyli z Azji i zajęli obszary Europy. Nie wiadomo dokładnie, jakie tereny zamieszkiwali.

Dziś przybliżę wam wierzenia dawnych Słowian.

Ich religią był politeizm. Różne plemiona czciły  różnych bogów, dając im odmienne imiona.Oto najważniejsi z nich. Swaróg – bóstwo nieba, słońca i ognia. Swarożyc – bóg ognia ofiarnego i domowego. Perun – uosobienie gromowładcy, bóg grzmotów i piorunów. Świętowit – pan niebios, wojny, płodności i urodzaju. Dadźbog – zapewniał dostatek i bogactwo. Weles – bóg magii, przysiąg, sztuki i rzemiosła, ale też podziemi i zmarłych. Mokosz – bogini płodności, tkactwa, przędzenia, wody, deszczu.

Słowianie wierzyli także w różne demoniczne istoty. Jedne pomagały ludziom, inne natomiast były psotne, a nawet groźne. W ludowych wierzeniach do dziś przetrwały twory wyobraźni dawnych Słowian. Poniżej niektóre z nich. Topielce – powstawały z dusz ludzi, którzy kiedyś utonęli (najczęściej samobójców). Były bardzo złośliwe: topiły pływaków, wciągały do wody ludzi, którzy podeszli zbyt blisko brzegu rzeki lub jeziora. W niektórych regionach Słowiańszczyzny wierzono, że nie wolno pomagać tonącemu człowiekowi, gdyż utopiec wciągnie pod wodę nie tylko ofiarę, ale i ratownika.

Rusałki i wiły – to żeńskie demony wody. Były to dusze młodych kobiet zmarłych nienaturalną śmiercią. Rusałką mogła stać się dziewczyna, która nie zdążyła się jeszcze w nikim zakochać. Wiły były zazwyczaj przyjazne ludziom, nie znosiły jednak, kiedy ktoś im przeszkadzał w rozrywkach, takich ludzi karały, np. strzelając z łuku. Rusałki natomiast, zawsze były wrogo nastawione do ludzi (szczególne do urodziwych dziewcząt i młodzieńców). Wampiry – powstawały z dusz ludzi zmarłych gwałtowna śmiercią, czarowników, samobójców, a także osób, mających zrośnięte brwi. Ich ciała nie ulegały rozkładowi, ponieważ żywiły się krwią ludzi i zwierząt. Wierzono, że skutecznie odstraszyć te upiory potrafią światło oraz czosnek.

Leśne duchy (rysunek wyżej)– zamieszkiwały lasy,  przyjmując  postać niedźwiedzia lub brodatego starca. Opiekowały się lasem i zwierzyną, czasem wskazywały drogę zabłąkanym ludziom .

Czarty (rysunek wyżej)– miały wygląd kędzierzawego mężczyzny z kopytami zamiast nóg, z rogami na głowie i ogonem. Posiadały władzę nad wszystkimi leśnymi zwierzętami oraz zachowywały się złośliwie wobec ludzi.

Czarownice (rysunek wyżej) - Słowianie wierzyli, że szkodziły ludziom. Potrafiły  rzucać klątwy albo  psuć krowom mleko. Posądzano je także o zsyłanie suszy, gradu oraz nieurodzaju. Aby chronić się przed czarami, urokiem oraz nieszczęściami, noszono amulety, robione m.in. z kłów i kości zwierząt.

Mam nadzieję, że ten post pozwoli wam lepiej zrozumieć kulturę dawnych Słowian. W następnym artykule postaram się przybliżyć słowiańskie zwyczaje oraz święta.                           

Kamila B. 

Grafika:

http://culture.pl/sites/default/files/images/imported/sztuki%20wizualne/wydarzenia/wydarzenia_2015/01_styczen/STRYJENSKA/bozki_slowianskie.jpg

http://digart.img.digart.pl/data/img/vol7/18/54/miniaturki400/7377416.jpg

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3bfxQ8dLXZGbuwwxkM_hEKLtvCuRrjN5UUMF1_qpWNKVPFdOSFkvcwwWH9HCV-5dPAvd4pWwaN1m9ibQ8E3TK6nhbdFgGuiXp36JrxVb-h8n2j3G62KcJ9Uy1mLRORSskIDtDmRHWCWN2/s400/%D0%9B%D0%95%D0%A8%D0%98%D0%99.jpg

https://slowianskibestiariusz.pl/wp-content/uploads/2016/03/czart.jpg

http://www.smakizpolski.com.pl/wp-content/uploads/2014/07/halloween_witch_face_profile_by_scottepentzer-d5hadl5.jpg