21 grudnia 2024

Co w trawie piszczy?



      Magia świąt na ekranie

 

 

Zdrowa dawka Bożego Narodzenia

potrafi poprawić nastrój bez względu na przyczynę,

która spowodowała jego pogorszenie.

(Richard Paul Evans)


Pomimo corocznego pośpiechu i natłoku obowiązków związanych z przygotowaniami do świąt, w głębi serca każdy z nas odczuwa radość i wyjątkowy nastrój tego czasu. Dodatkową dawkę uśmiechu i wzruszeń przynoszą nam filmy – niezależnie od tego, czy są to pełne humoru komedie, czy poruszające historie. Trzeba przyznać, że coroczne oglądanie „Kevina samego w domu” w Polsacie czy wyprawa do kina na kolejną część „Listów do M.” stały się już świąteczną tradycją. Ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co sprawia, że te filmy tak skutecznie budują magię świątecznego klimatu?

Na początku przyjrzyjmy się filmowi  z 1992 roku „Kevin sam w Nowym Jorku” Chrisa Columbusa.  Magia świątecznego klimatu rodzi się przede wszystkim z otoczenia. Dom McCallisterów,  jak to w amerykańskiej tradycji bywa, jest przepięknie ozdobiony, a dookoła jest pełno śniegu. Podobnie jest także w tytułowym  Nowym Jorku. Jednak, czy tylko sceneria kreuje tę atmosferę? Co przychodzi Wam na myśl, gdy słyszycie hasło „świąteczny film”?  Być może widzicie małe, zasypane śniegiem miasteczko i bohaterów, którzy przeżywają miłość, przebaczenie lub odnawiają dawno utracone relacje. W filmie Columbusa  jest podobnie - Kevin nawiązuje relację z bezdomną kobietą, która dokarmia gołębie. Znajomość przeradza się w przyjaźń, której symbolem jest turkawka ofiarowana przez chłopaka kobiecie.

Mimo że ten film znam już na pamięć, za każdym razem wywołuje we mnie silne emocje. Wzrusza mnie głęboka więź Kevina zarówno z gołębiarką, jak i  z rodziną. My również pamiętajmy, aby  w ten najpiękniejszy czas w roku nie zaniedbywać relacji z najbliższymi. Ważne jest również, aby  w miarę  możliwości pomóc tym, którzy potrzebują wsparcia i bliskości – osobom starszym lub bezdomnym. Wówczas święta Bożego Narodzenia będą dla nas naprawdę wesołym i szczęśliwym czasem.

Świątecznym filmem  jest również ekranizacja książki Magdaleny Witkiewicz  z roku 2023 „Uwierz w Mikołaja” w reżyserii Anny Wieczór. Gdy tylko film pojawił się w kinach, obejrzałem go z ogromnym zaciekawieniem i z pewnością zapadnie mi na długo w pamięci. Fabuła  jednej z trzech opowieści rozgrywa się w Zakopanem, które mocno kojarzy się ze świętami Bożego Narodzenia. Kolejna historia rozgrywa się w domu spokojnej starości. W wyjątkowym miejscu, w którym  nie tylko od święta, ale i  na co dzień otacza się  opieką starsze osoby. Ostatecznie  to miejsce będzie przestrzenią, w której zgromadzą się w czasie Wigilii  bohaterowie  trzech historii. Tu też znajdzie pomoc  w  szefowej pracownica domu seniora, mająca bezdusznego męża - alkoholika. Film „Uwierz w Mikołaja”  snuje opowieść o potrzebie ciepłych relacji  i wzajemnego wspierania się.

Jak widać, świąteczne filmy to nie tylko opowieści o Mikołaju, elfach czy magicznych miasteczkach  pełnych blasku i śniegu. To przede wszystkim historie o ludziach –  ich relacjach, wewnętrznych przemianach i o odkrywaniu tego, co w życiu najważniejsze. W tle świątecznej atmosfery kryją się uniwersalne wartości: miłość, wybaczenie, nadzieja i siła rodzinnych więzi, które właśnie w okresie Bożego Narodzenia nabierają szczególnego znaczenia.

Drodzy Blogomaniacy!

W te wyjątkowe dni życzymy Wam miłości i ciepła w gronie najbliższych. Niech ten czas napełni Wasze serca spokojem i radością, a w Waszym domu niech zagoszczą szczęście i dostatek. Cudownych i pachnących choinką świąt Bożego Narodzenia!

A może znajdziecie też czas na chwilę refleksji nad słowami wiersza „Opłatek” Cypriana Kamila Norwida:

Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie,
Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny
Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie.
(…) Braćmi się znowu poczyńmy, przebaczmy krzywdy, gdy trzeba.
Podzielmy się opłatkiem, chlebem pokoju i nieba.

Stypek

 

Grafika:

https://cdn.pixabay.com/photo/2024/01/18/15/26/christmas-tree-8517125_1280.jpg

https://d-art.ppstatic.pl/kadry/k/r/1/1b/d8/5c201a39393da_o_xlarge.jpg

https://img1.stylowi.pl/images/items/o/201311/stylowi_pl_inne_turkawka-symbol-przyjazni-i-milosci-kevin-sam-w-no_14818060.jpg

https://fwcdn.pl/webv/68/85/66885/66885.4.jpg

14 grudnia 2024

Językowe potyczki


            Zwyciężyła sigma

 

 

Język młodzieży

jest nie tylko najbardziej wpływową odmianą języka potocznego,

ale daje także wgląd

do sposobu funkcjonowania młodych ludzi w kulturze.

(Anna Wileczek)

 

Właśnie  zakończyła się dziewiąta edycja plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku, organizowanego przez  Wydawnictwo Naukowe PWN. W bieżącym roku jurorów (językoznawców - Annę Wileczek, Marka Łazińskiego, Ewę Kołodziejek oraz dziennikarza Bartka Chacińskiego) wspierała młodzież z rady konsultacyjnej przy Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży.

W  roku 2024 w finałowej dwudziestce znalazły się  następujące słowa: aura, azbest, bambik, brainrot, brat, cringe, czemó, delulu, fe!n /fein  fin, Fr /FR, glamur /glamour, GOAT, oi oi oi baka, oporowo,riz / rizzler /rizz,sigma, skibidi, slay,  womp womp, yapping. Trzeba przyznać, że niektóre są dość nieoczekiwane. Jak powstają?  Językoznawczyni Anna Wileczek wyjaśnia, że motywacją  do tworzenia słów oraz kreowania ich nowych znaczeń  są:  „absurd, groteskowość, karykaturalność, wpadające  w ucho brzmienie (…) lub kształt graficzny wyrazu”.  Zauważa  także  w  języku młodzieżowym „karnawalizację” oraz  „tiktokowy folklor”.  Młodzi ludzie dowolnie miksują znaki językowe, pozbawiają  je sensu, podejmują gry – wyzwania.  Potwierdzeniem tej tezy są  choćby  wykrzyknienia: oi oi oi baka  oraz  womp womp.

Młodzieżowym słowem roku została sigma, oznaczająca niezależność, mądrość i siłę. Słowo jest charakterystyką  osoby pewnej siebie, konsekwentnej w działaniu, wiernej swoim zasadom, zasługującej na podziw i szacunek. A jednocześnie osoby skromnej. Anna Wieleczek mówi, że  słowo sigma ma dobrą aurę, jest pozytywne, potrafi oddać szacunek, ale też ma dostojne brzmienie. To w końcu nazwa osiemnastej litery alfabetu greckiego, ale też standardowy znak sumy wielu składników.”

Drugie miejsce zdobyło słowo azbest, które humorystycznie nawiązuje do filmów i memów o „wylewaniu azbestu”. Odnosi się do absurdalnych sytuacji, do czegoś nierealnego i nieporadnego. Azbest kojarzy się z degradacją środowiska naturalnego, z tzw. patodeweloperką (to słowo również było zgłaszane do plebiscytu).

Na trzecim miejscu znalazło się słowo czemó, które dodatkowo   zostało wyróżnione przez Jury. Definicja słowa brzmi:  „Głębokie wyrażenie zdziwienia, na przykład  jakąś sytuacją. Często używane w kontekście niezadowolenia z decyzji oraz dociekania, dlaczego taka została podjęta”. Słowo  zostało zaczerpnięte  z  rozmowy dwóch  graczy w „Fortnite'a” na TikToku. Bartek Chaciński  jest zdania, że:  prawdopodobnie to słowo (…) nie przeżyje zbyt długo, dziś jednak jest bardzo popularne i już na tym etapie czegoś nas nauczyło – w tej odmianie języka wszystko może być słowotwórczym hitem”.

Interesujące  wydają mi się słowa  yapping" i „womp womp”. Pierwsze z nich oznacza paplanie, ględzenie. Drugie wyraża negatywne emocje, najczęściej dotyczące  braku zainteresowania rozmową lub chęci  jej zakończenia.

Profesor Jan Miodek, zapytany, czy dorośli powinni  się obawiać tego, że młodzież używa własnego slangu, odpowiedział: „nie”. I dodał: „My też mieliśmy swój slang, choć pewnie nie tak bogaty (…) To są wszystko znaki czasu”. Ponadto Jan Miodek jest zdania, że młodzież wymyśla nowe słowa nie  przeciw dorosłym, lecz  z chęci zaznaczenia wspólnoty rówieśniczej.   

O poprzednich edycjach plebiscytów językowych możecie poczytać:

Rel, czyli potakiwanie

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2024/03/jezykowe-potyczki.html

Masz essę?

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2023/02/jezykowe-potyczki.html

Bawić się słowem

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2021/12/jezykowe-potyczki.html

Słowo roku 2020

https://1lozamoscblog.blogspot.com/2021/01/jezykowe-potyczki_16.html

Wygrała  alternatywka!

http://1lozamoscblog.blogspot.com/2020_01_04_archive.html'

Dzban przed normikiem

http://1lozamoscblog.blogspot.com/2018/12/

 

A jakie słowo wygra w przyszłym roku? Wsłuchujcie się w język młodzieży!

Unge

 

Grafika:

https://static.wirtualnemedia.pl/media/new/top/67583f7d0074b_sigma-mlodziezowesloworoku.png

https://tvs.pl/wp-content/uploads/2024/11/Mlodziezowe-slowo-780x470.jpg