5 września 2013

Przeczytane, przemyślane, skomentowane



  O wierzeniach dawnych Słowian
                              

Istnienie demonów nie wymaga racji ani dowodu,
ponieważ nie ma natury faktu.
(Leszek Kołakowski)


Aby zbadać kulturę jakiegokolwiek ludu, trzeba rzecz jasna znać jego korzenie. Skąd więc przybyli Słowianie? Tego tak naprawdę nikt nie wie. Jedna z teorii głosi, iż bardzo wcześnie osiedlili się oni w dorzeczach Odry, Wisły i Dniestru. Większość współczesnych badaczy skłania się jednak ku hipotezie, że przybyli oni znacznie później - umiejscawiają oni Prasłowian na mapie Europy najpóźniej od połowy I tysiąclecia p.n.e.  Istnieje także pogląd, że Słowianie przybyli z Azji i zajęli obszary Europy. Nie wiadomo dokładnie, jakie tereny zamieszkiwali.
Dziś przybliżę wam wierzenia dawnych Słowian.

Ich religią był politeizm. Różne plemiona czciły  różnych bogów, dając im odmienne imiona.Oto najważniejsi z nich. Swaróg – bóstwo nieba, słońca i ognia. Swarożyc – bóg ognia ofiarnego i domowego. Perun – uosobienie gromowładcy, bóg grzmotów i piorunów. Świętowit – pan niebios, wojny, płodności i urodzaju. Dadźbog – zapewniał dostatek i bogactwo. Weles – bóg magii, przysiąg, sztuki i rzemiosła, ale też podziemi i zmarłych. Mokosz – bogini płodności, tkactwa, przędzenia, wody, deszczu.

Słowianie wierzyli także w różne demoniczne istoty. Jedne pomagały ludziom, inne natomiast były psotne, a nawet groźne. W ludowych wierzeniach do dziś przetrwały twory wyobraźni dawnych Słowian. Poniżej niektóre z nich. Topielce – powstawały z dusz ludzi, którzy kiedyś utonęli (najczęściej samobójców). Były bardzo złośliwe: topiły pływaków, wciągały do wody ludzi, którzy podeszli zbyt blisko brzegu rzeki lub jeziora. W niektórych regionach Słowiańszczyzny wierzono, że nie wolno pomagać tonącemu człowiekowi, gdyż utopiec wciągnie pod wodę nie tylko ofiarę, ale i ratownika.
Rusałki i wiły – to żeńskie demony wody. Były to dusze młodych kobiet zmarłych nienaturalną śmiercią. Rusałką mogła stać się dziewczyna, która nie zdążyła się jeszcze w nikim zakochać. Wiły były zazwyczaj przyjazne ludziom, nie znosiły jednak, kiedy ktoś im przeszkadzał w rozrywkach, takich ludzi karały, np. strzelając z łuku. Rusałki natomiast, zawsze były wrogo nastawione do ludzi (szczególne do urodziwych dziewcząt i młodzieńców). Wampiry – powstawały z dusz ludzi zmarłych gwałtowna śmiercią, czarowników, samobójców, a także osób, mających zrośnięte brwi. Ich ciała nie ulegały rozkładowi, ponieważ żywiły się krwią ludzi i zwierząt. Wierzono, że skutecznie odstraszyć te upiory potrafią światło oraz czosnek.
Leśne duchy (rysunek wyżej)– zamieszkiwały lasy,  przyjmując  postać niedźwiedzia lub brodatego starca. Opiekowały się lasem i zwierzyną, czasem wskazywały drogę zabłąkanym ludziom .
Czarty (rysunek wyżej)– miały wygląd kędzierzawego mężczyzny z kopytami zamiast nóg, z rogami na głowie i ogonem. Posiadały władzę nad wszystkimi leśnymi zwierzętami oraz zachowywały się złośliwie wobec ludzi.
Czarownice (rysunek wyżej) - Słowianie wierzyli, że szkodziły ludziom. Potrafiły  rzucać klątwy albo  psuć krowom mleko. Posądzano je także o zsyłanie suszy, gradu oraz nieurodzaju. Aby chronić się przed czarami, urokiem oraz nieszczęściami, noszono amulety, robione m.in. z kłów i kości zwierząt.

Mam nadzieję, że ten post pozwoli wam lepiej zrozumieć kulturę dawnych Słowian. W następnym artykule postaram się przybliżyć słowiańskie zwyczaje oraz święta.                           

Kamila B. 

Grafika:
http://culture.pl/sites/default/files/images/imported/sztuki%20wizualne/wydarzenia/wydarzenia_2015/01_styczen/STRYJENSKA/bozki_slowianskie.jpg
http://digart.img.digart.pl/data/img/vol7/18/54/miniaturki400/7377416.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3bfxQ8dLXZGbuwwxkM_hEKLtvCuRrjN5UUMF1_qpWNKVPFdOSFkvcwwWH9HCV-5dPAvd4pWwaN1m9ibQ8E3TK6nhbdFgGuiXp36JrxVb-h8n2j3G62KcJ9Uy1mLRORSskIDtDmRHWCWN2/s400/%D0%9B%D0%95%D0%A8%D0%98%D0%99.jpg
https://slowianskibestiariusz.pl/wp-content/uploads/2016/03/czart.jpg
http://www.smakizpolski.com.pl/wp-content/uploads/2014/07/halloween_witch_face_profile_by_scottepentzer-d5hadl5.jpg

11 komentarzy:

  1. Myślę że najbardziej znanym ze wszystkich słowiańskich świąt jest Noc Kupały (zwana też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą) – słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w czasie najkrótszej nocy w roku, co przypada około dnia 21 czerwca (nie uwzględniając roku przestępnego),a ostatni zarejestrowany przypadek prawdziwie pogańskiego świętowania kupały miał miejsce w 1937 r. na Opolszczyźnie.

    OdpowiedzUsuń
  2. Słowiańskie bóstwa miały piękne imiona. Najbardziej podoba mi się Dadźbog i Swarożyc.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Osobiście zakochałam się w Welesie.^^

      Usuń
    2. Imiona słowiańskich bóstw są rzeczywiście piękne, ale także dosyć oryginalne. Mi najbardziej przypadł do gustu Weles.

      Usuń
  3. Szkoda, że duża część słowiańskiej kultury została zniszczona i zapomniana. Możemy dziś poznać zaledwie jej część.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dzięki postom takim jak ten odświeżamy historię słowiańskiej kultury. A nawet dowiadujemy się interesujących rzeczy. Brawa dla Kamili. :)
      Pozdrawiam.

      Usuń
    2. Tak naprawdę kultura słowiańska jest wciąż wielką zagadką. Nie wiadomo skąd Słowianie przybyli, nie wiadomo też dokładnie jakie tereny zamieszkiwali. Aleksander Brückner i Lubor Niederle to główni historycy, zajmujący się ustaleniem cech kultury słowiańskiej.

      Usuń
  4. Bardzo ciekawy i łatwy w odbiorze artykuł.

    OdpowiedzUsuń
  5. Ja chętnie podzielę się swoimi odczuciami - obrazki, które wstawiłaś, mnie przerażają. Dobrze, że naprawdę takie istoty nie istnieją. :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Bolesław Chrobry8 września 2013 03:14

    Drodzy blogerzy kończę dzisiaj 1045 lata.Jak widać jestem już bardzo stary. Jest mi niezmiernie miło, że postęp komputeryzacji pozwala mi czytać wasz blog. Jestem z was dumny. Świetny post.

    OdpowiedzUsuń