Wiosenne przebudzenie
Wiosna to czas, kiedy życie toczy się we wszystkim.
(Christina Rossetti)
Wiosna bez wątpienia każdemu z nas kojarzy się z budzeniem się do życia przyrody. Rośliny powoli przebijają się przez cienką warstwę śniegu. Wraz z pierwszymi promieniami wiosennego słońca do życia budzą się także owady i pajęczaki, które w zimie, z powodu niekorzystnych warunków, zapadły w stan anabiozy, czyli tzw. sen zimowy. Widok owadów i pajęczaków wywołuje u ludzi przeróżne emocje – od strachu i paniki, do zachwytu nad ich wyglądem i funkcjonowaniem. Jak jest naprawdę? Czy powinniśmy się ich bać? Wszystko zależy od tego, z jakim zwierzęciem mamy do czynienia.
Jednym z powszechnie znanych gatunków owadów jest pszczoła miodna. Każdy wie, że potrafi użądlić, a jej jad może wywołać reakcję alergiczną, która jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Czy to oznacza, że widząc pszczołę należy ją zabić w obawie o własne bezpieczeństwo? Absolutnie nie! Pszczoły żądlą jedynie w samoobronie, gdy czują się zagrożone. Warto również wiedzieć, że jest to owad niezwykle pożyteczny, ponieważ podczas zdobywania nektaru i pyłku kwiatowego, którym się żywi, zapyla rośliny. Oznacza to, że dzięki pracy pszczół możemy spożywać przepyszne owoce i warzywa, a także miód, który jest o wiele zdrowszym słodzikiem niż biały cukier. Tak więc, zabijanie pszczół nie jest dobrym zachowaniem. Lepiej nie wchodzić w drogę tym pożytecznym owadom i pozwolić im wypełniać swoją rolę w przyrodzie.
Motyle to bardzo często spotykany w Polsce rząd owadów. Wśród nich są gatunki pospolite, na przykład rusałka pawik czy paź królowej. O wiele rzadziej natomiast można spotkać przeplatkę aurinię oraz czerwończyka nieparka. Większość motyli, prowadzących dzienny tryb życia, posiada przepięknie ubarwione, szerokie skrzydła. Ich rozpiętość u niektórych gatunków egzotycznych, osiąga nawet 30 cm! Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że skrzydła, które mienią się na wiele kolorów, tak naprawdę są przezroczyste. Występuje tu zjawisko optyczne nazywane iryzacją. Polega ono na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji światła białego padającego na obiekt, który składa się z wielu cienkich warstw. Od tego, od której warstwy odbije się światło, zależy jej kolor.
Jednym z gatunków motyli dziennych, który nie może pochwalić się pięknym ubarwieniem skrzydeł, jest fruczak gołąbek. Ze względu na jego wygląd, wielkość i sposób zdobywania pokarmu często jest mylony z kolibrem, który nie występuje w naszej strefie klimatycznej.
Zarówno motyle nocne, jak i dzienne nie stanowią dla człowieka żadnego zagrożenia. Tak jak pszczoły, biorą one udział w zapylaniu kwiatów, a do tego cieszą oko swoim pięknym wyglądem. Niestety, często zdarza się, że chcąc lepiej przyjrzeć się motylowi, próbujemy go złapać. Jest to bardzo nieodpowiedzialne, ponieważ nieumyślnie można uszkodzić mu skrzydła, które są bardzo kruche, a nie mają zdolności regeneracji. Motyl bez możliwości lotu nie będzie mógł zdobyć pokarmu i umrze z głodu. Dlatego warto podziwiać te stworzenia z daleka, aby im nie zaszkodzić.
Stawonogami, które wywołują największe emocje wśród ludzi, gdy zostaną zauważone w domu lub ogrodzie, są pająki. Wiele osób uważa je za agresywne i śmiertelnie jadowite „bestie”. Nie do końca jednak jest to prawdą, a na pewno jest fikcją, jeśli chodzi o pająki występujące w naszej strefie klimatycznej. Mitem jest to, że pająki dzielą się na jadowite i niejadowite. Każdy pająk posiada jad, którym zabija swoje ofiary – bez niego byłoby to niemożliwe. Skład chemiczny jadu jest bardzo zróżnicowany wśród poszczególnych gatunków i to od niego zależy jego siła. Niektóre gatunki ptaszników zamieszkujące Afrykę, Amerykę Południową i Australię osiągają nawet 30 cm w rozstawie nóg, a ich ugryzienie może okazać się bardzo bolesne, niekiedy śmiertelne.
Gatunki pająków występujące w Polsce, wbrew powszechnej opinii, nie stanowią dla człowieka żadnego zagrożenia. Dorastają one do niewielkich rozmiarów, a siła ich jadu jest bardzo słaba. Pająki, jak każde organizmy, pełnią w przyrodzie określoną funkcję, o której czasem zapominamy. Żywią się głównie mniejszymi od siebie owadami, przez co ograniczają ich populację. Dlatego jeśli w pewien letni wieczór nie będziesz mógł zasnąć przez dokuczliwe komary, pomyśl o tym, że nie byłoby tak, gdybyś podczas sprzątania nie zabił kapciem pająka mieszkającego obok twojego okna. Gatunki pająków, które najchętniej bytują w naszych domach, to nasosznik trzęś, kątnik domowy i kątnik większy. W przydomowych ogródkach natomiast często pojawiają się przedstawiciele gatunków takich jak tygrzyk paskowany, zyzuś tłuścioch i kwietnik. Jeśli jednak nie życzysz sobie takich gości w domu lub ogrodzie – mimo wszystko ich nie zabijaj. Za pomocą słoika i kartki papieru bezpiecznie przeniesiesz nieproszonego lokatora w inne miejsce, a dzięki temu będzie miał szansę ocalić od plagi komarów kogoś innego.
Wiosna to wyjątkowy czas ożywienia się przyrody. Więcej słońca, dłuższe dni oraz budzące się do życia zwierzęta to doskonałe okoliczności do poznawania otaczającego nas świata. Obserwując przyrodę po raz kolejny, warto uświadomić sobie, że jesteśmy jej częścią i musimy szanować panujące w niej prawa. Dbając o nią, troszczymy się o los swój i swoich najbliższych.
Niżej moje fotografie zrobione podczas wiosennych obserwacji.
Zosia S.
Grafika:
https://st.depositphotos.com/1000459/2437/i/600/depositphotos_24371381-stock-photo-set-of-insects.jpg
https://i0.wp.com/insektarium.net/wp-content/uploads/2016/03/a-mellifera.jpg?ssl=1
https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/uploads.playbaamboozle.com/uploads/images/20536/1584443279_250555
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Macroglossum_stellatarum01%28js%29.jpg
https://swiatmakrodotcom.files.wordpress.com/2011/08/p1280918.jpg