23 kwietnia 2017

Oglądamy filmy

  
     Prawda czasu, prawda ekranu


Media nie oddają pełni rzeczywistości.
(Igor Janke)


Uczniowie klas pierwszych mieli okazję wziąć udział w lekcji w kinie. Tematem tegorocznego wykładu były media i ich wpływ na życie współczesnego człowieka. Przedstawicielka Centrum Edukacji Filmowej Wołomin - pani Anna Gutkowska lekcję rozpoczęła od słów: Media są niejako narzędziem komunikacji. Po krótkim wprowadzeniu przeszliśmy do sedna sprawy, czyli ABC mediów. Mediami nazywa się to, co przekazuje informacje, czyli: prasę, telewizję, Internet, radio a nawet telefon. Powróciliśmy więc do czasów prehistorycznych (fragment filmu Jaskinia zapomnianych snów), w którym  jako niezbity dowód potrzeb komunikacyjnych człowieka zostały przedstawione  malowidła w Lascaux. W najstarszych epokach do przekazywania komunikatów ludzie używali przeróżnych systemów znaków, począwszy od blasku ognia, przez dym aż po wszelkiego rodzaju dźwięki.

Prasa. Media kojarzymy obecnie przede wszystkim z prasą, a z  badań wynika, iż znaczny odsetek Polaków najbardziej wierzy informacjom zawartym w gazetach. Nagły rozwój prasy przypada na XIX wiek, ale w Polsce jej początki sięgają  jeszcze XVIII wieku, gdy  powstała pierwsza polska gazeta Monitor. Gazety początkowo składały się tylko z  tekstu, jednakże w miarę upływu czasu zaczęły się w nich również pojawiać zdjęcia (za pierwszą fotografię prasową w nowoczesnym rozumieniu uważa się zdjęcie płonącego Hindenburga z 1937 roku). Oczywiście, w gazecie nie może być zamieszczone pierwsze lepsze zdjęcie, musi ono przykuwać uwagę oraz  oddawać w pełni istotę tekstu pod nim napisanego. Dzisiaj obserwujemy też zjawisko tabloidyzacji mediów, co oznacza, że zdjęcia, zwłaszcza sensacyjne, zaczynają dominować nad tekstem.
Na lekcji w kinie wysłuchaliśmy też  wypowiedzi znanych dziennikarzy na temat artykułów prasowych.  Mariusza Szczygła: Zabierasz czas każdym zdaniem, więc musisz przemyśleć, co chcesz wlać na papier; Jacka Żakowskiego: Ile minut człowiek może poświęcić w ciągu dnia na media? Oba zdania pozwalają zrozumieć, jak ważna i wymagająca jest praca publicysty.

Radio, telewizja, Internet. Lata 20. XX wieku to rozkwit radia. Mediom drukowanym było trudno sprostać konkurencji z radiem, przewyższającym je szybkością informowania, mającym dostęp do osób nieumiejących czytać oraz charakteryzującym się stosunkowo niewielkimi kosztami rozpowszechniania programów. Radio odegrało też ważną rolę w czasie II wojny światowej: umożliwiało docieranie z informacjami za linie frontów, między innymi do krajów okupowanych przez Niemcy, pełniło funkcje dywersyjne, podtrzymywało ducha oporu oraz wiarę w zwycięstwo. Jako przykład można podać film Szyfry wojny.  Po wojnie swój rozwój przeżywała także telewizja.  Pierwsza transmisja telewizyjna na świecie miała miejsce jeszcze  w 1928 roku w Londynie. W Polsce był to rok 1952 – zaprezentowano wówczas 30-minutowe widowisko baletowe. Obecnie dzięki Internetowi komunikaty wędrują w dwie strony naraz. Internet to chleb powszedni i nikt z nas nie może  już się obyć bez tego narzędzia pracy i rozrywki. Czy jest to oglądanie filmów, czy też czytanie aktualnych wiadomości z kraju i ze świata, bądź porozumiewanie się z innymi ludźmi na całym świecie -  do  tych wszystkich czynności Internet jest nam niezbędny. Korzystanie z  mediów  oraz z nowych technologii jeszcze nigdy nie było tak powszechne jak dziś. Wbrew niektórym prognozom, Internet nie wyparł telewizji, podobnie jak wcześniej telewizja nie wyparła radia, a  radio prasy. Media nie zwalczają się, lecz nawzajem się uzupełniają. Konsumenci korzystają z nich wszystkich, dostosowując odbiór do swoich potrzeb i możliwości w danym momencie. Pani prowadząca wykład omówiła funkcje mediów, tworząc niżej przedstawioną piramidę. 
Pani prowadząca lekcję zauważyła też, że istnienie we współczesnych mediach tendencji powodujących, że piramida odwraca się, a więc – niestety - rozrywkowa funkcja dominuje nad informacyjną. Tymczasem rzeczywistość jest całkowicie odwrotna do schematu. Nawet pojawiło się nowe pojecie infotaiment – słowo łączące informację i rozrywkę, gdy rzetelny obraz rzeczywistości zastępuje się sensacją, skrótami myślowymi, krzykliwymi tytułami, dużymi, kolorowymi zdjęciami itp. Media balansują na granicy moralności. Gdzie przebiega ta delikatna granica? Odpowiedź na to pytanie odnajdziemy w filmie Kumple, który mieliśmy okazję obejrzeć po wykładzie.
W obecnych czasach chęć bogactwa, zysku czy  sławy przyćmiewa prawdziwe wartości. Tak przedstawia to norweski film z 2003 roku pt. Kumple w reżyserii Mortena Tylduma.  Jest to opowieść o mieszkających razem i żyjących pozornie beztrosko przyjaciołach: Kristoferze (Nicolai Cleve Broch), Geirze (Aksel Hennie) oraz Stigu Inge Otnesie (Anders Baasmo Kristiansen).  Każdy  z nich ma jednak jakiś problem. Kristoffer jest zakochany w Elisabeth (JannaFarmoe) jednakże w jego życiu pojawia się Hanriette (Pia Tjelta). Stig cierpi na agorafobię (jest to irracjonalny lęk przed otwartą przestrzenią, wyjściem z domu, tłocznymi miejscami). Geir natomiast jest najbardziej rozrywkowym człowiekiem z całej trójki. Nigdy nie odmawia sposobności, w której może zrobić coś szalonego. Pomimo  maski wariata jest on człowiekiem, który musi poradzić sobie z akceptacją syna. Przyjaciele prowadzą towarzyski tryb życia - na co dzień, po pracy, chodzą na przeróżne imprezy oraz prowadzą własny wideo pamiętnik, w którym zamieszczają przezabawne akcje z własnym udziałem.
Pewnego dnia kasety trafiają w ręce znanego producenta filmowego, który chce zrobić hit telewizyjny, prezentując prywatne nagrania przyjaciół.  Media zmieniają życie bohaterów, którzy z dnia na dzień stają się bardzo sławni. Sława jednak ma też inne oblicze. Ci którzy oglądali film, wiedzą jakie to oblicze. Innych zachęcam do obejrzenia tej sympatycznej komedii.

Podzielcie się refleksjami na temat własnych doświadczeń z mediami - ich wpływem na życie. Przekażcie swoją opinię o lekcji w kinie i o filmie Kumple.
Zachęcam do dyskusji.

Daniel

Grafika:
https://lekcje.info.pl/wp-content/uploads/2015/04/LOM-INTERNET-LIC-FRONT-724x1024.jpg
https://iconicphotos.files.wordpress.com/2009/07/new_york_times_2006_23_5_b.jpghttps://iconicphotos.files.wordpress.com/2009/07/new_york_times_2006_23_5_b.jpg
http://7lv.blox.pl/resource/kumple.jpg
http://1.fwcdn.pl/po/63/42/106342/6900082.3.jpg