Polak potrafi!
Cudze chwalicie,
Swego nie znacie
Swego nie znacie
Sami nie wiecie,
Co posiadacie.
Co posiadacie.
(Stanisław Jachowicz)
Polska myśl technologiczna
nie sprowadza się jedynie do wyjątkowych, a niekiedy bardzo zabawnych pomysłów
motoryzacyjnych, abstrakcyjnych przedmiotów codziennego użytku, często
pokazywanych w telewizji czy w filmikach internetowych. Niestety muszę
stwierdzić, że bogata spuścizna licznego grona polskich wynalazców i inżynierów
nie jest dzisiaj doceniana, a nawet zauważana nawet przez starsze pokolenia.
Innowacyjne rozwiązania przez nich zastosowane niejednokrotnie dały początek
kolejnym milowym krokom z wielu dziedzin nauki.
Helikopter. Aż trudno uwierzyć w to, że konstruktorem
jednego z pierwszych modeli helikopterów był Polak-Adam Ostaszewski: konstruktor lotniczy, pionier polskiej awiacji, pisarz,
dramatopisarz, poeta i tłumacz poezji niemal z całego świata, znawca ponad
dwudziestu języków obcych i twórca języka zbliżonego do esperanto. Ma on na swoim koncie wiele wynalazków: liczne
modele samolotów w tym (samolotu odrzutowego, dwupłatowców Ost 1-3, na których latał we Francji),
modelu sterowca, ale także automatu do gry w szachy oraz instrumentów
naukowo-badawczych; z zakresu fizyki, astronomii i techniki druku to tylko niektóre z
nich.
Ręczny wykrywacz min. Pierwszy wykrywacz min (ang. Mine detector
(Polish) Mark I) został opracowany podczas II wojny światowej, zimą 1941/1942, przez dwóch
poruczników: Józefa Kosackiego oraz Andrzeja Garbosia. Konstrukcja ta była na tyle dobra, że wynalazku Kosackiego
używało wiele armii przez kilka dekad- np: jak podaje tygodnik Time, ten typ wykrywaczy był
na wyposażeniu Armii Brytyjskiej przez 50 lat, a ostatnio Mine detector
(Polish) Mk. III użyto w trakcie wojny w Zatoce w 1991(chociaż stosowane były aż do roku 1995).
Walkie-talkie. Jednym z pierwszych twórców walkie-talkie(popularnie
zwanych krótkofalówkami) był Henryk Magnuski (1909-1978). Polski inżynier
zaprojektował to urządzenie dla amerykańskiego koncernu telekomunikacyjnego
Motorola. Walkie-talkie było powszechnie używane przez amerykańskie siły
zbrojne w Europie.
Tkanina kuloodporna (kamizelka). Tkanina kuloodporna
wynaleziona przez Kazimierza Żeglenia oraz Jana Szczepanika, zwanego
polskim „Edisonem”, "austriackim Edisonem", "polskim da Vinci"
i „galicyjskim geniuszem”, to dziś nieodłączny element wyposażenia wojska i
policji. Nauczyciel z Rudnik wynalazł również urządzenie, która przenosiło
obraz metodą fotoelektryczną do maszyny tkackiej. Dzięki temu czas produkcji
np. dywanów skrócono z kilku tygodni do godziny. Innym jego pomysłem był
elektroskop. Funkcjonalność tego rodzaju aparatu pozwalała reprodukować obrazy
na odległość. Wśród innych jego wynalazków znaleźć można także: fotosculptor,
czyli urządzenie do rzeźbienia z możliwością kontroli optycznej, a także
projekt elektrycznego karabiny. Za jego pomocą można było oddać kilkanaście
strzałów w ciągu minuty. Wynalazcami kamizelki kuloodpornej byli dwaj Polacy: Jan Szczepanik. Ponadto
Jan Szczepanik jest autorem ponad 50 wynalazków i kilkuset opatentowanych pomysłów technicznych z dziedziny fotografii barwnej,tkactwa czy telewizji. Wszystkie
wynalazki tkackie Szczepanika opatentowano w Niemczech, Austrii, Anglii oraz
Stanach Zjednoczonych, gdzie spotkały się z wielkim zainteresowaniem
przemysłowców ponieważ znacznie skracały i upraszczały proces produkcji tkanin
oraz obniżały ich koszt (film dźwiękowy, telektoskrop
urządzenie do przesyłania na odległość ruchomego obrazu kolorowego wraz z
dźwiękiem, protoplastę dzisiejszej telewizji fotometr – urządzenie do pomiaru jasności, fotometr – urządzenie do pomiaru
jasności, silnik elektryczno-chemiczny)
Peryskop odwracalny - opracowany przez polskiego inżynier Rudolfa Gunlacha
peryskop, umożliwiający obserwację w zakresie 360° bez odwracania głowy czy
zmiany pozycji obserwatora. Używany w czołgach, okrętach podwodnych oraz wozach
bojowych. Peryskop został opatentowany 3 stycznia 1936 roku i wówczas
rozpoczęto jego produkcję we Lwowie Poza zastosowaniem przede wszystkim w
polskich czołgach został wykorzystany przy produkcji większości czołgów
angielskich Crusader, Churchil, Valentine, Cromwell. Dał też początek podobnym
rozwiązaniom amerykańskim (peryskop M6 w
czołgachM3/M5 Stuart, M4 Sherman i innych). Po skopiowaniu w ZSRR masowo
stosowany w radzieckich czołgach włączając T-34 oraz T-70, a także pojazdach
niemieckich używanych przez Wehrmacht.
Po zakończeniu wojny znalazł się w wyposażeniu Ludowego Wojska Polskiego
jako peryskop obserwacyjny MK-4 i jest do dnia dzisiejszego używany w czołgach
oraz wozach bojowych.
Ręczna kamera filmowa. Pionier
polskiej oraz światowej kinematografii-Kazimierz Prószyński- był
konstruktorem pierwszych aparatów kinematograficznych, m.in. projektora
filmowego i ręcznej kamery filmowej. Skonstruował także pierwszą ręczną
i automatyczną kamerę filmową pozbawioną statywu –aeroskopu( pierwsza
na świecie ręczna kamera filmowa o napędzie automatycznym zbudowana w 1908).
Kazimierz Prószyński był autorem szeregu
wynalazków głównie związanych z techniką fotograficzną oraz filmową m.in. kinofon –
system jednoczesnej emisji obrazu i dźwięku, autokreator–
urządzenie umożliwiające czytanie tekstu osobom niedowidzącym. Kazimierz
Prószyński był autorem szeregu wynalazków głównie związanych z techniką
fotograficzną oraz filmową m.in. kinofon –
system jednoczesnej emisji obrazu i dźwięku, autokreator–
urządzenie umożliwiające czytanie tekstu osobom niedowidzącym.
Wycieraczka do szyb samochodowych. Jedną z osób, którym przypisuje się ten
wynalazek, był Polak,Józef Hofmann (1876–1957),
którego pomysł wdrożony został do seryjnej produkcji w fabryce Forda.
Dokonał on tego odkrycia obserwując wahadłowy ruch. Ponadto Hoffmanowi przypisuje
się również m.in. wynalezienie: podwyższanego stołka do fortepianu, samochodowych
zegara, maszynki elektrycznej do gotowania, spinacza biurowego oraz szeregu
rozwiązań konstrukcyjnych w fortepianach, balonach i samolotach.)
Polskie społeczeństwo, zwłaszcza ery
przemysłowej, było wyjątkowo kreatywne, a duch wynalazczości nie umarł
do dziś.
Czasami aż trudno uwierzyć w to, że było tylu wspaniałych polskich wynalazców.
Korzystamy z ich osiągnięć nie zastanawiając się nad ich twórcami. Niestety
Polacy mają niewielką wiedzę z dziedziny rodzimych wynalazków i częściej
skupiają się na zagranicznych("zachodnich") innowacyjnych
patentach. To tyko nieliczne wynalazki o polskim pochodzeniu.
Mati
Grafika:
http://i1.ryjbuk.pl/045e9339fbe086cf1d04660a646c94690e370ac9/polak-potrafi-jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWHPRKpzsKGjMlM8dVhZljgcwEKxNGLAAlWANTn68mf7blWqxIM6HWmV6u_FpFUIkyyiEmTG7fk91wHZtLY20dcEaeYDVpYbMma-Z-qR2vYwR0_Y1-C8G9fiRB0Q3e9bYbIaoZmul3qvud/s320/poll.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-mSlKnt6QQRzblKio9SlVcRW1mpCcGJI6uSsHbUbcNAStQk9NL3orWlNyH5Pkf8IjVN7n4T33gUuyfFDxtgAsS2RDGgipGXcf5iHsbtKRmtKKnpWJ0QwE1PvnlgVagZ8D1-lhOqdlUn76/s400/polll.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOUiJXxHeeR_XF8QPcBnFNyOzgPVnnhVslALrfuNePe18ObhcvFxhqqt-7HXqt8yOzib-4eho0UJ3lBkBEH6DNyv4JQZf1RofhD9715onCNQULcUeI9Mmr-ONtq6bvHIgM7bYFHwtdRv57/s400/pllll.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2sYFTxdAD0x-9YQo9xS7-ib93yESUzgkHh4Q7jHUj5FrwCMa0yC2LVvENi4MM9YIi4casuldCiEUXLnjrreCUiOy6-1ZnDau3QkssTn_hOG8iOVlB5zIpwjA5LyHrbra6pRph02oLWuS9/s1600/pol2.png