12 stycznia 2019

Podróże kształcą



      Miasto  trzech kultur


Gdzie bowiem jest twój skarb, tam będzie i serce twoje.
(Ewangelia według św. Mateusza)


Jestem uczennicą drugiej klasy naszego liceum.  Nie wszyscy o tym wiedzą, ale urodziłam się w bardzo małym miasteczku – Włodawie. To miejscowość  leżąca nad Bugiem, granicząca z Białorusią. Włodawa jest miastem wielobarwnym-  rzecz jasna nie w dosłownym tego słowa znaczeniu –po prostu  wielowyznaniowym i wielokulturowym. W moim mieście znajdują się: kościół rzymskokatolicki, cerkiew prawosławna  oraz synagoga. O Włodawie mówi się: miasto  trzech kultur.
Najciekawszym dla mnie faktem jest to, że Włodawa jest powiązana z  rodem Zamoyskich,  a  ściślej - z Augustem Zamoyskim. Skąd  Zamoyscy na tych terenach?  August Zamoyski  był  synem XII ordynata - Stanisława Kostki Zamoyskiego -  i to on zapoczątkował włodawską linię rodu Zamoyskich. posiadłości na terenach wokół Włodawy, które otrzymał w 1837 roku,  a jego główna siedziba mieściła się w Różance. August Zamoyski  angażował się w problemy tych ziem, zainicjował więc wiele akcji o charakterze gospodarczym, społecznym i kulturalnym.  Troszczył się też o szkolnictwo, dlatego  ufundował szkoły  działające  w wielu wsiach  na terenach włodawskich. Był właścicielem  dóbr  aż do swojej śmierci w 1889 roku,  a  jego ciało znajduje się w krypcie kościoła pod wezwaniem  św. Ludwika we Włodawie.
Bardzo znaczącym wydarzeniem, odbywającym się co roku, jest Festiwal Trzech Kultur. W czasie trwania festiwalu dla zwiedzających zostają otwarte synagogi, cerkiew oraz podziemne krypty pod kościołem św. Ludwika. W tym czasie można uczestniczyć w  różnorodnych  koncertach lub wziąć udział w zorganizowanych warsztatach.  Festiwal  po raz pierwszy został zorganizowany w 1995 roku, następnie miał kilkuletnią przerwę,  a wznowił swoją działalność w 1999 roku. Ta impreza  kulturalna ma na celu przybliżenie wszystkim zainteresowanym wielokulturowości  oraz wielowyznaniowości mieszkańców powiatu włodawskiego. W swoim krótkim poście zechcę przedstawić część historii oraz kulturę mojego miasta. Wyżej: logo Festiwalu Trzech Kultur (jedno z wielu, ponieważ zmienia się co roku).
Kultura żydowska sięga aż XVI wieku.  Do osiedlania się ludności żydowskiej na tych terenach zachęcało położenie miasta na głównych szlakach handlowych -  z Małopolski na Litwę  oraz  z Wielkopolski na Ruś. Pod wpływem  zawirowań  historii  mieszkańcy ponosili  ogromne  straty, ale zawsze udawało im się odbudować miasto. Największą  jednak tragedią była II wojna światowa.   Ludność żydowska na początku 1939 roku stanowiła  około  60% ogólnej liczby mieszkańców miasta.  Gdy do Włodawy wkroczyli  hitlerowcy,  zaczęli stosować represje w stosunku do mieszkańców, a w szczególności do Żydów. Okupanci zniszczyli  bożnicę, zdewastowali  cmentarze,  w 1941 roku utworzyli  getto, a w  latach 1942-1943 wywieźli  żydowskich mieszkańców do obozu zagłady w Sobiborze.  Wojnę  przeżyło około  40  mieszkańców pochodzenia żydowskiego,  jednak w bardzo krótkim czasie opuścili oni  miasto. Do dziś przetrwały ślady kultury żydowskiej:  bożnica, dom modlitwy (bet ha-midrasz). Niestety,  żaden z trzech cmentarzy  żydowskich (kirkutów) nie zachował się. Wszystkie obiekty, które możemy podziwiać, są pod opieką Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Wyżej: Wielka Synagoga we Włodawie.
W powiecie włodawskim  jest również  kilka parafii prawosławnych. W samej Włodawie znajduje się cerkiew prawosławna po wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.  Historycy są zdania, że parafia powstała jeszcze przed założeniem miasta, za czasów Księstwa Halicko-Wołyńskiego. Jest czynna do dziś i obecnie liczy około 60 wiernych. Cerkiew  jest  zbudowana na planie krzyża greckiego o sklepieniu kolebkowym.  Wewnątrz  znajdują się trzy portale -  główny od zachodu i dwa na ramionach krzyża - od północy i południa. Na kopułach widnieją żeliwne krzyże prawosławne, wewnątrz znajduje się ikonostas wykonany w 1843 roku, który  przedstawia życie  Maryi i Chrystusa. W czasie Festiwalu  Trzech Kultur w cerkwi  są organizowane koncerty muzyki prawosławnej. Wyżej: cerkiew we Włodawie.
We Włodawie znajduje się  także kościół rzymskokatolicki  pod wezwaniem  świętego Ludwika.  Parafia  istnieje już od XVII wieku, kiedy  to Ludwik Konstanty Pociej sprowadził  do miasta paulinów i kazał wybudować dla nich kościół oraz klasztor. Wyżej:  Kościół św. Ludwika.

Włodawa również „zagrała” w niektórych scenach  filmu z 1999 roku, w reżyserii  Jerzego Wójcika, Wrota Europy.  Opowiada on historię trzech sanitariuszek -  Zosi, Hali i Henrietty, które przybywają do szpitala polowego na Kresach Wschodnich. Ciekawym wątkiem w filmie jest poszukiwanie brata jednej z sanitariuszek. Zakończenia nie będę zdradzała,  ponieważ zachęcam do obejrzenia  tego wzruszającego filmu.  Mam nadzieję, że  podobała się wam krótka opowieść o historii, zabytkach i kulturze  mojego małego miasta. Oczywiście,  zachęcam również do odwiedzenia  Włodawy,  a w szczególności we wrześniu podczas Festiwalu Trzech Kultur.

Będzie mi miło, jeśli wyrazicie opinie na temat postu oraz mojego rodzinnego miasta. A może i wy  napiszecie o  swoich magicznych miejscach na ziemi?

Natalia

Grafika:
http://um.wlodawa.eu/wp-content/uploads/2012/03/Logo.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/August_Zamoyski_%281811-1889%29.jpg/187px-August_Zamoyski_%281811-1889%29.jpg
https://ias24.eu/gallery/85f53541c52c7e56e0f64e42e6d4bc4a.jpg
https://bankzdjec.net/foto02/wlodawa-synagoga2.jpg
https://farm7.static.flickr.com/6012/5947659418_14e0a104e1_b.jpg
http://andrzej-banach.eu/wp-content/gallery/hanna/DSC0722a.jpg