Kącik motywacji

        

                Pokonaj stres! 

Najlepszą bronią przeciwko stresowi

jest umiejętność wyboru jednej myśli ponad inną.

(William James)

W dzisiejszych czasach jesteśmy nieustannie narażeni na stres. Warunki, w jakich funkcjonujemy, między innymi ciągły pośpiech, presja otoczenia, porównywanie się z innymi oraz lęk o przyszłość, sprawiają, że stres staje się chorobą cywilizacyjną XXI wieku.

Krótkotrwały  stan napięcia często jest potrzebny, ponieważ mobilizuje do działania. W sytuacji stresowej w naszym organizmie dochodzi do wielu reakcji fizjologicznych. Przede wszystkim zwiększa się wydzielanie hormonów: kortyzolu i katecholamin (np. adrenalina, noradrenalina). Podnosi się poziom glukozy we krwi. Następuje pogłębienie i przyspieszenie oddechu, zwiększa się napięcie mięśniowe, wzrasta tętno i ciśnienie krwi. Kto zna uczucie zimnych rąk, przyspieszonego oddechu, kiedy usłyszy swoje nazwisko wywołane do odpowiedzi? Wszystkie te reakcje mają na celu doprowadzenie do wzrostu wydolności fizycznej, wyostrzenie zmysłów i przyspieszenie przemiany materii. Taka odpowiedź organizmu umożliwia przetrwanie w ekstremalnej sytuacji. Krótkotrwały stres nie jest groźny dla organizmu, gdyż z chwilą ustania zagrożenia sytuacja mobilizacji  jest wygaszana.

Gdy jednak napięcie utrzymuje się długo, działa niekorzystnie na nasze zdrowie. Naukowcy ze Sztokholmskiego Instytutu Badań nad Mózgiem przyjrzeli się mózgom osób, będących pod wpływem chronicznego stresu. Zauważyli  u nich ubytek istoty szarej w korze mózgowej, gdzie zachodzą wszystkie wyższe procesy myślowe człowieka. Wiąże się to ze zmniejszeniem liczby neuronów w korze przedczołowej (część związana z kontrolą emocji i metabolizmu, z planowaniem i podejmowaniem decyzji). Zanik neuronów tej części obniża więc zdolności adaptacyjne człowieka w nowych sytuacjach. Inne badania pokazały, że szczególny wpływ na zmiany mózgu ma kortyzol wydzielany przez nadnercza. Jego wysoki poziom uszkadza synapsy komórek neuronów różnych struktur w mózgu, poprzez co neurony nie mogą się łączyć. Brak takiej łączności uniemożliwia przesyłanie informacji, a nieużywane neurony po prostu obumierają. Jest to szczególnie wyraźne w hipokampie - strukturze silnie powiązanej zarówno z procesem uczenia się, a także z emocjami. W warunkach zrównoważonego stresu neurony hipokampu wychwytują kortyzol z krwi poprzez dwa rodzaje receptorów – niskie MR i wysoki GR. W warunkach silnego stresu aktywne są tylko receptory wysokie GR, co w efekcie prowadzi do unieczynnienia komórek nerwowych, nawet na stałe. Zaburza to czynności poznawcze umysłu, jak uczenie i zapamiętywanie nowych informacji.

Stres to reakcja na bodziec pochodzący ze świata zewnętrznego, który wymaga z naszej strony podjęcia jakiś działań, dlatego możemy kontrolować wpływ stresu na funkcjonowanie naszego organizmu przez wypracowanie odpowiednich mechanizmów. Co zatem zrobić, aby stres przestał być ,,zjadaczem mózgu’’?

Techniki oddechowe. Pomiędzy oddechem a umysłem istnieje ścisły związek. Rytm oddychania zmienia się pod wpływem myśli i emocji. Kiedy intensywnie odczuwamy  niepokój,  instynktownie spłycamy, przyśpieszamy lub wstrzymujemy oddech, dlatego przydatne okazuje się poznanie tych technik. W sytuacji, gdy zostaniemy wywołani do odpowiedzi, najszybszym sposobem, który pomoże zredukować negatywne emocje, jest ,,świadome’’ wzięcie głębokiego oddechu i postaranie się, aby stał się on unormowany  i powolny. Istnieje wiele technik właściwego oddychania, a  ja podam jedną z nich. Podczas jej stosowania należy skupić swój oddech na przeponie, dzięki czemu skutecznie  pokonamy stres, napięcie i niepokój. 1/Usiądź na podłodze, wyprostuj plecy, jedną rękę połóż na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu. 2/Przez trzy sekundy weź głęboki wdech przez nos. 3/Zwróć uwagę na to, jak rozszerza się Twój brzuch i napina się górna część klatki piersiowej. 4/Teraz wydychaj powoli powietrze przez cztery sekundy.

Technika submodalności. Każda myśl, którą tworzymy w głowie,  ma określone parametry. Są to submodalności, czyli cechy charakterystyczne obrazów, dźwięków i odczuć. Poprzez zmianę submodalności można zmieniać swoje emocje, a tym samym zyskać większą kontrolę nad opanowaniem stresu. Można to zrobić, wykonując proste ćwiczenie.  Wyobraź sobie bardzo dokładnie sytuację, która Cię stresuje. Może to być na przykład  wystąpienie publiczne. Zastanów się, w którym miejscu ciała zlokalizowany jest ten stres. Poczuj jego kształt, kolor, stan, zapach i smak, temperaturę. Może to być ciężki, ciemny kamień, gdzieś w żołądku lub w gardle. Wyciągnij ten stres w wyobraźni ze swojego ciała i połóż go przed sobą. Teraz zmień kształt stresu, zmień jego kolor na taki, jaki lubisz, zmodyfikuj gęstość, temperaturę, zapach tak, aby budził miłe uczucia. Jeżeli sytuacja przestaje budzić w Tobie złe emocje, to znaczy, że jest gotowa, aby włożyć ją tam, skąd została wyciągnięta, do wnętrza  ciała. Włożenie jej z powrotem powinno wywołać uczucie ulgi i odprężenia.

Wizualizacja. Wyobraź sobie, że jesteś w miejscu, w którym dobrze się czułeś. Używaj przy tym jak najwięcej zmysłów. Może to być na przykład wakacyjne wspomnienie znad morza.  Staraj się poczuć zapach wody, usłyszeć szum fal, zobaczyć błękit nieba, bezkres krajobrazu, dotknąć ciepłego piasku pod stopami. Przywołaj uczucia, jakie towarzyszyły Ci w danym momencie. Odwiedzaj w wyobraźni to miejsce za każdym razem, kiedy tylko się zestresujesz. To pomoże odciąć się od teraźniejszości i obniżyć poziom stresu.

Wysiłek fizyczny. Regularne uprawianie sportu nie tylko rozładowuje napięcie, ale również pobudza wydzielanie endorfin, a także zwiększa odporność na stres. Jeżeli podczas tygodnia nie masz czasu na uprawianie sportu, wyjdź na 15-minutowy spacer (nie ociągaj się, ale chodź krokiem marszowym)  albo poskacz na skakance między nauką języka polskiego a robieniem zadań z matmy.

Często się uśmiechaj.  Brzmi banalnie, ale jest to naprawdę skuteczna metoda. Śmiech uwalnia ciało od napięć oraz rozluźnia cały organizm. Nikt nie jest  potrafi szczerze się śmiać i jednocześnie odczuwać stres. Nawet sztuczny uśmiech powoduje uwalnianie się endorfin, dlatego śmiej się jak najczęściej (najlepiej szczerze).

Myśl pozytywnie. Bardzo często stresujemy się nawet wtedy, gdy nie znajdujemy się w typowo stresującej sytuacji. Dzieje się tak dlatego, że sami się nakręcamy – z góry zakładamy najgorszy scenariusz. Nasze myśli są ściśle sprzężone z fizjologią organizmu i gdy myślimy o tego typu sytuacjach, ciało również się stresuje. Osoby, które nawet w najgorszej sytuacji potrafią dostrzec jej pozytywne aspekty, nie użalają się nad sobą, ale działają i próbują zmienić swoje położenie, są dużo szczęśliwsze i przede wszystkim mniej zestresowane. Każdy, nawet najmniejszy krok w kierunku optymizmu, zwiększa szanse na przezwyciężenie stresującej sytuacji.

Bądź systematyczny i pewny siebie. Te cechy sprawią, że będziesz się mniej stresować, przygotowując się z lekcji na lekcję, a także będąc pewnym tego, czego się nauczyłeś.

A jakie są Wasze sposoby na przezwyciężenie stresu?

Wiktoria

Grafika:

https://cdn.pixabay.com/photo/2015/07/21/07/01/stress-853644_960_720.jpg

https://ochrona24.info/wp-content/uploads/2018/08/Stres-%E2%80%93-zagro%C5%BCenie-czy-wyzwanie.jpg

https://www.gowork.pl/blog/wp-content/uploads/2015/10/30643180_l.jpg

Przeczytane, przemyślane, skomentowane

         Przewodnik po kulturze

Kultura jest tym, co sprawiło,

że człowiek stał się czymś innym

niż tylko przypadkowym wydarzeniem w przyrodzie.

(André  Malraux)

Słowa André Marlaux  prowadzą do sedna sprawy – tego mianowicie, że natura i kultura istnieją obok siebie jako dwa odrębne byty.  Natura powstała sama (lub została stworzona przez Boga, jak sądzą chrześcijanie), kultura natomiast jest dziełem człowieka.  Wielka Rafa Koralowa u wybrzeży Australii;  Wielki Kanion w  Stanach Zjednoczonych;   Wodospad Wiktorii w południowej Afryce;  Zorza polarna w  Laponii czy  Wyspy Galapagos  na Oceanie Spokojnym – to wytwory natury. Ale Wyspy Palmowe (Palm Is­lands) w Dubaju  są dziełem kultury, podobnie jak: Piramidy oraz Sfinks w Gizie (Egipt), Terakotowa Armia - Xi'an  w Chinach, amfiteatr rzymski Koloseum,  Hagia Sophia (kościół Mądrości Bożej) w Stambule, Dawid oraz Stworzenie Adama Michała Anioła  czy  Statua Wolności w Stanach Zjednoczonych. Człowiek, żyjąc w obu światach – natury i kultury – może czuć się szczęśliwy i uprzywilejowany, ponieważ czerpnie  z nich  korzyści,  wzbogacając   swoją sferę duchową.

Kultura. Na co dzień używany tego słowa w znaczeniu: ogłada, obycie, takt. Mnie jednak interesuje rozumienie kultury podane przez Słownik języka polskiego (red. Mieczysław Szymczak): całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów oraz przekazywany z pokolenia na pokolenie. Kulturę duchową tworzą: religie,  mity,  dzieła naukowe, filozoficzne oraz  literackie. Na kulturę materialną  składają się narzędzia, budowle, dzieła sztuki, stroje. Tłumaczy się też, że kultura jest formą porozumiewania się ludzi, a kodem (językiem) jest tekst kultury. Nadawca i odbiorca wykorzystują w tym celu media kulturowe: słowo, dźwięk, obraz, widowisko teatralne.

Tekst kultury (znak kultury, artefakt) to wszystko, co wytworzyła kultura materialna i duchowa.  Należą tu: wartości, idee, normy, sposób myślenia, zwyczaje i obyczaje, stroje, przedmioty użytkowe, rzeźby, obrazy, grafiki, rysunki, plakaty, rzemiosło artystyczne, fotografie,  utwory muzyczne, utwory literackie, budowle (architektura), przedstawienia teatralne, filmy, sztuka video. Aby właściwie odczytać tekst kultury, odbiorca powinien być do tego przygotowany, zwłaszcza że tylko niektóre z nich rozumie się dosłownie (na przykład sprzęty czy narzędzia). Wiele z nich  należy zinterpretować  zarówno  w warstwie dosłownej, jak i symbolicznej (metaforycznej). Na pełne zrozumienie tekstu kultury składają się: analiza (ustalenie, z  jakich elementów się składa), interpretacja (odczytanie znaczenia) oraz wartościowanie (ocena).

Oprócz kultury, zwanej wysoką, istnieje kultura popularna, inaczej: masowa lub niska. Jest ona przeznaczona dla szerokich kręgów odbiorców na przeciętnym poziomie, dlatego jest nietrudna w odbiorze, pozbawiona wartości intelektualnych,  banalna, czasami wręcz prymitywna. Wytwory tej kultury są tanie, łatwe w  wytwarzaniu, odwołują się do emocji,  a nawet wykorzystują estetykę kiczu. Służą konsumpcji i rozrywce. Jakie teksty kultury zalicza się do nurtu popularnego? Na przykład: reklamy, filmy komercyjne, telenowele, reality show,  muzykę popularną, komiksy, kryminały, romanse, horoskopy, graffiti, reprodukcje obrazów. W kręgu kultury masowej  mamy do czynienia z jej homogenizacją. Oznacza to ujednolicenie (upodobnienie)  kultury, pomieszanie elementów kultury wysokiej i niskiej, a jest to widoczne na przykład w modzie, zwyczajach, literaturze, filmie, dziennikarstwie itd.

Od dawna trwa dyskusja obrońców i przeciwników kultury popularnej. I chyba nieprędko się skończy. Pisarz  Ignacy Karpowicz sądzi: Żyjemy w środowisku popkulturowym, co nie oznacza, że droga to kultury trudniejszej w odbiorze została zamknięta. Można  (…) przecież nie oglądać telewizji, nie chodzić do kina na bieżące produkcje, nie słuchać radia zet, nie czytać książek o wampirach, nie być na czasie z wiadomościami z pudelka. (…) żyć wygodnie i bezpiecznie w oddaleniu od kiczu i tandety. Czy jednak warto się „wykluczyć” ze świata pop? Moim zdaniem nie. Świat pop – to oczywiste – ogłupia człowieka, głównie na ten sposób, że człowieka rozleniwia i usypia. Eseistka Barbara Toruńczyk  broni kultury wysokiej: Fundamentem kultury jest uporczywość wysiłku twórczego  i żaden Internet tego nie zmieni ani od tego nie uwolni. Podobnie filozof Henryk Elzenberg:  Kul­tu­ra jest próbą zmusze­nia dziejów, żeby służyły wartości. 

Co mogę dodać? Tylko to jedynie, że na naszym blogu wiele miejsca poświęciliśmy różnym tekstom kultury – i tym z kręgu „wysokiego”, i „niskiego”. Przedstawialiśmy je, poddając analizie, interpretacji oraz ocenie – w warstwie dosłownej i symbolicznej. Tak jak należy! Blog to istna kopalnia wiedzy na temat kultury. Wystarczy sięgnąć do archiwalnych postów, aby się o tym przekonać. Zachęcam.   

Isti

Grafika:

https://www.trencinregion.sk/images/pages/972/kultura_2017-profile-e73941f109f52dad3797bc78dfc0c9af.jpg

http://static.prsa.pl/images/cb3432da-caad-4272-b98c-d08914ab9b33.jpg

https://i1.wp.com/www.ksieganna.com/wp-content/uploads/2018/02/Projekt-bez-tytu%C5%82u10.jpg?w=820&ssl=1