18 maja 2017

Co w trawie piszczy?



Cudze chwalicie, Zamościa nie znacie 

Te proporcje, formy, perspektywy piękne,
Cienie, półcienie, blaski, kolory,
Attyki, portale rzeźbione subtelnie,
W bogate niezwykle oryginalne wzory.
(Marek Grechuta)

Nasze miasto zostało założone w 1580  roku  przez kanclerza hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Zaprojektował je włoski architekt Bernardo Morando. Dzięki unikalnym planom architektoniczno-urbanistycznym jest nazywane miastem idealnym, perłą renesansu, Padwą północy. Zamość jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obecnie, dzięki zrealizowanym  licznym  projektom finansowanym ze środków Unii Europejskiej, możemy podziwiać piękno zamojskiej starówki, fortyfikacji, parku.  

Zapomnianym zabytkiem, który wciąż czeka na odnowienie, jest jeden z największych kościołów barokowych w Polsce, czyli kościół  p.w. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Opiekują się nim oo. franciszkanie. Jest to ostatni obiekt sakralny naszego miasta, który wymaga  pełnej rewitalizacji. Jest usytuowany we wschodniej części zamojskiego grodu, nieopodal Bramy Lwowskiej.  Na początku roku (luty 2017) zamościanie  dowiedzieli się o przyznaniu unijnej dotacji  na remont tego budynku (w ramach programu obejmującego lata 2014-20120).  Kwota przyznana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego to 20,2 mln złotych, a wartość projektu wynosi 23,8 mln złotych. Warto więc zwrócić uwagę na historię tej świątyni.
Już w roku 1589, na Przedmieściu Lwowskim, stanowiącym bazę przygotowawczą do budowy Zamościa, hetman  Jan  Zamoyski osadził Braci Mniejszych Konwentualnych reguły św. Franciszka. W roku 1603  Zamoyski przekazał franciszkanom kościół  św. Krzyża,  który znajdował się wówczas przed murami miasta. W 1637 roku rozpoczęto budowę świątyni w stylu barokowym. Projekt, którego autorem był Andrea dell’Aqua, zatwierdzony przez  Jana Zamoyskiego,  przedstawiał trójnawową bazylikę z aneksami mieszczącymi skarbiec i prezbiterium. 12 marca 1665 odbyło się poświęcenie klasztoru i kościoła. W styczniu 1672 roku w południowo-wschodniej części Zamościa wybuchł pożar, który ogarnął kościół i klasztor franciszkański. Ogień zniszczył dach kościoła i wewnętrzny wystrój, podjęto więc jego odbudowę, którą zakończono w 1687 roku. Wiek XVIII to lata świetności kościoła franciszkanów. Gdy w 1789 roku  cesarz Austrii Józef  II zdecydował o kasacie kościoła, przestał on pełnić funkcje sakralne. Stał się magazynem, a później koszarami rosyjskiej armii. Istotne zmiany w zewnętrznym wyglądzie  nastąpiły w roku 1887, kiedy to obniżono dach, rozebrano wysokie szczyty, jednocześnie sklepienie wewnątrz kościoła zmieniono w prosty strop (zachowały się tylko sklepienia naw bocznych). Pod koniec XIX wieku budowla straciła również ściany szczytowe. Niżej: budynek około 1880 roku przed zburzeniem szczytów przez Rosjan.
W okresie międzywojennym gmach pełnił funkcję kina i teatru, a przez krótki czas był siedzibą muzeum zamojskiego. Po II wojnie światowej mieściły  się tam:  Liceum Sztuk Plastycznych oraz kino. 
24 marca 1994 roku  nastąpiło ponowne poświęcenie świątyni i powrót franciszkanów do Zamościa. Z chwilą powrotu ich celem stało się przywrócenie świetności kościoła. Wieloletnie starania kolejnych proboszczów parafii doprowadziły do sukcesu. W 2017 uzyskano dotację finansową ze środków Unii Europejskiej na rewitalizację  kościoła. Na pewno warto wspomóc remont tego wspaniałego zabytku. Za kilka lat odzyska on swój dawny blask i stanie się największym kościołem w Zamościu oraz  jednym z najpiękniejszych kościołów barokowych w Polsce.

Filip

Grafika:
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/52/b5/3e/52b53ea6d9dfe8c8a6897ff5faad6877.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Franciszkanow1.JPG
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Franciscan_Church_in_Zamo%C5%9B%C4%87_1880s.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Zamosc_40.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Franciscan_church_Zamosc_2011.JPG

27 komentarzy:

  1. Muszę przyznać, że wybrałeś naprawdę ciekawy temat. Wiele osób mija ten budynek codziennie wiedząc tylko tyle, że jest to kościół. Dobrze, że przybliżyłeś nam jego historię, która jest niezwykle interesująca.

    OdpowiedzUsuń
  2. Cieszę się, że choć trochę mogłam poznać historię tego kościoła. Bardzo ciekawy post. Może dobrym pomysłem byłoby, aby pojawiało się tu więcej wpisów o naszym mieście, w ten sposób pogłębimy swoją wiedzę.

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo ciekawy post i muszę przyznać, że niestety w pełni zgadzam się z tytułem.

    OdpowiedzUsuń
  4. Interesujący pomysł na post. Myślę, że mamy na Starówce mnóstwo budynków z podobną historią. Zgadzam się z osobą, która napisała w jednym z poprzednich komentarzy, że codziennie mijamy ten kościół nie wiedząc o nim zbyt wiele. Teraz już znając jego historię będziemy inaczej na niego patrzeć. Uważam, że warto dowiedzieć się czegoś więcej o zamojskiej Starówce i zobaczyć jak bardzo zmieniły się jej budynki i ich funkcje. Spacery po mieście mogą stać się ciekawsze z taką wiedzą.

    OdpowiedzUsuń
  5. (i)uśmiechnięta19 maja 2017 11:59

    Mamy naprawdę mnóstwo intersujących miejsc w Zamościu, tylko ich nie dostrzegamy. Warto czasami zatrzymać się i rozejrzeć dookoła. Zamość jest pięknym miastem.

    OdpowiedzUsuń
  6. ♫ veronixd20 maja 2017 02:05

    Jak dobrze widać takie miasto jak Zamość "kwitnie" coraz bardziej.
    Nie bez powodu nazywane jest Padwą Północy, Perłą renesansu czy miastem arkad. Tym samym jest coraz częściej odwiedzanym miastem w Polsce.
    Z całą pewnością nie da się tu nudzić!

    OdpowiedzUsuń
  7. Bardzo podoba mi się twój post. Uwielbiam takie ciekawostki na temat historii miast, budynków itp. Cieszę się że ktoś opisał bliżej historię tej świątyni. Zamość to piękne renesansowe miasto.

    OdpowiedzUsuń
  8. Wcześniej nie patrzyłam na ten budynek w szczególny sposób, mimo ze mijam go prawie codziennie. Jednak jego historia mnie zaciekawiła.

    OdpowiedzUsuń
  9. Jest to jeden z najpiękniejszych kościołów w jakich byłem. Jestem dumny, że w Zamościu stoi taki budynek. Na żywo jest jeszcze piękniejszy niż na zdjęciach!

    OdpowiedzUsuń
  10. Spodobał mi się twój post, ponieważ mogłam dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy na temat Zamościa, o ktorych wcześniej nie miałam pojęcia.

    OdpowiedzUsuń
  11. ♫ KeiszaNad24 maja 2017 11:36

    Moim zdaniem kościół znajduje się w nie najlepszym miejscu. Sama przechodzę obok niego dwa razy dziennie, ale bliskość ronda, przejście dla pieszych i boczne wyjazdy z parkingów sprawiają, że nie mam czasu na podziwianie jego fasady czy zastanawianie się nad historią. A szkoda!

    OdpowiedzUsuń
  12. Zamość ma naprawdę wiele miejsc pięknych, ale pomijanych. Każdy skupia uwagę na ratuszu, kamieniczkach, rotundzie... Ale kto zainteresuje się Centralką czy Bramą Szczebrzeską? To są jedne z tych obiektów, które "należy zobaczyć, ale nie poznawać", a szkoda. To tylko przykładowe miejsca, nasze miasto ma wiele atrakcji "mniejszych", które warto poznać!

    OdpowiedzUsuń
  13. Zamość jest wspaniałym miastem. W ostatnim czasie szczególnie zaczęłam dostrzegać jego zalety, architekturę budynków oraz nieco poczytałam na temat początków powstawania. Zamość jako miasto zapowiadało się bardzo dobrze, miało mocne fortyfikacje dzięki którym trudniej było je zdobyć. Niestety nasi wrogowie okazali się silniejsi, przez co Zamość musiał się na pewien czas zatrzymać w rozbudowie.

    OdpowiedzUsuń
  14. Zamość jest pięknym miastem i chociaż wielu ludzi mieszka tu, i codziennie mija niezwykłe budynki, wciąż nie zna historii miasta. Bardzo ciekawy post, miło, że przybliżyłeś nam historię tego kościoła.

    OdpowiedzUsuń
  15. To ciekawe, że możemy codziennie mijać ten budynek i nie podejrzewać nawet, jakie były jego losy i przeznaczenie w przeszłości.

    OdpowiedzUsuń
  16. Zamość to cudowna perła renesansu. Nie bez powodu to miasto jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znajduje się tu wiele pięknych miejsc, zabytków z którymi wiąże się niesamowita historia.

    OdpowiedzUsuń
  17. Codziennie przechodzę obok tego kościoła i trochę wiedziałem o jego barwnej historii. Nie słyszałem jednak o tak dużych kwotach przeznaczonych na rewitalizację budynku. Cieszę się, że ta piękna świątynia będzie kolejnym symbolem naszego wspaniałego miasta.

    OdpowiedzUsuń
  18. Świetny post Filipie! Wcześniej nie znałam historii tego kościoła, która okazała się niezwykle interesująca.

    OdpowiedzUsuń
  19. @Skrzyński1116 czerwca 2017 00:42

    Bardzo ciekawy post, miło jest się dowiedzieć ciekawej historii budynku, który mija się codziennie.

    OdpowiedzUsuń
  20. ♫EmberintheAshes7 czerwca 2017 07:55

    Bardzo interesujący post. Często przechodzę obok kościół p.w. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Zamościu i za każdym razem jestem pod wrażeniem piękna oraz charakteru tego budynku o bogatej historii. W pełni się z tobą zgadzam, iż po rewitalizacji kościoła będzie on jednym z najpiękniejszych kościołów barokowych w Polsce.

    OdpowiedzUsuń
  21. Świetny pomysł na artykuł! Uważam, że powinno się pojawiać więcej takich wpisów, ponieważ dzięki nim możemy dowiedzieć się czegoś ciekawego na temat miasta, w którym mieszkamy.

    OdpowiedzUsuń
  22. Wspaniały post.
    Codziennie idąc do szkoły mijam ten kościół prawie nic o nim nie wiedzac, a teraz dzięki Tobie znam jego historię. Dziękuję.

    OdpowiedzUsuń
  23. Nie miałam pojęcia, że ten kościół ma tak wspaniałą historię i nie mogę się doczekać, aby zobaczyć go po rewitalizacji. W Zamościu jest wiele budynków, które zasługują na większą uwagę. Mieszkańcom miasta wydaje się, że są one zwykłe, ponieważ widzą je na co dzień.

    OdpowiedzUsuń
  24. Mieszkam w Zamościu od urodzenia i prawie codziennie mijam ten kościół, ale nie znałam jego historii. Bardzo ciekawy post.

    OdpowiedzUsuń
  25. Przechodzę obok tego kościoła codziennie, a nigdy nie miała okazji poznac jego historii, w stwierdzeniu "cudze chwalicie, swego nie znacie" jest wiele prawdy. W Zamościu i nie tylko w nim, jest wiele miejsc, ktore wrecz nalezałoby zwiedzić, poznać, ale każdy woli wybrać to, co już zostało sprawdzone, popularne, a wielka szkoda, bo nieraz to co z pozoru jest nijakie niesie za sobą wiele piękna.

    OdpowiedzUsuń
  26. Strasznie irytowały mnie słowa znajomych, kiedy mijając w Zamościu turystów zadawali ironiczne pytania co niby można tutaj zobaczyć. Jeżeli na co dzień mamy piękny rynek, cudowną perełkę renesansową to jej nie doceniamy. Warto poznawać historię swojego miasta i jego budowli, a szczególnie kiedy mają tak wspaniałą przeszłość jak wyżej przedstawiony kościół.

    OdpowiedzUsuń
  27. Zamość to piękne miasto i jestem bardzo dumna z tego, że tu mieszkam. Każda budowla ma swoją historię i uważam, że dobrze by było ją znać.

    OdpowiedzUsuń