Przeczytane, przemyślane, skomentowane

 

    Arteterapia - terapia sztuką

 

 

Sztuka

to wieczne przezwyciężanie

wszystkiego co niedołężne, ułomne i niedojrzałe,

poszukiwanie coraz to doskonalszej formy,

coraz to pełniejszego wyrazu.

(Karol Szymanowski)

 

Współczesny świat oferuje  człowiekowi  coraz  większe  możliwości  poznania i rozwoju. Dzieje się to jednak kosztem zawrotnego tempa, w jakim zmienia się otaczająca  go  rzeczywistość. W związku z tym, nie każdy potrafi  sprostać życiowym wymaganiom, czego skutkiem mogą być zaburzenia osobowości.  Jedną z metod przeciwdziałania problemom osobowościowym jest arteterapia.  Pojęcie pochodzi od wyrazów: „ars”, czyli sztuka i „therapeuein”, czyli leczenie, terapia.  Ta metoda  wykorzystuje  w kuracji artystyczne środki  i formy  wyrazu: muzyczne, plastyczne, teatralne, choreograficzne i inne. Pomysł nie jest niczym nowym, bo już Arystoteles zwrócił uwagę na terapeutyczną moc sztuki – sformułował pojęcie katharsis, czyli oczyszczenia i rozładowania  przykrych uczuć oraz zmianę ich na przeciwstawne. Filozof  podkreślał  także  ogromną wagę uczestniczenia w  sztuce, najlepiej poprzez jej tworzenie.

Tak więc arteterapia  - w szerokim rozumieniu -   to formy i metody pomocy terapeutycznej,  w ramach  której wykorzystuje się  różne formy aktywności artystycznej (malowanie, śpiew, literaturę, dramę, taniec...). W wąskim ujęciu - arteterapia  to  kuracja  z  wykorzystaniem głównie sztuk plastycznych: malowania,  rysowania, rzeźbienia. Terapia przez sztukę pełni  następujące funkcje: rekreacyjną, edukacyjną i korekcyjną. Jej celem  jest  między innymi wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju jednostki:  uczenie    umiejętności wyrażania własnych uczuć, pomoc w umacnianiu wiary we własne siły oraz kształtowaniu charakteru, stwarzanie sytuacji  sprzyjających  uwalnianiu i odreagowywaniu negatywnych emocji. Wśród najczęściej wykorzystywanych rodzajów arteterapii wymienia się: muzykoterapię, terapię przez sztuki wizualne (instalacja, performance, malarstwo, rzeźba), choreoterapię, biblioterapię, filmoterapię, teatroterapię.

Muzykoterapia  to forma działania, w której wykorzystuje się muzykę (dźwięk) w celu wspierania  osób  z  zaburzeniami  rozwojowymi-  emocjonalnymi, psychicznymi, z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną. Muzyka wyzwala  emocje dzięki aktywności (śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce) lub dzięki słuchaniu i relaksacji.  Muzykoterapię (podobnie jak inne metody) stosuje się również  u osób  zdrowych, lecz nieprzystosowanych i  konfliktowych, aby  uwolnić je  od nadmiaru napięć oraz doprowadzić do odprężenia. 

Plastykoterapia – wykorzystuje sztuki wizualne, plastyczne: malarstwo, rzeźbę, rysunek, collage, grafikę i kolory. Ta  forma terapii pomaga zrelaksować się osobom nadpobudliwym i agresywnym, rozładować napięcie. Niejednokrotnie jest sposobem na odkrywanie własnych uzdolnień i zainteresowań, wspiera człowieka w budowaniu indywidualnego systemu wartości i postaw.

Choreoterapia, której podstawą jest taniec, to doskonały sposób na komunikowanie się bez słów, przekazywanie myśli i emocji. Ta forma terapii jest wykorzystywana w pracy z osobami  mającymi problemy  psychiczne, zaburzenia osobowości, ludźmi po traumatycznych przeżyciach  i doświadczeniach, z dziećmi  i młodzieżą z problemami wychowawczymi, a także z seniorami. Jest też  stosowana jako metoda pracy z osobami zdrowymi, gdyż  sprzyja podnoszeniu poczucia własnej wartości.

Biblioterapia – w tej metodzie  wykorzystuje się odpowiednio dobrane lektury (czytelnictwo ukierunkowane), które pomagają w rozwiązywaniu problemów natury psychicznej.  Czytelnik identyfikuje się  z bohaterami książek, przeżywa ich uczucia, a dzięki temu w bezpieczny sposób rozważa własne  dylematy -  rozmawia o swoich uczuciach  pod pretekstem mówienia o kimś innym. W  rozwiązywaniu problemów dzieci stosuje się tzw. bajki- pomagajki (bajkoterapia).

Teatroterapię , czyli „leczenie teatrem” stosuje się w pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie, osobami chorymi psychicznie i z zaburzeniami osobowości, osobami poddanymi opiece paliatywnej,  a także zagrożonymi wykluczeniem społecznym. Wykorzystuje się  ją również w celach profilaktycznych w pracy z dziećmi i młodzieżą.

Filmoterapia znajduje zastosowanie w pracy z osobami borykającymi się z różnymi problemami, między innymi  z  chorobami  fizycznymi  i psychicznymi (na przykład  problemy  emocjonalne, poszukiwanie tożsamości przez dorastającą młodzież).

Arteterapia powstała z dwóch dyscyplin: sztuki i psychiatrii.  Jest metodą wykorzystywaną zarówno w pracy  z osobami zdrowymi,   jak  i tymi, którzy mają  różnego rodzaju zaburzenia. Bardzo dawno doceniono zbawienne oddziaływanie sztuki na psychikę człowieka. Na początku XIX wieku pewien rosyjski lekarz, powołując się na autorytet Cycerona i Platona,  zauważał: znając wzajemne oddziaływania duszy i ciała trzeba wiedzieć, że są duchowe lekarstwa, które leczą ciało. Takim lekarstwem jest sztuka. W sztuce zawarta jest siła ducha, która jest w stanie zwyciężyć cielesny ból, nostalgię, wewnętrzny niepokój.

Julia

 

Grafika:

https://www.ciaramolina.com/wp-content/uploads/2018/11/dibujo-arteterapia-.jpg

https://s3.mamotoja.pl/newsy/przedszkolaki-dzieci-instrumenty-36013-4_3.jpg

https://pcud.edu.pl/storage/app/media/grafiki-t%C5%82o-szkole%C5%84/choreoterapia-terapia-tancem-i-ruchem.jpg

https://polki.pl/foto/4_3_LARGE/biblioterapia-poradnik-dla-nauczyciela-1609387.jpg