3 października 2016

Przeczytane, przemyślane, skomentowane

                     
                 Królewska gra


Mówi się, że życie jest zbyt krótkie, by je poświęcić szachom.
Ale to już wina życia, a nie szachów.
                                                                                    (William Ewart Napier)


 
Szachy to jedna z najstarszych gier polegająca na przechytrzeniu przeciwnika i realizacji własnego planu. Szachy zawdzięczają swój przydomek ,,królewskiej gry”,  ponieważ uwielbiali  je:  królowa Bona, król Anglii Henryk VIII, a także caryca Katarzyna. Na pierwszym obrazie (duńskiego malarza Kristiana Zahrtmanna)  jest widoczny dwór Christiana VII. Z czasem stały się dostępne mniej zamożnej grupie społeczeństwa. W Polsce Kazimierz Wielki wydał specjalne zarządzenie  zabraniające  traktowanie  szachów  jako gry hazardowej. Pod wpływem mody na szachy panowie zaczęli nosić obcisłe spodnie o wzorze szachownicy. Zdarzało się, że rozgrywka decydowała o tym, który z kandydatów dostanie rękę panny. Obecnie szachy zyskują coraz więcej popularności, warto więc dowiedzieć się o nich czegoś więcej.

Krótka historia.  Szachy narodziły się na Wschodzie, prawdopodobnie  w Indiach w VI wieku naszej ery. Z ich powstaniem wiąże się wiele bajek, na przykład  o władcy, który stracił dla nich prawie całe królestwo.   Z czasem -  zmodernizowane - trafiły do Europy, jednak dopiero w epoce odrodzenia doczekały się swojej świetności. W tym czasie powstały pierwsze  zawody szachowe, podręczniki i rozgrywki mistrzów. Mimo to, dopiero w  1886 roku odbył się pierwszy oficjalny mecz o tytuł mistrza świata. Partię rozegrali Wilhelm Steinitz i nieoficjalny mistrz świata Johannes Zukertort pochodzący  z Polski. Niestety, nasz rodak nie zdobył mistrzowskiego  tytułu. W 1924 roku powstała pierwsza Międzynarodowa Federacja Szachowa, która funkcjonuje do dziś.  Jej zadaniem jest zrzeszenie narodowych związków szachowych z całego świata. Obecnym mistrzem świata jest 26 letni Magnus Carlsen.
Troszkę zasad.  Grę zawsze rozpoczynają białe, co daje im niewielką przewagę w początkowej fazie gry. Gracze przesuwają swoje bierki  na zmianę. Każda z nich ma określone zasady ruchu, a jej zbicie polega na wejściu własną figurą/pionem na pole, na którym stoi przeciwnik.  Gra najczęściej kończy się wygraną jednej ze stron przez zmatowanie, czyli zagrożeniem zbicia króla bez możliwości ucieczki ani ochrony bierki.  Szach to zagrożenie najważniejszej figury przeciwnika. Nie kończy gry, lecz zmusza zawodnika do ochrony bądź ruchu królem. Zdarza się jednak, że partia kończy się remisem. Dzieje się tak  w przypadku,  gdy następuje PAT (jedna ze stron nie może zrobić poprawnego ruchu żadną  z bierek znajdujących się na szachownicy,  a król nie jest zagrożony) lub powstała tzw. martwa pozycja, czyli żadna ze stron nie potrafi zmatować przeciwnika. Według mnie, najszybszym sposobem nauki jest gra z kimś, kto opanował już zasady gry.

Szachy  są znane w różnych krajach i gra  występuje w różnych odmianach. Podaję niektóre z nich. Żywe szachy. Rozgrywane na dużej szachownicy za pomocą osób przebranych za bierki. Najczęściej jest to duże widowisko znane jeszcze  w średniowieczu, szczególnie w Hiszpanii i Francji. Szachy korespondencyjne  są również jedną ze starszych odmian. Taka rozgrywka może trwać latami, bo każdy ruch szachowy jest wysyłany pocztą, co wydłuża czas gry nawet do kilku lat. W dzisiejszych czasach, taki rodzaj gry może być znacznie szybszy, kontaktując się pocztą elektroniczną lub telefonicznie. Gra „na ślepo”,  czyli bez patrzenia na szachownicę. Wymaga wielkiego wysiłku pamięciowego i myślowego. Szachy heksagonalne. rozgrywane na sześciokątnej szachownicy z sześciokątnymi polami. Zostały ulepszone w 1953 roku przez Władysława Glińskiego, dlatego nazywane są polskimi.

Szachy,  wbrew pozorom,  zawierają wiele elementów wychowawczych. Uczą odwagi i odpowiedzialności za własne decyzje. Badania wykazują, że umiejętności nabywane w czasie nauki,  jak i gry w szachy,  doskonali pamięć, uwagę, rozwija zdolność koncentracji i logicznego myślenia. Dlatego nauka gry w szachy prowadzona jest już dla dzieci w wieku przedszkolnym. W szachy grają już 4-latkowie. Na zakończenie przyznam, że bardzo lubię grać w szachy i   myślę, że to jedna z ciekawszych   form spędzania wolnego czasu zarówno dla małych,  jak i dużych. Warto się nad nią zastanowić, szczególnie, że ma bardzo pozytywny wpływ na nasz rozwój. Zachęcam do poznania tej gry i gwarantuję,  że zasady nie są skomplikowane,  a satysfakcja z wygranej  jest ogromna.

Mateusz


Grafika:

http://www.copenhagenet.dk/Images/Chr-7-Hof-1772.jpg

https://historia.org.pl/wp-content/uploads/2020/11/XVI-wieczni-szachisci-500x344.jpg

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyPilVnsRlMP4H1yf8wvp-p35ICNM9PL4xZRDfu5QeJL-c2QivDKYqWyVs2ZHdpdfWhvhNTuF5_4EX5mKzYiEFo1lAVi6SKou5POJCK2Jte9A2m5VmsmKvD826KYwsC49SuZqlnteML2Gg/s1600/cornelisz.jp