16 grudnia 2017

Przeczytane, przemyślane, skomentowane



                 Sen pod lupą



Człowiek jest geniuszem, kiedy śni.
(Akira Kurosawa)


Człowiek na sen przeznacza około 1/3 swojego życia. Większość nie zastanawia się jednak nad znaczeniem i potrzebą snu. Co dzieje się z naszym ciałem, gdy śpimy? Jak ważny jest sen? Między innymi na te pytania spróbuję odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.

Czym jest sen? Według definicji  jest to odwracalny  stan obniżenia świadomości. Można go podzielić na dwie główne fazy: NREM i REM. Faza non-rapid  eye movement (NREM) to sen głęboki, którego celem jest regeneracja organizmu. W tej fazie oddech reguluje się, obniża się temperatura ciała i ciśnienie tętnicze, a organizm przeprowadza procesy chemiczne odbudowujące tkanki i wzmacniające układ odpornościowy. Mózg w tym czasie przygotowuje się do bardzo aktywnej pracy, którą rozpocznie w fazie REM. 
Faza REM (Rapid Eye Movement) to inaczej sen paradoksalny. Tutaj mózg rozpoczyna pracę nad koncentracją i procesami pamięciowymi, tworząc własną bazę danych. Poprzez sen człowiek przyswaja niedawno poznaną wiedzę oraz procedury motoryczne (np. kroki taneczne), ponieważ mózg jeszcze raz przetwarza to, czego już się dowiedział, dodatkowo to utrwalając. Jednym z elementów snu paradoksalnego jest paraliż  senny, będący naturalnym zjawiskiem występującym podczas snu. Zapobiega między innymi gwałtownym ruchom kończyn (dzięki niemu na przykład nie zerwiesz się z łóżka i wybiegniesz z pokoju, kiedy śnisz o tym, że biegniesz). Paraliż wywołuje w nas lęk dopiero wtedy, gdy po obudzeniu nie możemy się poruszyć. Przyczyną tej sytuacji jest zbyt gwałtowne wybudzenie się. Mózg odzyskał świadomość, a ciało wciąż śpi, jest sparaliżowane. Stan ten wywołuje strach, a to z kolei jest przyczyną koszmarów sennych, które powstają w oparciu o nasze emocje. Dlatego jeśli obudzisz się i poczujesz, że jesteś sparaliżowany, uspokój się i zacznij głęboko oddychać, myśląc o czymś przyjemnym.

Kolejnym ciekawym zjawiskiem, występującym dość rzadko, jest świadomy sen, w którym człowiek dokładnie kontroluje wykonywane czynności, przeżywając je intensywniej niż w rzeczywistości. Odpowiedzialny jest za to płat czołowy, który nagle wyłącza logiczne myślenie. W świadomym śnie wszystko wydaje się możliwe i normalne, bo tak mówi nasz mózg. Technika ta, bardzo długotrwała w nauce, ale możliwa do wyćwiczenia, jest wykorzystywana na przykład w leczeniu koszmarów.
Sny są zobrazowaniem naszych wspomnień lub marzeń. Mózg w fazie REM łączy pojedyncze obrazy w jeden ciąg, który czasami pozbawiony jest logicznego sensu, ukazując obrazy fantastyczne, a w niektórych przypadkach odzwierciedla rzeczywistość. Każdy człowiek przynajmniej raz w życiu doświadczył snu proroczego. Nie dotyczą one raczej niesamowitych wizji, ale sytuacji codziennych, zwyczajnych. Są przez człowieka odczuwane jako Déjà vu (przykładowo: nocą śni nam się, gdzie zostawiliśmy zgubiony wcześniej dokument, a rano znajdujemy go dokładnie w tym samym miejscu).

Na koniec przedstawiam kilka ciekawostek dotyczących snu. W celu propagowania zdrowego snu w teatrze w Cagliari (stolica Sardynii) wystawia się sztukę Heike Schmidt pod tytułem Bed and breakfast. Zaczyna się ona o 2300, kończy o 800 i polega na namawianiu widzów do spania. Na scenie jest urządzana zbiorowa sypialnia z łóżkami, kocami i poduszkami. Artyści chodzą między łóżkami, recytują wiersze i życzą widzom dobranoc w różnych językach. Spektakl kończy się specjalną piosenką na powitanie dnia i wspólnym śniadaniem.
Hipersomnia oznacza nadmierną senność. Związane z nią zaburzenie to narkolepsja, czyli niekontrolowane napady snu w ciągu dnia. Pojęcie parasomnia określa natomiast wykonywanie niekontrolowanych czynności podczas snu, na przykład nagłego płaczu, machania rękami czy lunatykowania (wstawania i poruszania się bez świadomości). Zrywy  miokloniczne to niegroźne skurcze mięśni (często występujące podczas snu nagłe machnięcie nogą lub ręką). Osoby niewidome także śnią, wykorzystując do tego inne zmysły takie jak słuch czy dotyk. 12% ludzi śni w barwach biało-czarnych.
Jeżeli masz jakieś ciekawe doświadczenia dotyczące snów, zachęcam do podzielenia się nimi w komentarzach. Pamiętaj, że sen jest podstawą prawidłowego funkcjonowania twojego organizmu. Lepiej się uczysz, więcej zapamiętujesz, masz lepszy humor – same korzyści! Dobrych snów!

Weronika

Grafika:
http://s.redefine.pl/dcs/o2/redefine/cp/pi/piqxkkxfx7tr6rwnziprmh313otc4ka

24 komentarze:

  1. Bardzo ciekawy artykuł. Niedawno czytałam artykuł na temat snu i o tym dlaczego często chodzimy niewyspani. Autor tłumaczył sytuację, w której człowiek się budzi np 10 minut przed budzikiem i jest bardziej wyspany niż te 10 minut później. Sen polega na przeplataniu się dwóch faz o których wspomniałaś na początku. Jeśli obudzimy się i zaśniemy ponowie, ale na bardzo krótko to wpadamy w fazę snu głębokiego i zostajemy z niego nagle wybudzeni. Jest to bardzo ciekawe i faktycznie prawdziwe, bo nie raz miałam taką sytuację.

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetny post Weroniko! Myślę, że wszyscy będą zainteresowani tematem i przeczytają go z wielką przyjemnością, jak ja. Wybrałaś idealny temat, bo chyba każdy lubi spać. :D
    Martwi mnie tylko fakt, że ja mało pamiętam ze swoich snów, a częściej śpię "jak kamień". O czym to może świadczyć?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się, że artykuł Ci się podoba. Odpowiadając na twoje pytanie, właśnie to, że śpisz "jak kamień" jest przyczyną małej znajomości własnych snów. Osoby pamiętające sny budzą się w nocy częściej, co pomaga w zapamiętywaniu. Wynika to ze zwiększonej aktywności skrzyżowania skroniowo-ciemieniowego (rejonu mózgu), który jest odpowiedzialny między innymi za czujność i postrzeganie świata. Osoby z "lekkim snem" będą częściej zapamiętywać swoje sny. :)

      Usuń
    2. Weroniko! Chcę zwrócić Twoją uwagę na post z dnia 7 lutego 2016 roku "Kraina marzeń sennych" Autorka omawia w nim cztery grupy marzeń sennych, a także odnosi się do symboliki snów. zapraszam Cię do lektury.

      Twój post jest bardzo interesujący. Gratuluję.

      Usuń
  3. Bardzo interesujący i zadziwiający post !

    OdpowiedzUsuń
  4. Przyjemny tekst, bardzo przyjemnie się go czytało.

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo ciekawa tematyka artykułu. Zgodzę się całkowicie z twoimi ostatnimi zdaniami, sen pomaga nam przyswajać wiedzę, myśleć szybko I logicznie. Duża część uczniów przekonuje się o tym kiedy "zarywa" noc, a następnego dnia nie potrafi skupić się na rzeczach, których się uczył, dodatkowo wszystko nas denerwuje. Sen to nieodłączna część naszego życia, pozwala nam marzyć I odpocząć.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Rzeczywiście tak jest. Nie poświęcając odpowiedniej ilości czasu na sen, nie będziemy mogli skupiać się w szkole. Cieszę się, że się ze mną zgadzasz :)

      Usuń
  6. Sen jest bardzo ważny w naszym życiu, jednak wiele ludzi zapomina o jego właściwościach. Kiedy chodzimy do szkoły lub pracy to często śpimy o wiele za mało i mniej efektywnie pracujemy. Pozwala nam on odpocząć i zrelaksować się, dlatego powinniśmy strarać się spać co najmniej 8h dziennie.

    OdpowiedzUsuń
  7. Bardzo ciekawy post, szczególnie część o fazach snu. Nigdy nie zastanawiałem się jaki dokładnie wpływ ma sen na ludzki organizm a Twój post Weroniko, wiele mnie na ten temat nauczył. Pożyteczny temat i przyjemna forma napawają mnie entuzjazmem co do Twoich kolejnych tekstów :D

    OdpowiedzUsuń
  8. Post przyjemnie napisany. Przeczytałem go szybko i z dużym zainteresowaniem. Mnie również najbardziej podobał się fragment o fazach snu. Myślę, że spróbuję zgłębić ten temat.

    OdpowiedzUsuń
  9. "Każdy człowiek przynajmniej raz w życiu doświadczył snu proroczego" piszesz. Takie sny zdarzają się w moim przypadku niezwykle często i chociaż rzeczywiście nie dotyczą niesamowitych wizji, nadal są dla mnie tajemnicą. Odnoszą się do sytuacji codziennych, mimo wszystko zastanawia mnie czy wynika to z bujnej wyobraźni czy może z umiejętności przewidywania?
    Interesujący post. Gratulacje ;)

    OdpowiedzUsuń
  10. Wiedziałem, że sen jest ważnym elementem regeneracji naszego organizmu, ale nie sądziłem, że ma on aż tak duże znaczenie, chociażby w zapamiętywaniu. Powiem, że to naprawdę niesamowite. Możliwe że trochę zaniedbuję ten sen, zwłaszcza że najczęściej wstaje nad ranem, najczęściej samoistnie. Wtedy już po śnie, szczerze powiedziawszy, lepiej mogę przyswoić wiedzę, np. do sprawdzianu. W związku z tym jak duże znaczenie ma po prostu dla naszego zdrowia, trzeba o niego dobrze dbać.

    OdpowiedzUsuń
  11. Młodzi ludzie mało śpią. Z różnych powodów późno kładą się spać, a rano wstają do szkoły. Fajnie, że autorka wyjaśnia jak ważny jest sen.

    OdpowiedzUsuń
  12. (e) natalia.060427 grudnia 2017 01:02

    Bardzo fajny, ciekawy artykuł. Czytałam go z zainteresowaniem. Sen jest bardzo ważny, ale niestety często chodzimy niewyspani.

    OdpowiedzUsuń
  13. Bardzo ciekawy post. Od zawsze interesowały mnie sny i cieszę się, że dowiedziałam się czegoś nowego!

    OdpowiedzUsuń
  14. Bardzo ciekawy tekst. Zgadzam się z tym,ze sen jest bardzo ważną czynnością w życiu człowieka.

    OdpowiedzUsuń
  15. Świetny post! Kiedyś miałam okazję doświadczyć świadomego snu i od jakiegoś czasu staram się to wyćwiczyć. Każdemu polecam spróbować, bo jest to coś niezwykłego i można chociaż we śnie przenieść się w swój własny idealny świat.

    OdpowiedzUsuń
  16. Twój post w ciekawy i przystępny sposób ukazuje bądź co bądź bardzo skomplikowaną kwestię snu. Sama wciąż staram się doświadczyć świadomego snu. Niestety jak na razie mi się to nie udało ale staram się dalej. Może kiedyś.

    OdpowiedzUsuń
  17. Bardzo ciekawy post. Słyszałam już o fazach snu ale nie wiedziałam co się dzieje w każdej z faz. Niestety zazwyczaj nie pamiętam swoich snów i bardzo żałuję...

    OdpowiedzUsuń
  18. Sen jest bardzo ważny w naszym życiu. Powinniśmy poświęcać mu 8 godzin. Ale większość o nim zapomina. Chodzimy do szkoły, pracujemy i śpimy po 5 godzin. Jesteśmy przez to w złym humorze, nie przyswajamy wiedzy, nie potrafimy sie skupic. Bardzo ciekawy post. Na pewno do niego jeszcze kiedys wrócę.

    OdpowiedzUsuń
  19. Bardzo ciekawy post. Dzięki niemu dowiedziałem się, że sen ma nie tylko powoduję regenerację organizmu, ale także ma ogromny wpływ na przykład na samopoczucie.

    OdpowiedzUsuń
  20. Bardzo ciekawy post. Po przeczytaniu go zachciało mi się spać. Powodem oczywiście nie jest to, że jest nudny, gdyż nie jest lecz sama tematyka, a wiem, że miewam problemy ze spaniem i bezsennością. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  21. Bardzo interesujący post oraz wiele ciekawych informacji na temat snu i jak bardzo jest on ważny.

    OdpowiedzUsuń