Lingvo internacia
Z językami wszędzie jesteś w domu
(Edward De Waal)
Na całym świecie
istnieje około 6-7 tysięcy języków. Istna wieża Babel! Ludzie jednak chcą się
ze sobą porozumiewać. Jest to bardzo ważna potrzeba związana z kontaktami
towarzyskimi, handlowymi, politycznymi itp. Obecnie dominującym na świecie językiem,
używanym do kontaktu między ludźmi mówiącymi różnymi językami, jest angielski.
Jednak z powodu zacieśniania więzi międzyludzkich coraz chętniej zwracamy się
ku pomysłowi języka międzynarodowego. Taka idea zrodziła się już na przełomie
XIX i XX wieku w głowie Ludwika Zamenhofa polsko-żydowskiego lekarza
pochodzącego z Białegostoku, który stworzył esperanto.
Esperanto zostało
oficjalnie opublikowane w 1887 roku. Swoją nazwę język wziął od pseudonimu
autora, pod którym została wydana pierwsza książka o esperanto - Dr.
Esperanto. Przed wydaniem książki o nowym języku Zamenhof zdążył
przetłumaczyć wiele dzieł kultury, takich jak Stary Testament czy sztuki
Szekspira. Wkrótce po wydaniu podręcznika, ze świata zaczęły docierać
sygnały o ogromnej prostocie i użyteczności języka. Mieszkając w
wielokulturowym mieście, Zamenhof spotkał się również z wrogimi
relacjami pomiędzy
przedstawicielami różnych narodowości. Jego zdaniem, jednym z powodów powstawania konfliktów była bariera językowa.
W 1912 roku mówił: Wewnętrzna idea esperanta
to: na neutralnym fundamencie językowym zburzyć mury pomiędzy ludami i
spowodować, by każdy z ludzi widział w swoim bliskim tylko człowieka i brata.
Ucząc się innych
języków, Zamenhof uznał, że znaczną część gramatyki da się uprościć. Nie mógł
poradzić sobie jednak z ogromnym zasobem słownictwa potrzebnego do posługiwania
się językiem. W pewnym momencie zobaczył dwa rosyjskie szyldy, które zawierały
dwa różne słowa, ale identyczne przyrostki, i to podsunęło mu pomysł, aby nowe słownictwo
tworzyć za pomocą odpowiednich prefiksów lub sufiksów. Pozwoliło to znacząco
ograniczyć zasób wyrazów. Nowe słowa były tworzone głównie za pomocą rdzenia
oraz odpowiedniego przedrostka lub przyrostka. Na przykład prefiks mal
pozwala tworzyć przeciwieństwa: bona - malbona (dobry - zły). Aby
zachować jak najbardziej międzynarodowy charakter słownictwa, rdzenie pochodzą
głównie z języków romańskich (75%), germańskich (20%), które w ówczesnych
czasach były najbardziej popularne. Oprócz
systemu derywacji słów, ciekawym rozwiązaniem są specjalne końcówki wyrazów,
które mogą być zastosowane do każdego rdzenia. Na przykład poprzez końcówkę -o
tworzymy rzeczowniki, a przez końcówkę -a przymiotniki,
również czasy są zależne od końcówki. Podstawą języka jest jego alfabet.
Alfabet esperanto wywodzi się z łaciny. Składa się on z 28 liter, z czego
niektóre z nich są akcentowane (ĉ ĝ ĥ ĵ ŝ ŭ).
Podobnie jak w języku polskim, akcent pada na przedostatnią sylabę. Wymowa nie
różni się znacząco od zapisu, co jest często problematyczne podczas nauki
innych języków. Oto kilka standardowych zwrotów w esperanto: Jes –
Tak //Ne – Nie//Dankon – Dziękuję//Bonvolu – Proszę//Saluton
– Cześć//Ĉu vi parolas esperante? - Mówisz w esperanto?//Bonege –
Wspaniale//Kio estas tio? - Co to jest?//Kio estas via nomo? - Jak
masz na imię?
Esperanto ma własną flagę. Widzicie ją na górze strony. Obecnie szacuje się, że na świecie językiem esperanto posługuje się około
dwóch milionów ludzi. W skali świata nie jest to jednak wielka liczba. Przyczyn
porażki esperanta - jako języka międzynarodowego – można upatrywać w: potędze
Wielkiej Brytanii, a zarazem dominacji języka angielskiego po II wojnie
światowej, w rozpowszechnianiu
amerykańskich wzorców kulturowych, a także w przywiązaniu ludzi do ich języka ojczystego,
który jest jednym z podstawowych elementów kultury danego narodu. Ludwik Zamenhof stworzył esperanto dla celów
pokojowej dyplomacji. Bezstronny język miał ułatwić komunikację międzynarodową.
I ta idea jest nam bardzo bliska. Czytelników zachęcamy do samodzielnego
zgłębienia tajemnic tego nietypowego języka. Odsyłamy na stronę z kursem
esperanto: https://lernu.net/pl/esperanto
Damian i Krystian
Grafika:
Nigdy do tej pory nie słyszałam o tym języku, aż do dzisiaj. Twój artykuł jest naprawdę ciekawy, dzieki niemu każdy czytelnik może dowiedzieć się o istnieniu tego mało popularnego języka. Świetna robota!!
OdpowiedzUsuńNiezwykle interesujący artykuł. Stworzenie jednego języka międzynarodowego to bardzo ciekawa idea. Ale z drugiej strony. Czy nie wyparłby on języków ojczystych, które są częścią kultury każdego kraju, czy też nawet niektórych grup etnicznych?
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy post. Myślę, że język międzynarodowy nigdy się nie sprawdzi, bo na świecie jest za dużo języków, które on miałby zastąpić. Chociaż nie uważam tego pomysłu za zły, bo dzięki temu bez problemu moglibyśmy się ze wszystkimi porozumieć. Po przeczytaniu tego artykułu wydaje się że język esperanto jest dość łatwy, więc może w wolnym czasie spróbuję go poznać lepiej. Kto wie czy nie przyda mi się w przyszłości...
OdpowiedzUsuńTen artykuł to jeden z najlepszych na blogu. Nigdy nie słyszałam o próbie stworzenia języka międzynarodowego. Taka idea w znaczący sposób ułatwiłaby komunikację między ludźmi, szkoda, że nie udało się tego wprowadzić.
OdpowiedzUsuńŚwietny i interesujący post chłopcy! Nie wiedziałam, że istnieje coś takiego jak esperanto, a dzięki Wam mogłam poszerzyć swoją wiedzę.
OdpowiedzUsuńŚwietny post. Myślę, że stworzenie takiego języka to bardzo dobry pomysł. Ciekawe czy zdobędzie on jeszcze większe zainteresowanie. Dobra robota!
OdpowiedzUsuńZdecydowanie jestem tym typem człowieka, który ponad wszystko ceni tradycję, a wraz z nią, rzecz jasna, swój ojczysty język. Mnie samego wystarczająco przeraża dominacja języka angielskiego w kulturze globalnej. Chociaż z drugiej strony, potrzebny jest język, który będzie dla każdego zrozumiały a wręcz pozwoli zjednoczyć ludzi. Sądzę że esperanto, jako język łączący wiele różnych kultur, może pełnić taką funkcję. Lecz oczywiście, trzeba pamiętać o języku ojczystym :-)
OdpowiedzUsuńW końcu coś dla mnie! Bardzo nie lubię uczyć się języków. Te wszystkie słówka,w których wystarczy zmienić jedną literkę i automatycznie wyraz nabiera innego znaczenia przerastają mnie. Jednak w dzisiejszych czasach znajomość języków obcych jest podstawą i bez nich ani rusz.Dlatego uważam, że język międzynarodowy ułatwiłby życie wszystkim. Mam nadzieję, że już niedługo zostanie on wprowadzony.
OdpowiedzUsuńCiekawy post! Dodam ,że Esperanto doczekało się także międzynarodowego uznania, w postaci dwóch rezolucji UNESCO, a także wsparcia ze strony znanych osobistości życia publicznego. W setną rocznicę powstania Światowego Związku Esperantystów Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę, w której złożył wyrazy uznania dla kontynuatorów dzieła dr. L. Zamenhofa[3].
OdpowiedzUsuńWedług mnie utworzenie międzynarodowego języka to świetny pomysł. Nikt nie czułby się pokrzywdzony, a znacznie ułatwiłoby to kontakt pomiędzy ludźmi z różnych zakątków świata. Mam nadzieję, że kiedyś będzie można posługiwać się takim językiem.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy artykuł. Nigdy nie słyszałam o języku esperanto. Myślę, że skorzystam z załączonego linku.
OdpowiedzUsuńNigdy wcześniej nie słyszałam o międzynarodowym języku. Myślę, że stworzenie tego języka esperanto to dobry pomysł. W niektórych miejscach na świecie może usprawniać komunikację.
OdpowiedzUsuńSłyszałam wcześniej o tym języku, jednak nigdy nie poznałam. Teraz wiem na czym on polega.
OdpowiedzUsuńNigdy wcześniej nie słyszałam o tym języku. Stworzenie takiego języka, który znał by każdy człowiek jest świetnym pomysłem, pozwoliło by to na bezproblemowe porozumiewanie się.
OdpowiedzUsuńNigdy wcześniej nie słyszałam o języku międzynarodowym. Bardzo mnie zaciekawił ten artykuł i na pewno jeszcze kiedyś do niego wrócę i polecę znajomym do przeczytania.
OdpowiedzUsuńDla mnie jest bardzo ważne, aby móc się porozumieć z innymi ludźmi. Nie miałem pojęcia, że jest coś takiego jak język między narodowy, a także to, że istnieje około 7000 języków na świecie.
OdpowiedzUsuńZaciekawił mnie język esperanto. Chyba poczytam o nim jeszcze trochę. :)
OdpowiedzUsuńNazwisko Zamenhof kojarzy mi się z nazwą ulicy w Zamościu, ale nigdy się tym bardziej nie zainteresowałam. Teraz już wiem, że Zamenhof to twórca esperanto. Bardzo ciekawy post o oryginalnym temacie.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy post. Nigdy nie spotkałam się z językiem esperanto. Myślę, że pomysł na stworzenie uniwersalnego, prostego języka był znakomity. Z pewnością poczytam więcej na temat Zamenhofa i esperanto.
OdpowiedzUsuńPowstanie języka międzynarodowego było świetnym pomysłem, który wydaje mi się, że byłby "kamieniem milowym" w komunikacji miedzy ludźmi. Bardzo ciekawy post.
OdpowiedzUsuń