12 stycznia 2013

Językowe potyczki


             Nie kalecz języka!

Język naszym skarbem świętym
(Tadeusz Żeleński)


Proponuję dziś analizę kolejnych błędów językowych. Oto następna historyjka, która je zilustruje. Wymyślona?  Wymyślona, ale prawdopodobna, bo na co dzień można usłyszeć takie słowa.

Nie ma lekko. W domu dwójka dzieci, które trzeba dopilnować, bo starzy wyjechali. Wcale ta opcja mi się nie uśmiecha. Ale co tam! W takich sytuacjach włanczam rodzeństwu komputer albo telewizor i mam spokój. Generalnie więc spotkamy się dopiero w sobotę.

Poddajmy zatem analizie błędne (czyli podkreślone) formy  i zapamiętajmy!

Nie ma lekko – to konstrukcja potoczna, na pewno niedopuszczalna w języku pisanym. Inny słownik języka polskiego PWN tak wyjaśnia ten zwrot: „Mówimy nie ma lekko, kiedy jesteśmy w trudnej sytuacji, z którą musimy się pogodzić, ponieważ nie mamy na nią wpływu”. Owszem,  mówimy, ale  tylko w sytuacjach nieoficjalnych. Poprawna postać  tej myśli to: nie jest łatwo.

Dwójka (dzieci) – ta niewłaściwa forma – niestety - bardzo się rozpowszechniła.  Dwójka w połączeniu z dziećmi udaje liczebnik, tymczasem to rzeczownik. Oznacza: cyfrę, stopień w szkole, kajak, w języku potocznym - numer autobusu albo pokoju w hotelu(szpitalu).  W odniesieniu do dzieci należy używać liczebnika zbiorowego dwoje.  Poza tym stosujemy go, gdy chcemy określić osoby różnej płci, młode zwierzęta oraz przedmioty występujące tylko w liczbie mnogiej, np. dwoje ludzi, kurcząt, drzwi.

Opcja – wyraz pożyczony z łaciny. Przez wieki miał dwa znaczenia. Jedno to: prawo podjęcia decyzji lub dokonania wyboru obywatelstwa. Drugie to: możliwość wyboru. Jeśli już musimy używać opcji, to stosujmy ją w znaczeniu:  jedna z możliwości do wyboru, przedkładana nad inne, preferencja”.  W jakim znaczeniu zostało użyte to słowo w powyższym tekście? Trudno zgadnąć.

Włanczam  - niepoprawna  forma!  Nie będę zanudzać  drobiazgowymi wywodami gramatycznymi, skąd się wzięła taka  postać. Wystarczy, że raz na zawsze zapamiętacie poprawne: włączam, dołączam, przyłączam, załączam.

Generalnie  - słowo oznacza:  ogólnie, powszechnie, gruntownie, całkowicie”.  Warto może najpierw poznać znaczenie słowa, zanim się go zacznie używać.  Zamiast stać się modnym, można się ośmieszyć.  Spotkają się w sobotę: gruntownie, całkowicie czy ogólnie?

Miłośnik poprawnej   polszczyzny

Grafika
http://www.sp15bia.ovh.org/uczniowie_z_klasa.gif