11 czerwca 2017

Spotkanie ze sztuką



   Kompozytor też człowiek!

 
Szczęśliwy,
kto może być kompozytorem i wykonawcą zarazem.
(Fryderyk Chopin)


Muzyka jest ważnym elementem dnia dla wielu z nas -  słychać ją z radia w domach, w szkole na przerwie, w centrach handlowych. Oczywiście, każdy ma swoje upodobania. Dla młodych ludzi jest szczególnie ważna: pomaga przetrwać gorszy dzień i zrelaksować się, motywuje do działania, dodaje energii. Mało kto zastanawia się nad procesem jej powstawania, ponieważ obecność muzyki jest dla nas  czymś naturalnym.  Chciałabym zwrócić uwagę na twórców muzyki klasycznej. Z dzisiejszej perspektywy postrzegamy ich jako spokojnych, może nawet nudnych ludzi z przeszłości. Jednak historie życia znanych kompozytorów zawierają fakty, o których istnienie nikt by ich nie podejrzewał. Są to osoby znane na całym świecie, ale każdy z nich był zwykłym człowiekiem, który musiał borykać się z wieloma problemami, niejednokrotnie budząc  kontrowersje lub będąc obiektem sporów (na przykład po swojej śmierci). Pozornie oczywiste historie z ich życia okazują się nie takie banalne. Post otwiera: Lionello Balestrieri,  Fryderyk Chopin przy  fortepianie

Joseph Haydn. Warto wspomnieć o kompozytorze, który wywołał dużo problemów dopiero po swojej śmierci. Pochowano go na cmentarzu na przedmieściach Wiednia, lecz po 11 latach książę Esterházy  kazał rozkopać grób i pochować szczątki ponownie na terenie swojej posiadłości. Wtedy okazało się, że ciało kompozytora jest pozbawione głowy. Do kradzieży przyznał się   Joseph Carl Rosenbaum, który razem ze wspólnikiem zajmował się pomiarami czaszek w celu ustalenia zdolności człowieka - uznał, że czaszka Haydna jest warta zbadania i wykradł ją z grobu. Nie oddał jej jednak od razu, dwukrotnie oszukał śledczych i dawał im inne czaszki ze swoich zbiorów. O ile za pierwszym razem prawda wyszła na jaw w dość krótkim czasie, to druga fałszywa głowa przeleżała w grobie aż do końca stulecia. Okazało się wtedy, że w Wiedniu są dwie głowy Haydna: jedna w grobowcu i jedna w zbiorach Towarzystwa Przyjaciół Muzyki. Jak to możliwe? Po śmieci Rosenbauma czaszkę przejął jego wspólnik Peter, a następnie jego żona, która przekazała ją  swojemu lekarzowi. Ten dał ją patologowi Karlowi von Rokitansky’emu, następnie po jego śmierci rodzina Rokitansky’ego przekazała głowę Towarzystwu Przyjaciół Muzyki. W ten sposób czaszka po wielu latach w końcu trafiła do miejsca, którego nigdy nie powinna opuścić - do grobu Josepha Haydna.  Obok: Thomas Hardy: Portret Josepha Haydna.    
 
Robert Schumann. Muzyka pomagała mu przezwyciężyć depresję wywołaną samobójstwem siostry, śmiercią ojca i brakiem akceptacji ze strony matki. Schumann chciał osiągnąć perfekcję w komponowaniu i graniu na fortepianie, bał się zapomnienia. Ta mania wynikała prawdopodobnie z choroby psychicznej, na którą cierpiał aż do swojej śmierci.  W pogoni za perfekcją skonstruował aparat, który miał rozciągnąć  i wzmocnić jego dłonie. Spowodowało to trwały paraliż jednego palca prawej ręki, przez co był zmuszony porzucić karierę wirtuoza. Przez chorobliwą chęć bycia najlepszym stracił zdrowie i możliwość wykonywania muzyki, co było jego pracą i wielką pasją.   Obok: Adolph Menzel, Portret Roberta Schumanna.
 
Ludwig van Beethoven. Z pewnością jest to jeden z najbardziej znanych kompozytorów, a każdy z nas zna co najmniej jedno jego dzieło: kantatę z IX Symfonii d-moll op. 125, znaną również jako Oda do radości. Zaskakujący jest fakt, że około 25. roku życia kompozytor zaczął tracić słuch. Większość swoich dzieł napisał, kiedy jego zdolność słyszenia była niepełna, a w końcu żadna - stał się praktycznie głuchy. Wynika z tego pytanie: w jaki sposób mógł nadal komponować, jeśli nie słyszał dźwięków? Beethoven miał słuch absolutny, co pozwalało mu na wyobrażanie sobie brzmienia każdej nuty, jednak pisanie utworów,  przy użyciu  wyobraźni lub słyszenia pojedynczych dźwięków jest czymś nieprawdopodobnym.   Wspomnianą wcześniej IX Symfonię d-moll napisał na kilka lat przed swoją śmiercią, czyli w okresie największej głuchoty. Jest to dowód wielkiego geniuszu artysty. Beethoven nie chciał przyznać się przed innymi ludźmi do swojej choroby, co skutkowało odizolowaniem się od społeczeństwa. Utrata słuchu wpłynęła także na jego zdrowie psychiczne oraz charakter -  był roztargniony i wybuchowy, co można zauważyć w jego twórczości. Aby umożliwić sobie pisanie utworów, używał drewnianego kijka, którego jeden koniec trzymał między zębami, a drugi opierał o brzeg fortepianu, żeby móc odczuwać drgania.  Obok: Joseph Karl Stieler, Portret Ludwiga van Beethovena w trakcie komponowania Mszy uroczystej D-dur.
Piotr Czajkowski. Przyczyna jego śmierci jest niejasna - oficjalnie uznaje się, że zmarł na  cholerę, jednak wielu ludzi się z tym nie zgadza. Istnieją różne teorie na ten temat, a najpopularniejszą jest wymuszenie samobójstwa na kompozytorze. Powodem miałoby być odkrycie orientacji seksualnej Czajkowskiego oraz jego związku z młodym szlachcicem. W XIX-wiecznej Rosji było to zakazane pod groźbą zesłania na Syberię, ponadto artysta wstydził się siebie i próbował się zmienić, w przeciwieństwie do swojego brata, który żył jawnie jako homoseksualista. Kiedy związek Czajkowskiego wyszedł na jaw, został on zmuszony do odebrania sobie życia. Ta teoria jest poddawana w wątpliwość, jednak znajduje się w wielu książkach o kompozytorze, np. w książce Piotr Czajkowski. Tragiczny i romantyczny  Anthony’ego Holdena. Zagadka śmieci artysty prawdopodobnie nigdy nie zostanie rozwiązana. Obok: Nikolai Dimitriyevich Kuznetsov, Portret Piotra Czajkowskiego.

Życie twórców muzyki klasycznej, postrzegane często jako nudne i niewarte zgłębienia, także posiada swoje tajemnice. Mam nadzieję, że udało mi się przedstawić postaci popularne w historii muzyki jako ludzi z krwi i kości, ponieważ często mówi się o ich wielkości, a rzadko myśli się o tym, że oni naprawdę  żyli i mieli własne problemy. A może ktoś z  czytelników zna inne historie  i tajemnice powszechnie znanych ludzi?  

Natalia

Grafika:
http://culture.pl/sites/default/files/images/imported/muzyka/_CHOPIN/full_chopin_reprodukcja_east_news_12_770.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Joseph_Haydn.jpg/474px-Joseph_Haydn.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Robert_Schumann.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/499px-Beethoven.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Peter_Tschaikowski.jpg/451px-Peter_Tschaikowski.jpg

14 komentarzy:

  1. Nie wyobrażam sobie dnia spędzonego bez słuchania muzyki, jest ona ze mną prawie cały czas. Czasami włączam muzykę klasyczną, jednak o kompozytorze wiem tylko same podstawowe rzeczy, ale teraz dowiedziałam się znacznie więcej o niektórych z nich. Bardzo ciekawy post!

    OdpowiedzUsuń
  2. Zgadzam się z Tobą, że muzyka jest bardzo ważnym elementem w naszym życiu. Ma duży wpływ na nasz humor i często wpływa na nasze samopoczucie. Bardzo zainteresowałaś mnie swoim postem i dzięki Tobie mogłam lepiej poznac historie tych kompozytorów.

    OdpowiedzUsuń
  3. Zwykle niewiele wiemy o kompozytorach, nawet tych cenionych. Często znamy jedynie utwory, które komponują. Nie jestem wielbicielką muzyki klasycznej, jednak myślę, że zapamiętam kilka faktów z życia opisanych przez ciebie kompozytorów. :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo ciekawy post, gratuluję wiedzy. Nie miałem pojęcia, że te sławne osoby miały takie problemy. Z chęcią przeczytałbym więcej postów tego typu.

    OdpowiedzUsuń
  5. Na początku nie sądziłem, że post będzie taki ciekawy. Po przeczytaniu go, dowiedziałem się o wielu faktach na temat kompozytorów o których do tej pory nie miałem pojęcia.

    OdpowiedzUsuń
  6. Jestem zaskoczony. Jeden z najbardziej znanych kompozytorów na świecie Ludwig Van Beethoven nie słyszał dźwięków to niesamowite, a z drugiej strony przykre że nie mógł posłuchac swoich utworów.

    OdpowiedzUsuń
  7. Bardzo ciekawy post! Lubię czasami sobie poczytać biografie znanych artystów szczególnie, jeżeli chodzi o kompozytorów muzyki poważnej bo to naprawdę ciekawe historie. O biografii Piotra Czajkowskiego czytałam jednak po raz pierwszy. Muzyka klasyczna jest czymś niesamowitym, tworzą ją zwykli ludzie którzy są wspaniałymi i wielkimi artystami.

    OdpowiedzUsuń
  8. Przyznam, że dzięki postowi dowiedziałem się wielu niezwykłych rzeczy. Z pewnością zmieni on moje spojrzenie na muzyków klasycznych. Największe wrażenie wywarła na mnie historia problemów ze słuchem Ludwiga van Beethovena. Jego sposoby na przezwyciężenie tych kłopotów były niezwykłe i udowadniały geniusz kompozytora. Osobiście, nie jestem w stanie wyobrazić sobie krótkich fragmentów popularnych piosenek, a co dopiero całego tekstu.

    OdpowiedzUsuń
  9. Ludwig van Beethoven był prawdziwym geniuszem. Nie wyobrażam sobie komponowania utworów bez słuchu. W dodatku Beethoven tworzył cuda, dlatego naprawdę go podziwiam.

    OdpowiedzUsuń
  10. Cieszę się, że wybrałaś właśnie taki temat na napisanie posta. Muzyka klasyczna jest w dzisiejszych czasach niestety niedoceniana i mało kto jej słucha i coś o niej wie.

    OdpowiedzUsuń
  11. Sławni,wybitni ludzie często są uważani za osoby szczęśliwe,pełne energii. Jednak w rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Tak samo jak każdy z nas borykają się z problemami dnia codziennego, które bywają najczęściej przyczyną ich "zamknięcia w sobie" czy odizolowania się od społeczeństwa.
    Nie wpływa to natomiast na ich dążenie do celu. Tym bardziej próbują pokonać te wszystkie" przeszkody świata "by zostać docenionymi.

    OdpowiedzUsuń
  12. I w takich tragediach i perypetiach zdołali rozwinąć swój geniusz, którego efektów możemy słuchać do dziś... Godne podziwu.

    OdpowiedzUsuń
  13. Ciekawostki z życia znanych ludzi, o których nigdy nie słyszałam, a każda z nich jest ciekawa. Dostrzec możemy, że od bardzo dawna występowały problemy z tolerancją homoseksualistów. Na przykładzie Piotra Czajkowskiego można zauważyć, że wpłynęło to na jego życie, ponieważ zakończył je mając 53 lata. Również w dzisiejszych czasach wiele osób zmaga się z tym problemem, są odizolowywane przez społeczeństwo.

    OdpowiedzUsuń
  14. Myślę, że muzyka to nieodłączny element życia każdego człowieka. Każdy słucha muzyki, niektórzy dla relaksu, inni aby poprawić sobie nastrój, a jeszcze inni z muzyką pracują.
    Osobiście nie mam ulubionego rodzaju muzyki i nie ograniczam się, słucham więc też muzyki klasycznej. Do tej pory nie miałam takiej wiedzy na temat kompozytorów, ale dzięki temu wpisowi wiem więcej. ;)

    OdpowiedzUsuń