6 marca 2023

Myśli o wychowaniu

 

     Obojętność  jest  nieludzka

 

 

Bo obojętność  […]

jest tym samym co morderstwo, zabójstwo.

Jak się przyglądasz złu i odwracasz głowę albo nie pomagasz,

kiedy możesz pomóc,

to stajesz się współodpowiedzialny.

Bo twoje odwrócenie głowy pomaga tym,

którzy dopuszczają się zła.

(Marek Edelman)

 

Jest powiedzenie: Moja chata z kraja. Oznacza ono, że nie mieszam się  w problemy innych. Zakładam, że one  mnie nie dotyczą. Taka postawa jest  mieszanką egoizmu i obojętności, przejawem zła oraz  bezcelowości istnienia. To synonim bierności, nieczułości, niechęci, niedbalstwa, lenistwa. Jest też modlitwa, która zawiera słowa: bardzo zgrzeszyłem […] zaniedbaniem: moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina. Zaniedbaniem, czyli obojętnością.

Zaczyna się ona  zwyczajnie – nie reaguje się, gdy ktoś oczernia kolegę lub kpi z czyichś poglądów. Przymyka się oko na obraźliwe wpisy na Facebooku, na kłamliwy artykuł w gazecie, na mobbing  wśród uczniów itd. Dlaczego człowiek,  mający się za dobrego, nie reaguje na zło? Czasem ma się wrażenie, że cały świat zaraził się obojętnością. Ciągle to samo: obojętność bazująca na wygodzie, że lepiej niech coś się dzieje beze mnie – mówił historyk oraz działacz społeczny Władysław Bartoszewski. Z kolei psycholog i psychoterapeuta Wojciech Eichelberger tłumaczy, że obojętność jest wyuczona w życiowym doświadczeniu, a więc nie jest wrodzoną cechą. Może wynikać  z  przejść życiowych, które czynią człowieka niewrażliwym. Albo  z lęku przed światem, ludźmi oraz zaangażowaniem w cokolwiek. Najgorsza jednak jest trzecia przyczyna - hedonizm i moralnelenistwo[…] przeniesiona w dorosłe życiedziecięcapostawawynikającazpotrzeby doświadczania przyjemności, bezpieczeństwaiwygody.   Jedno jest pewne, obojętność odcina  nas od uczuć.Dlatego rację miał George Bernard Shaw pisząc, że: najgorszym naszym grzechem wobec bliźnich […]  jest obojętność, bo jest nieludzka.

Naszły mnie refleksje o obojętności w kontekście tragicznego zdarzenia w Zamościu. Szesnastoletni Eryk został zamordowany przez czworo rówieśników w dzień na dość ruchliwych Plantach. Napastnicy nawet nie kryli się ze swoim bandytyzmem i najwyraźniej nikogo się nie obawiali. Wprawdzie  tylko  jeden chłopak kopał ofiarę, ale pozostali  przecież wspierali  go w brutalności. Nasuwa się pytanie: co w tym czasie robili ewentualni świadkowie  chuligańskiego i śmiertelnego w skutkach czynu? Powracają  również  pytania o  przyczyny  zła – zwłaszcza zastawiające u tak młodych ludzi. Amerykański profesor Philip Zimbardo  dokładnie  je  analizuje i popiera badaniami. Zwrócę uwagę na dwie. Po pierwsze, choroba – jak u socjopatów. Po drugie – nuda, łamanie zasad i poczucie bezkarności, a także satysfakcja z posiadania władzy nad innymi.  Wrócę do zamojskich nastolatków – przecież to na pewno nie pierwsze przekraczanie przez nich prawa oraz  norm moralnych. Ktoś więc przez kilkanaście lat pozwalał im na takie zachowanie!

Eryk został zamordowany 28 lutego, a 3 marca odbył się „Marsz przeciw przemocy”. Organizatorka powiedziała: Chcemy […] pokazać, że nie zgadzamy się nie tylko na przemoc, ale też na ludzką znieczulicę. Nikt nie zwrócił uwagi na to, że jest bity młody chłopak, nikt jakoś szczególnie nie zareagował. Nawet jeżeli zostały wezwane jakieś służby, to niestety doszło do tego za późno. W marszu uczestniczyła również matka zamordowanego chłopca. W jej słowach jest rozpacz i żal: Skoro jesteśmy […] ludźmi, którzy żyją obok siebie, to powinniśmy reagować, chociażby krzyczeć. Jeśli nie mogę odciągnąć napastnika, to powinnam krzyczeć „Ratunku! Pomocy!”. A tutaj stoją w milczeniu bierni i przyglądają się. Ci ludzie tak samo są winni […]

Bruno Jasieński, twórca międzywojnia, pisał: Nie bój się wrogów - w najgorszym razie mogą Cię zabić. Nie bój się przyjaciół - w najgorszym razie mogą Cię zdradzić. Strzeż się obojętnych - nie zabijają i nie zdradzają, ale za ich milczącą zgodą,  mord i zdrada istnieją na świecie. Można do tych słów dodać wszystkim zapewne znane przykazanie Mariana Turskiego: XI. Nie bądź obojętny! Post został zilustrowany dwoma obrazami: Mariana Konarskiego „Obojętność”, 1954 oraz Iryny Sevastianovej „Obojętność”, 2020.

Crier

 

Grafika:

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQeFWrRReLy1eEhNCbzmcq-SpmtkDGIxInN5A&usqp=CAU

https://static.artinhouse.pl/products/1612/11160/iryna-sevastianova_obojetnosc_11160_tile.jpg

16 komentarzy:

  1. Poglądy, pod którymi się podpisuję.

    Filozof ksiądz Józef Tischner powiedział, że zło potrzebuje człowieka, aby się stać. „Ono nie potrafi zniszczyć człowieka, jeśli człowiek sam siebie nie zniszczy. Stąd zło nie jest tylko próbą dla rozumu, ale również próbą dla woli.”

    Woli, która często wybiera właśnie obojętność! We współczesnym świecie zauważamy wiele obojętności. Ludzie widzą, słyszą, że coś się dzieje. Uczestniczą w różnych wydarzeniach. I przechodzą obojętnie! Bo i po co się tym przejmować? Przecież to ich nie dotyczy! Czy nie dość mają własnych zmartwień?

    Oto właśnie nasz rachunek sumienia: każde zło rośnie dzięki obojętności, a tłum ludzi łatwiej sprowokować do skrzywdzenia kogoś, niż do udzielenia pomocy.

    Obojętność wobec zła jest jego akceptacją! Obojętność, czyli brak wrażliwości na krzywdę i cierpienie. Obojętność, czyli nieprzeciwstawienie się przemocy, nieudzielenie pomocy! Obojętność wobec zamachów na ludzką godność!

    OdpowiedzUsuń
  2. Ostatnie wydarzenia pokazują , jaka znieczulica panuje wśród ludzi. Nie do wiary , że w tak ruchliwym miejscu akurat wtedy nie było nikogo. A jeśli nawet był- dlaczego nie zareagował? Dlaczego kamery , które z reguły rejestrują wszystko nie uchwyciły tego zdarzenia? Zginął młody człowiek, miał przed sobą całe życie. Miał rodzinę i znajomych ,którzy teraz cierpią z powodu jego śmierci. Ponadto,chłopak,który brutalnie pobił Eryka, został skazany tylko na 25lat. To wszystko na nic. Jeśli raz się dopuścił takiego czynu,będzie to robił dalej. Dokąd zmierza świat , skoro już teraz wśród ludzi panuje taka obojętność?


    OdpowiedzUsuń
  3. Jest mi ogromnie przykro z powodu śmierci Eryka. Zginął chłopak, który miał przed sobą całe życie....zapewne miał też wiele marzeń i planów na przyszłość. Niestety jego życie skończyło się za szybko...Od tego brutalnego incydentu minął już prawie tydzień a ja wciąż nie mogę dojść do siebie. Jestem załamana tym, że żaden z przechodniów, nie zareagował na wołanie o pomoc. Skąd w ludziach taka znieczulica i brak człowieczeństwa? Chyba nigdy tego nie zrozumiem...

    "Nie każdy musi być wielkim człowiekiem - być człowiekiem to już bardzo dużo." Albert Camus.

    OdpowiedzUsuń
  4. Dzisiejszy świat zwariował! To co wydarzyło się w ostatnim czasie, zmieniło całkowicie mój sposób patrzenia na innych ludzi. Nie rozumiem, jak można być obojętnym w momencie, gdy dzieje się jakaś krzywda i widać, że ktoś prosi o pomoc. Od zawsze w społeczeństwie panowała znieczulica, jednak nie spodziewałem się, że jest ona aż na takim poziomie. Ludzie, nie bądźmy obojętni na wszelkiego rodzaju agresję, zarówno wobec ludzi, jak i zwierząt! „Obojętność jest jak lód polarny na biegunach: zabija wszystko.”-Honoré de Balzac

    OdpowiedzUsuń
  5. Śmierć Eryka to tragiczne wydarzenie dla nas wszystkich. Zginął młody niewinny chłopak, mający przed sobą całe życie. Mógł zrobić jeszcze wiele dobrego dla innych, niestety ludzie nie byli tak dobrzy dla niego. Brakuje słów, które by opisały fakt, że przy tak ruchliwym miejscu nikt nie zareagował. Mam nadzieję, że cała ta sytuacja da ludziom dużo do myślenia.

    OdpowiedzUsuń
  6. "Bez miłości nie byłoby nienawiści, a bez nienawiści nie ma przemocy. To nie nienawiść jest najbardziej niebezpieczna - ale obojętność". Lauren Oliver, Delirium
    Ostatnie wydarzenia to tragedia nie tylko dla rodziny Eryka, ale też dla tych młodych ludzi i ich rodzin, którzy się tego bestialstwa dopuścili. Przed tymi młodymi ludźmi całe życie. Jedna nieprzemyślana decyzja, impuls, chęć zaimponowania innym, pokazanie swojej "siły" doprowadziły do tragedii: Eryk nie żyje, a czworo młodych ludzi będzie żyć z piętnem mordercy.

    OdpowiedzUsuń
  7. Przeciwieństwem miłości nie jest nienawiść, lecz obojętność.
    Przeciwieństwem piękna nie jest brzydota, lecz obojętność.
    Przeciwieństwem wiary nie jest herezja, lecz obojętność.
    Przeciwieństwem życia nie jest śmierć, lecz obojętność.

    ELIE WIESEL - amerykański pisarz i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. W czasie II wojny - więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Buchenwald.

    OdpowiedzUsuń
  8. Na jednym z portali nternetowych czytam:

    "We wtorek na Równi Krupowej w Zakopanem doszło do bójki między dwoma uczennicami. Zdarzeniu przyglądało się kilkadziesiąt osób i nikt nie interweniował. Policja zapowiedziała, że ustala tożsamość gapiów i także wobec nich zostaną wyciągnięte konsekwencje prawne".

    Brzmi znajomo. Wszędzie to samo. Nieważne - Zamość czy Zakopane.

    OdpowiedzUsuń
  9. Jest to ogromna tragedia a obojętność ludzi jest okropna.

    OdpowiedzUsuń
  10. "Być obojętnym. Bez duszy i serca. Obojętnie się budzić i z taką samą wyuzdaną obojętnością zasypiać. Nosić ja w sercu, jednocześnie serca nie posiadając. Taka abstrakcja. Nikogo nie całować. Nikomu nie pozwalać się kochać. Tylko oddychać i trwać. Już nie szokować. Po co? Nie zastanawiać się czy jestem złą czy dobrą Patrycją. Zobojętnić się maksymalnie. Niczym strzęp obłoku, który w końcu zniknie w atmosferze. Kogo to obchodzi?"
    -Sławomir Łuczak

    OdpowiedzUsuń
  11. Obojętność w dzisiejszym świecie jest ogromnym problemem. Należy uświadamiać ludzi, że nie można być obojętnym wobec takich sytuacji, jak ta, która wydarzyła się 28 lutego. Przecież nikt nikomu nie każe wchodzić pomiędzy rozwścieczonych nastolatków, ale można odejść na bezpieczną odległość i zadzwonić po policję, straż miejską lub inną formę pomocy. To jest straszne, co się wydarzyło. Pozostaje mieć nadzieję, że to wydarzenie uświadomi niektóre osoby o problemie znieczulicy i w przypadku, nie daj Boże, podobnej sytuacji gdziekolwiek i kiedykolwiek, ofiara otrzyma pomoc.

    OdpowiedzUsuń
  12. Eryk miał przed sobą całe życie. Zginął za niewinność. Obojętność ludzi jest czymś okropnym, bo w końcu to wszystko wydarzyło się na ruchliwym miejscu, gdzie każdy, kto przechodził obok, mógł pomóc chłopcu. Nie mówię tu o mieszaniu się w bójkę, lecz o zadzwonieniu, np. na nr. 112. Nie jest to coś trudnego, a ile mogłoby pomóc.

    OdpowiedzUsuń
  13. Moim zdaniem ta społeczna znieczulica wynika przede wszystkim z egoizmu ludzi. Przecież po co przejmować się jakimś chłopakiem którego nie znam i który może sobie na to zasłużył? Oczywiście jest to tylko gdybanie i tak naprawdę bierność może wynikać z wielu rzeczy, nawet tak prozaicznych jak pośpiech i zajęcie własnymi sprawami ale to co się wydarzyło powinno skłonić wszystkich do refleksji : jak ja zachowałbym się w takiej sytuacji?

    OdpowiedzUsuń
  14. Uważam, że ten artykuł jest bardzo potrzebny, ponieważ uświadamia nas, iż nie powinniśmy być obojętni w takich sytuacjach jak ta, która wydarzyła się Erykowi.

    OdpowiedzUsuń
  15. Eryk miał całe żyje przed sobą. Znieczulica ludzka najczęściej wynika z egoizmu i z przeświadczenia że ,,mnie to nie dotyczy” . Postawmy się w sytuacji, kiedy osobą tak brutalnie traktowaną byłaby osoba bardzo bliska dla nas, np. nasza rodzina, najlepsza przyjaciółka. Warto zadać sobie pytanie, jak ja bym się zachował w takiej sytuacji?. Nie bądźmy obojętni gdy komuś dzieje się krzywda!

    OdpowiedzUsuń
  16. Bardzo szkoda mi Eryka nie powinien tak strasznie zginąć w tak młodym wieku, ludzie nie powinni być tak obojętni w tak poważnych sprawach. Powinniśmy bardziej zważać na życie ludzkie, ponieważ możemy uratować jeszcze wiele ludzkich istnień

    OdpowiedzUsuń