Wdzięczność
W całym życiu najistotniejsze jest to,
czy przyjmujemy rzeczy za oczywiste,
czy też z wdzięcznością.
(Gilbert Keith Chesterton)
Czym jest wdzięczność? Psychologia mówi, że wdzięczność to zarówno uczucie, postawa, jak i wewnętrzna predyspozycja osobowościowa człowieka. Jest ona reakcją na doświadczone dobro, pragnieniem odwzajemnienia, zobowiązaniem moralnym.
Psycholożka Sonja Lyubomirsky tak oto definiuje wdzięczność: to antidotum na negatywne emocje. Neutralizuje zazdrość, wrogość, zmartwienie oraz irytację. Pozwala się delektować życiem. Nie pozwala za to brać niczego za pewnik. Psycholog Robert Emmons dodatkowo podkreśla, że wdzięczność składa się z dwóch kroków: zauważenia dobra (przyjemności) oraz uświadomienie sobie, że pochodzi z zewnątrz (od innej osoby, od natury, od losu). Oznacza to, że wdzięczność jest uczuciem skierowanym nie na siebie, lecz na zewnątrz. Nietrudno cieszyć się z przychylności ludzi czy losu, trudniej o wdzięczność za przykre chwile i doznania. Może jednak warto, ponieważ one pozwalają się rozwijać, kształtować charakter, uczą życia.
Nie wszyscy mają rozwiniętą zdolność okazywania wdzięczności, ale można się jej nauczyć, zwłaszcza że naprawdę to się opłaca. Z odczuwania wdzięczności płyną bowiem same korzyści. Badania naukowe dowodzą, że ci, którzy są zdolni do odczuwania wdzięczności, są silniejsi psychicznie. Rzadziej poddają się złości, zawiści czy zazdrości, dlatego czują się szczęśliwsi. Są odporniejsi na stres i nastroje depresyjne oraz lepiej sobie radzą z trudnościami. Fizycznie również są w lepszej sytuacji: mają więcej energii, lepiej śpią, cieszą się lepszym zdrowiem. Poza tym osoby odczuwające wdzięczność nawiązują silniejsze relacje z ludźmi oraz są bardziej lubiane.
Brak wdzięczności natomiast, jest źródłem ciągłego niezadowolenia ze wszystkiego (siebie, innych ludzi, osiągnięć, okoliczności). Osoby pozbawione wdzięczności są zazwyczaj roszczeniowe, mają poczucie niesprawiedliwości, wciąż narzekają. To z kolei może prowadzić do toksycznych reakcji: chorobliwej zazdrości, nadmiernej kontroli, manipulacji i przemocy. Takie osoby wpływają destrukcyjnie na otoczenie. Warto się nad tym zastanowić i zamiast pielęgnować niezadowolenie, lepiej skupić się na pozytywnych aspektach życia i przyznać: udało mi się, poszczęściło, jest dobrze.
Psychoterapeutka Katarzyna Miller jest zdania, że człowiek ma zarówno potrzebę okazywania wdzięczności, jak i jej otrzymywania. Wdzięczność bowiem jest reakcją (nie zapłatą!), która podkreśla celowość jego wysiłku. Uważam, że człowiekowi ogromną radość sprawia zarówno doświadczana dobroć (od ludzi czy losu), jak i wyrażanie wdzięczności za tę dobroć. Bycie wdzięcznym polega na zauważaniu nawet małych rzeczy, które wydają się oczywiste. To niezwykle istotne, bo jak zauważa Maciej Szaciłło, wdzięczność niweluje brak - i przyciąga wszelką obfitość. Może to brzmi górnolotnie, ale ma głęboki sens.
Okazujmy zatem wdzięczność, skoro płynie z niej aż tyle korzyści! Igor Herbut w swojej piosence również zachęca: Nie czekaj z wdzięcznością na nic wielkiego/ Bądź wdzięczny a wszystko stanie się wielkie.
Thesa
Grafika:
