16 marca 2024

Spotkanie ze sztuką

 

         Jak zrozumieć jazz?

 

Jeśli będziesz musiał zapytać, czym jest jazz,

nigdy się nie dowiesz.

(Louis Armstrong)

 

Nie można czytać o muzyce, bez muzyki! Zachęcam zatem do posłuchania! Włączcie w tle muzykę! Mam nadzieję, że Wam się spodoba. Take Five - YouTube

Muzyka jest obecna w życiu prawie każdego człowieka. Różne  jej  gatunki - od klasyki po rock, przez pop aż po jazz. Nie każdy jednak lubi i rozumie  muzykę jazzową. Większość uważa, że są to tylko przypadkowe dźwięki,  może nawet pomyłkowe.  Tymczasem  jazz  jest sztuką, którą trzeba najpierw poznać, aby ją zrozumieć i się nią zachwycać. Wokalistka jazzowa Barbara Hendricks tak oto widzi  to zagadnienie:  Jazz musi się przede wszystkim czuć. […] W jazzie ukryte jest to samo, co u Mozarta – na przykład bardzo prawdziwe, szczere ludzkie emocje. I absolutnie nie można mówić, że to muzyka łatwiejsza. Ellingtona traktuję równie poważnie jak na przykład Szostakowicza, obaj są wybitnymi twórcami.

Jazz jest gatunkiem muzycznym, który powstał na przełomie XIX i XX wieku na południu Stanów Zjednoczonych. Jest on połączeniem muzyki ludowej, rozrywkowej i artystycznej, a jej korzenie tkwią w muzyce zachodnioafrykańskiej  i europejsko-amerykańskiej. W głównej mierze polega ona na własnej interpretacji i aranżacji danego utworu, a charakteryzuje się swobodą artystyczną oraz improwizacją. Dlaczego?  Ponieważ  pierwszymi twórcami  jazzu byli nieznający nut niewolnicy. Najpierw ten  gatunek muzyki rozpowszechnił się w Nowym Orleanie, skąd pochodził jeden z najbardziej znanych wokalistów jazzowych - Louis Armstrong (zdjęcie wyżej).

Jednym ze stylów jazzowych jest swing (z angielskiego: kołysać się). Charakteryzuje się on  niezwykłą lekkością,  podziałem  na nierówne takty, sprężystością i zmiennością rytmu,  co  przypomina  dialog  pomiędzy instrumentami. Swing święcił triumfy  na przełomie lat 30. i 40. XX wieku, a dlatego niezwykle popularne były wówczas wielkie orkiestry jazzowe.  W tym czasie ważnymi muzykami byli Fletcher Henderson i Duke Ellington (zdjęcie wyżej), którzy jako liderzy orkiestr przyczynili się do rozwoju swingowego stylu jazzu. Wzrosła również popularność solistów, takich jak Louis Armstrong i Benny Goodman, którzy zdobyli uznanie za swoje umiejętności improwizacyjne.

W  latach 50.  XX wieku jazz przybrał formę tak zwanego cool  jazzu. Najważniejszym  przedstawicielem tego stylu był Miles  Davis. Ta muzyka charakteryzowała  się subtelniejszymi harmoniami, mniej intensywnym rytmem i bardziej relaksującym brzmieniem. W latach 60.  powstał free jazz, który okazał się zupełnie innym rodzajem jazzu niż pierwotny  i otworzył nowe możliwości dla improwizacji. Artyści tacy jak Ornette Coleman i Cecil Taylor (zdjęcie wyżej) eksperymentowali z dźwiękiem i kompozycją muzyczną, tworząc niecodzienne utwory.

Jazz odegrał  znaczącą rolę w rozwoju innych gatunków muzycznych, częściowo również  wpłynął  na  rozwój  rock and rolla czy bluesa. Jazzowe harmonie, improwizacja i swoboda artystyczna miały  także  duży wpływ na pop  czy  hip-hop.

W Polsce jazz pojawił się w latach 20. XX wieku,  lecz  w latach  1948-1949  przeżył trudne chwile –był zwalczany przez władze PRL -u  ze względu na jego amerykański rodowód.  Dlatego nastał wówczas  czas „jazzu katakumbowego”, czyli słuchanego i wykonywanego nieoficjalnie. Dopiero w 1954 roku zaczęto wykonywać jazz  oficjalnie, a od 1955 rozpoczęły się festiwale jazzowe w całej Polsce, między innymi w Zamościu.

Pierwszy  festiwal  „Jazz  na Kresach” odbył się w Zamościu w 1983 roku w klubie jazzowym im. Mieczysława Kosza. Jednym z pierwszych artystów tam występujących (i ojcem chrzestnym festiwalu) był Jan Ptaszyn Wróblewski. Klub istnieje do dziś (choć w innym miejscu) pod nazwą „Jazz Club Kosz’’. Występowali  i występują tam zawodowi muzycy, artyści i wokaliści jazzowi, a po koncertach rozpoczyna się jam session, czyli wspólne muzykowanie polegające na tym, że każdy może wejść na scenę i zaprezentować swoje umiejętności, łącząc przy tym współpracę z innymi tak, aby każdy artysta miał swoją przestrzeń muzyczną.  W księdze pamiątkowej Klubu Jazzowego im. Mieczysława Kosza w Zamościu znajduje się taki oto wpis: Nie ma kresu jazzu, jest Jazz na Kresach. To bardzo optymistyczne!

Podsumowaniem moich rozważań  o jazzie mogą być słowa Tomasza Stanki: My muzycy wiemy dokładnie, dlaczego to jest takie piękne […] Jazz to wielka sztuka […] Muzyka poważna jest jak fizyka Newtona, a muzyka jazzowa jest jak fizyka kwantowa. Inne skale, inne zależności, inny czas, ta sama rzeczywistość.

Amelia

 

Grafika:

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS0KhUM8oFgXa3ZUiIdpzAOZByeIepCyCIArLXXer0_gQMv_yIlWaX-4B6m0g_iXqA3Gzc&usqp=CAU

https://i.etsystatic.com/33369149/r/il/eef0f1/4136379497/il_fullxfull.4136379497_m5xe.jpg

https://images.fineartamerica.com/images-medium-large-5/duke-ellington-richard-lewis.jpg

https://i.ytimg.com/vi/pI_7zURFF4o/hqdefault.jpg?sqp=-oaymwEmCOADEOgC8quKqQMa8AEB-AH-BIAC4AOKAgwIABABGH8gQSgcMA8=&rs=AOn4CLCL4zxYVByZWRX_v6LRrZtFkArZQw

https://polishjazz.pl/wp-content/uploads/2022/06/logo_opis.jpg

13 komentarzy:

  1. Jazz to nie tylko muzyka, to sztuka interpretacji, improwizacji i emocji.
    Jak powiedział Tomasz Stańko, jazz to niezwykła sztuka, która operuje innymi zasadami niż muzyka poważna, ale jest równie piękna i głęboka.

    OdpowiedzUsuń
  2. Ciekawy post, który przybliża tematykę muzyki jazzowej. Jak zauważyła autorka wpisu, nie każdy lubi i rozumie jazz. Ja nie słucham tego gatunku muzyki, ale wiem, że w Polsce są utalentowani jazzmani, którzy dzięki swojemu talentowi są znani na całym świecie m.in. Michał Urbaniak, Tomasz Stańko, Leszek Możdżer.

    OdpowiedzUsuń
  3. Interesujący post, który ciekawie opisuje różnorodność i bogactwo jazzu jako gatunku muzycznego.

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo interesujący wpis, dowiedziałam się z niego o historii powstania jazzu, ale zrozumiałam również, jak bardzo jest on ważny dla części społeczeństwa.

    OdpowiedzUsuń
  5. Nie przepadam za muzyka jazzową, ale czasami jej słucham. Post bardzo mnie zaciekawił i poznałam kilka ważnych informacji i jazzie.

    OdpowiedzUsuń
  6. Jazz to niewątpliwie gatunek dla ludzi o wyższym stopniu zaawansowania muzycznego. Sam osobiście raczej nie jestem fanem, chociaż czasami gdy jazz leci w tle można się naprawdę dobrze zrelaksować.

    OdpowiedzUsuń
  7. Nie przepadam za muzyką jazzową ale cieszę się,że pojawił się post opowiadający o historii tego gatunku muzyki.Bardzo ciekawy post.

    OdpowiedzUsuń
  8. Jazz, jak każdy inny gatunek muzyki jest czymś niesamowitym. Muzyka pobudza naszą wyobraźnię, pozwala interpretować ją każdemu na własny, indywidualny sposób. W zależności od naszego humoru i nastawienia do życia lubimy słuchać różne rodzaje muzyki. Spokojne ballady, aby zrelaksować się i odstresować lub bardziej rozrywkową muzykę, żeby dobrze się bawić. Dlatego uważam, że muzyka jest sztuką i odgrywa ważną rolę w naszym życiu.

    OdpowiedzUsuń
  9. Uważam artykuł za bardzo ciekawy.
    Słucham muzyki jazzowej, kiedy emitowana jest ona w radiu, lecz sama w wolnych chwilach wolę posłuchać innego gatunku muzycznego.
    Mam nadzieję, że częściej pojawiać się będą artykuły o gatunkach muzycznych czy jej historii, gdyż temat ten mnie bardzo interesuje.

    OdpowiedzUsuń
  10. "And I think to myself
    What a wonderful world
    Yes, I think to myself
    What a wonderful world" - Louis Armstrong

    OdpowiedzUsuń
  11. Bardzo ciekawy post. Choć nie jestem entuzjastką jazzu, muszę przyznać że jego historia mnie zaciekawiła. Historia jego powstania, ale także jego budowa. Fakt, że ta muzyka to także sztuka emocji i interpretacji jest niezwykła. Jestem ciekawa ile taka muzyka może przekazać albo ile może schować w sobie emocji.

    OdpowiedzUsuń
  12. Nie słucham jazzu, ale artykuł jest interesujący. Historia jazzu jest bardzo ciekawa i warto wgłębić się w sens tej muzyki i przekaz.

    OdpowiedzUsuń
  13. Dzięki temu wpisowi dowiedziałam się wiele o historii jazzu. Mam nadzieję, że posty o takiej tematyce będą pojawiać się częściej.

    OdpowiedzUsuń