29 września 2018

Spotkanie ze sztuką


 Muzyka była lekiem na całe zło





Odmierzymy, ile siły jest w nas
Wyznaczymy sobie miejsce i czas
A gdy zmienią się reguły tej gry
Może w końcu odkryjemy, jak żyć.
(Turbo - Dorosłe dzieci)


Interesuję się muzyką, a szczególnie muzyką rockową, dlatego postanowiłam napisać post o początkach tego typu muzyki w Polsce, a szczególnie o jej rozwoju na przełomie lat 70. i 80.

Najpierw był rock and roll. W czasach socrealizmu (lata 50.) panował zakaz wykonywania muzyki zachodniej (w tym jazzowej i rockandrollowej). Jednak młode pokolenie chciało pokazać ludziom, że można grać inaczej. Był to pewnego rodzaju bunt przeciwko temu, co działo się w kraju. Muzycy mieli wspólny cel, aby propagować nowe trendy w muzyce. Za umowny początek historii polskiego rocka przyjmuje się rok 1959, kiedy to w Gdańsku z inicjatywy  Franciszka Walickiego powstał zespół rockandrollowy Rhythm and Blues. Ponieważ, zdaniem władz, koncertom towarzyszyły ekscesy na widowni, zespół został rozwiązany. Jego członkowie, z ojcem polskiego rocka Franciszkiem Walickim na czele, założyli w 1960 roku nową grupę bigbitową Czerwono-Czarni. W 1962 roku Franciszek Walicki i Jerzy Kossela stworzyli hasło: polska młodzież śpiewa polskie piosenki i założyli na Wybrzeżu zespół Niebiesko-Czarni (soliści, m.in.: Ada Rusowicz, Wojciech Korda, Piotr Janczerski, Czesław Niemen).  Powstanie Niebiesko-Czarnych stanowiło istotny przełom w  polskiej piosence rockowej i rockopochodnej: wszystkie teksty były śpiewane w języku polskim, a piosenki pisali polscy autorzy i kompozytorzy. Rok 1965 zapoczątkował powstanie zespołów takich jak: Czerwone Gitary oraz Skaldowie, których piosenki do dzisiaj cieszą się popularnością.  Za pierwszą, autentycznie rockową grupę polską, realizującą w swojej muzyce (o korzeniach bluesowych) ideały rockowej rewolucji obyczajowej z lat 60. , był zespół Breakout rockbluesmana Tadeusza Nalepy. Na samym początku lat 70. XX wieku polski big-beat zaczął przeobrażać się w prawdziwą muzykę rockową. Pomogła w tym niewątpliwie płyta Enigmatic Czesława Niemena. Przebój Dziwny jest ten świat, zaprezentowany przez Niemena w 1967 roku na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, wywołał ogólnonarodową dyskusję nad problemami młodzieży -  buntem oraz jej potrzebami i światopoglądem.
Muzyka Młodej Generacji, czyli przełom 80. Nowe zespoły pod koniec lat 70. wywołały kolejną falę zainteresowania muzyką rockową. To w tym okresie powstało ich najwięcej.  Bardziej znane to: Republika, Brygada Kryzys, Tilt, Aya RL, Siekiera, Klaus Mitffoch,  Lech Janerka,  Kult,  Maanam,  Rezerwat, Made in Poland czy Obywatel G.C. Po ożywieniu zainteresowania młodzieży rockiem, od początku lat 80. zaczął się rozwijać w Polsce nurt punkrockowy i tzw. nowofalowy (nawiązujący do modnego na Zachodzie New Wave). Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji, później Festiwal Muzyków Rockowych w Jarocinie, był największym festiwalem muzyki rockowej w państwach bloku wschodniego. Andrzej Nowak z zespołu TSA tymi słowami podsumowuje festiwal: Jarocin to była wtedy magiczna nazwa, nadzieja dla muzyka, który chciał coś zaprezentować nie tylko na jednym koncercie, ale na całe życie. Pierwszym zwycięzcą festiwalu był Ogród Wyobraźni, ale to bluesowo-rockowy Dżem, zdobywca drugiego miejsca, stał się ikoną polskiej muzyki. Do ścisłej czołówki wszedł również zespół TSA po piorunującym występie z piórami na ramionach w Jarocinie oraz później na Rockowisku.
Głód rocka w Polsce był tak wielki, ponieważ ta muzyka kojarzyła się z wolnością, buntem przeciw starszemu pokoleniu, ale przede wszystkim przeciwko systemowi komunistycznemu. Chcemy być sobą grupy Perfect – przekręcane było podczas koncertów przez publiczność na: Chcemy bić ZOMO.  Gdy 13 grudnia 1981 roku został wprowadzony stan wojenny w Polsce, muzycy TSA dostali propozycję zagrania koncertu, jednak pod ścisłym nadzorem ZOMO z karabinami. Zespół miał zachowywać się zupełnie inaczej, miał stać na baczność elegancko ubrany. Podczas piosenki Maanamu Nocny Patrol cała sala w pewnym momencie wkładała lub ściągała okulary. Ten prosty gest urastał do rozmiaru symbolu. Gdy Maanam nie chciał wystąpić dla towarzyszy radzieckich w Sali Kongresowej, dziennikarze radiowi dostali wiadomość, żeby nie  transmitować tego zespołu. Z piosenki To tylko tango Marek Niedźwiecki wyciął tylko charakterystyczne werble i zmontował tak, że szły przez pół minuty. Decydenci nie wiedzieli, o co chodzi. To dało efekt odwrotny niż zakładały władze, czyli Maanam stał  się jeszcze bardziej popularny. Nie było wesoło, nie było radośnie i stąd myślę były te hymny pokolenia - powiedział dziennikarz Marek Niedźwiecki. Na antenie radiowej trójki w dość nietypowych okolicznościach pojawiła się piosenka Perfectu - Autobiografia. Zbigniew Hołdys przyniósł taśmę z nagraniem mówiąc, że UB za nim chodzi i jeżeli ta piosenka nie pojawi się dzisiaj na antenie radia, to pewnie nie pojawi się już nigdy. O godzinie 16 zagrano utwór w popołudniowej audycji. O godzinie 19:30 zaczynała się Lista Przebojów Trójki. Piosenka weszła na miejsce siedemnaste w ciągu trzech godzin. Lady Punk, Odział Zamknięty, Republika proponowały mocną muzykę intrygujące, metaforyczne teksty, które idealnie oddawały atmosferę szarej peerelowskiej rzeczywistości oraz potrzebę zmian. Wojciech Słota, twórca filmu dokumentalnego o muzyce rockowej, powiedział w wywiadzie: Muzyka z lat 1980-81 to coś zupełnie innego niż ta stworzona już w stanie wojennym. Oczywiście, nie popadamy w skrajność, nie chcemy udowadniać nikomu, że to rock obalił w Polsce komunizm, ale przecież wówczas chyba mało która dziedzina kultury tak bezpośrednio odnosiła się do rzeczywistości i miała przy okazji taką siłę przekazu. Więc – jeśli mówimy o znaczeniu tej muzyki dla całego pokolenia – to chyba najistotniejszy jest fakt, że ci wszyscy ludzie nagle poczuli, że ktoś mówi w ich imieniu, że mówi ich językiem Przynajmniej przez chwilę czuli się wolni – na koncertach, na festiwalach takich jak Jarocin. Ta muzyka oswajała ich strach przed władzą, a niektórych popychała do kolejnych działań.
Co mnie zainteresowało w muzyce sprzed prawie 40 lat? Muzykę tę wyróżnia energia, rytm, wyrazista melodia. Teksty piosenek rockowych są metaforyczne, mają podwójne dno. To prawdziwa sztuka protestu i buntu, a przecież to są postawy uniwersalne i szczególne ważne dla młodych ludzi.
Jeżeli interesujesz się muzyką polskiego rocka i chcesz się dowiedzieć więcej na ten temat, to zachęcam Cię do obejrzenia filmu z 2010 roku Beats of Freedom - Zew Wolności w reżyserii Leszka Gnoińskiego i Wojciecha Słoty. Przygotowując się do napisania postu, kupiłam właśnie ten film oraz obejrzałam cykl filmów dokumentalnych przedstawiający dzieje muzyki rockowej w Polsce - Historia polskiego rocka. A tym, którzy chcą poczytać, zamieszczam link do świetnej broszury o polskim rocku: http://www.charlie.pl/pliki/bof_materialy_edukacyjne.pdf

Manalana

Grafika:
zdjęcia własne
http://www.polskirock.art.pl/popoludnie-z-mlodoscia,czerwono-czarni,3512,plyta.html
http://www.charlie.pl/pliki/bof_materialy_edukacyjne.pdf

44 komentarze:

  1. To prawda muzyka rockowa jest pełna energii! Lecz dzisiejszy rock już nie wzbudza w nas takich emocji bo żyjemy w innych czasach, gdzie bunt już jest czymś rzadkim.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zgadzam się z tobą. Dzisiejszy rock to już nie to samo!

      Usuń
  2. Muszę przyznać, że nie byłem świadomy jak wielki był wpływ muzyki na mentalność naszych rodaków w tamtym okresie. Dopiero ten tekst mi to uświadomił.
    Cieszy mnie fakt, że mimo mojego małego zainteresowania polską muzyką, byłem w stanie rozpoznać niektóre wspomniane zespoły i utwory. Część z nich znajduje się nawet na mojej liście Spotify.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja również posiadam listę Soitify ze starymi polskimi przebojami dawnych lat.

      Usuń
  3. Według mnie coraz mniej młodzieży interesuje się polską muzyką rockową. Z twojego postu dowiedziałem się wielu ciekawych informacji typu jak zaczął się rozwijać i funkcjonowała rock na polskiej scenie muzycznej.Dobrze że są jeszcze takie osoby które ciekawią się historią polskiej muzyki.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W dzisiejszych czasach przeważnie wszechobecny jest rap. Rzadko spotyka się nawet na dyskotekach stare kultowe piosenki rockowe ,przy których kiedyś bawili się nasi rodzice.

      Usuń
  4. Perfect, Lady Pank czy Republika są moimi ulubionymi zespołami rockowymi, a ponadczasowe przeboje takie jak "Autobiografia", "Nie płacz Ewka" czy "Kryzysowa narzeczona" od zawsze goszczą na moich playlistach. Twój tekst uzmysłowił mi, jak duże znaczenie dla Polaków miały te przeboje w tamtych czasach.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zespoły ,które zostały przez ciebie wymienione ,są również moimi ulubionymi zespołami!

      Usuń
  5. Sama nie interesuję się muzyką, ale twój post bardzo mnie zaciekawił. Film „Beats of Freedom - Zew Wolności" z pewnością obejrzę w wolnym czasie!

    OdpowiedzUsuń
  6. Czytając cytat z piosenki "Dorosłe dzieci", zaczęłam nucić melodię do tego utworu. Uwielbiam muzykę rockową i bardzo się cieszę, że pojawił się post z nią związany. Dzięki Tobie mogłam lepiej poznać historię rock'a.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę ,że cytat z tej piosenki idealnie odzwierciedla uczucia jakie posiadała młodzież lat 80.

      Usuń
  7. Wspaniały post. Uwielbiam muzykę rockową. Często jej słucham! Warto wracać do zespołów z przed tylu lat, mają one cudowna muzykę, wspaniałe teksty oraz melodię!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję. Muzyka lat 80 jest niezwykła.

      Usuń
  8. Nie interesowałam się nigdy muzyką, szczególnie rockową. Twój post jest jednak bardzo interesujący i pokazuje jak ważną rolę odgrywała we wcześniejszych latach muzyka. Dobra robota! :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Muzyka to temat rzeka. Zachęcam do obejrzenia filmu Zew Wolności.

      Usuń
  9. To prawda muzyka z lat 80 jest fajna, lubię czasem posłuchać sobie rocku i wyluzować się.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Posłuchać rocka! Taka jest poprawna forma Pandi.

      Usuń
    2. Miłośnik poprawnej polszczyzny2 października 2018 00:33

      Pandi, lat 80. piszemy z kropką, ponieważ to jest liczebnik porządkowy. Pamiętaj o tym.

      Usuń
  10. Dla mnie też muzyka jest lekiem na całe zło. Do tej pory jednak muzyka rockowa nie należała do mojej ulubionej. Historia rocka w Twoim wydaniu zachęca do głębszej analizy tekstów i słuchania. Dzięki. ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To właśnie teksty w tej muzyce są tak niesamowite. Pozwalają chodź w małym stopniu zrozumieć co przeżywali zbuntowani, młodzi ludzie w tamtym okresie.

      Usuń
    2. Słowa "jesteś lekiem na całe zło" pochodzą z piosenki Krystyny Prońko (1982 rok), do której słowa napisał Bogdan Olewicz.

      "Jesteś lekiem na całe zło
      I nadzieją na przyszły rok
      Jesteś alfą omegą, hymnem, kolędą
      Oto cały Ty, nienazwany Ty..."

      Usuń
  11. Często wracam do piosenek o których wspomniałeś, moim zdaniem są one ponadczasowe,niepowtarzalne i w pewnym stopniu nadal aktualne. Bardzo lubię utwory Perfectu, a mój ulubiony to "Autobiografia".

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Autobiografia to wyjątkowa piosenka zawierająca elementy historii zespołu.

      Usuń
  12. Podobno najbardziej lubimy muzykę z czasów swojej młodości, pewnie dzięki miłym skojarzeniom. Ale muzyka lat 80-tych była naprawdę wyjątkowa. I wcale się nie zestarzała, wciąż cieszy ucho i niesie ogrom emocji. Sami posłuchajcie...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie muzyka z dawnych lat pozwala się przenieść w czasie.

      Usuń
  13. Bardzo fajnie, że ktoś w końcu powiedział jaki wpływ miała muzyka rockowa w czasie PRL-u. Dla wielu osób to tylko zespoły, które śpiewały proste teksty do głośnej muzyki. Prawda jest taka, że grupy rockowe szczególnie w latach 80 były głosem pokolenia ludzi, którzy chcieli być wolni. Bunt przeciwko władzom, antykomunistyczne piosenki, czy nawet długie włosy u mężczyzn. To wszystko tworzy historię, z której nie wszyscy zdają sobie sprawę.
    Warto przesłuchać również piosenki zagranicznych wykonawców, np. "Knockin' on Heaven Door" Boba Dylana, który skomentował sytuacje wojny w Wietnamie.
    Post bardzo ciekawy, zazdroszczę gramofonu z winylami szczególnie albumu TSA :) Pozdrawiam Peace dla wszystkich!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przesłanie utworu Boba Dylana "Knockin' on Heaven Door" nie było mi dotąd znane. Z chęcią prześledzę tekst piosenki aby dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat.

      Usuń
  14. Świetny post! Muzyka rockowa jest super!

    OdpowiedzUsuń
  15. Świetny post! Również lubię ten typ muzyki, nie wyobrażam sobie życia bez niej.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Muzyka bez gatunku rock byłaby szara i nudna.

      Usuń
  16. Preferuję mocniejsze brzmienia, lecz muzyka rock'n'rollowa, szczególnie polska, nie jest mi obca. Artykuł uważam za bardzo ciekawy, można dowiedzieć się wiele na temat polskiej muzyki rozrywkowej, zwłaszcza drugiej połowy XX wieku.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Fajnie, że nie ograniczasz swojej wiedzy muzycznej do jednego gatunku.

      Usuń
  17. Bardzo ciekawy post! Ja również słucham muzyki rockowej, ponieważ jest bardzo energiczna i wpada w ucho.

    OdpowiedzUsuń
  18. Muzyka rockowa nie jest moim ulubionym gatunkiem, jednak nie można jej nie doceniać. Bardzo często utwory rockowe niosą ze sobą ważne przesłanie, które często potrafi zmienić myślenie człowieka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda, rockowe utwory posiadają ważne i wyjątkowe przesłania.

      Usuń
  19. Bardzo ciekawy post! Jak dotąd nigdy nie byłem zbytnim fanem rocka, jednak przeczytany post zachęca do posłuchania tego typu muzyki.

    OdpowiedzUsuń
  20. Z biegiem czasu muzyka się zmienia i wspaniałe jest to, że młodzi ludzie interesują się muzyką sprzed wielu lat. Ja niestety nie słucham takiej muzyki, ale po przeczytaniu Twojego postu z chęcią posłucham kilku piosenek.

    OdpowiedzUsuń
  21. Ja nigdy nie byłam fanką rocka, ale uważam,ze jest to świetny post.

    OdpowiedzUsuń
  22. Pomimo, że nie interesuję się muzyką w dużym stopniu to jednak dwie rzeczy, związane z opisanym gatunkiem, są dla mnie wartościowe - przekaz oraz powiązanie z historią. Ówczesna muzyka, jak zostało tutaj podkreślone była symbolem buntu, głosem wolności. Twórcy chcieli dotrzeć do Polaków, którzy potrzebowali wówczas wsparcia, innego głosu niż Dziennik Telewizyjny i cała propaganda PZPR. Myślę, że dzisiaj, pomimo że sytuacja Polski nie jest ciężka, potrzeba właśnie takiej skłaniającej do przemyśleń muzyki.

    OdpowiedzUsuń
  23. Muzyka rockowa od kilku lat jest najbliższą mojemu sercu. Bardzo Ci dziękuję za post i uświadomienie historii tej muzyki!

    OdpowiedzUsuń
  24. Mój punkt widzenia na temat muzyki rockowej diametralnie się zmienił, oczywiście pozytywnie. Dziękuję Ci autorze za zmianę mojego poglądu :)

    OdpowiedzUsuń