Dzieci Zamojszczyzny
Gdy mnie resztkami łez żegnałaś Mamo
Nie umiałem Ci jeszcze powiedzieć
słowa „Kocham"
Nie potrafiłem zapytać dlaczego
I z jakiego powodu stale było zimno
Dlaczego choć truchlało zbolałe małe serc
Siłą wyrwano z twoich rąk mą nadzieję…
(Maria Gmyz)
Dzieci
Zamojszczyzny to film dokumentalny w
reżyserii Hanny Etemadi i Zofii Kurnet,
który opowiada o realizacji planu wysiedleń Polaków
przez hitlerowców, rozpoczętego na Zamojszczyźnie w listopadzie 1942 roku. W filmie
wystąpili mieszkańcy Zamościa i okolic, pochodzący ze Skierbieszowa, Łabuniek i Chomęcisk Małych. Są to: Maria Szewera, Stanisław Mądral, Mieczysław Klimczak,Gertruda Pastuszak. Bohaterem filmu jest także ostatni ordynat
Ordynacji Zamojskiej- Jan Tomasz Zamoyski. Zgodnie z
rozporządzeniem Heinricha Himmlera, Zamojszczyzna w 1942 roku została uznana za pierwszy
niemiecki teren osiedleńczy w Generalnej Guberni. Wysiedlenia Polaków
przez Niemców odbywały się praktycznie od momentu rozpoczęcia wojny do końca
pobytu armii niemieckiej na terenach Polski. Wiązały się z koncepcją planu
„poszerzania przestrzeni życiowej” dla Niemców na wschodzie: Drang nach Osten.
Film zawiera
relacje naocznych świadków i uczestników wydarzeń. Polacy zostali przymusowo
wysiedleni i wywiezieni do obozów, a na Zamojszczyźnie miała zamieszkać ludność niemiecka. Najtragiczniejszy los spotkał dzieci. Były odbierane rodzicom i
poddawane segregacji. Część z nich zabito, część wywieziono do Niemiec, a te,
których wygląd był najbardziej zbliżony do rasy aryjskiej, zostały poddane
germanizacji. Film z jednej strony ukazuje tragiczną
sytuację zamojskich wysiedleńców, z drugiej zaś, solidarność ludności polskiej
w czasie wojny, wzajemną pomoc, oddanie. Ludzie z Zamojszczyzny byli umieszczani
w licznych obozach przesiedleńczych:
w Zamościu, Zwierzyńcu, Budzyniu, Frampolu, Lublinie, Majdanie Starym,
Tarnogrodzie i Biłgoraju.
To dokument,
który w prosty sposób przybliża sytuację
panującą na Zamojszczyźnie w 1942 roku, jest dokładną relacją uczestników
wydarzenia, ma charakter bardzo obrazowy. Film trzeba koniecznie obejrzeć, ponieważ
pochodzimy właśnie z Zamościa i okolic.
Każdy powinien znać historię swojej małej ojczyzny. Aby ją wam
przybliżyć, zamieszczam link do filmu. Wierzę,
że – jako dzieci Zamojszczyzny- obejrzycie z uwagą ten dokument.
MagMiel
Grafika:
http://dziennik.artystyczny-margines.pl/wp-content/uploads/2015/12/dzieci-zamojszczyzny.jpg