Zwierzęta w Biblii
Potem Bóg rzekł:
”Niechaj się zaroją wody od roju istot żywych,
a ptactwo niechaj lata nad ziemią, pod sklepieniem nieba!” Potem Bóg rzekł:
”Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju:
bydło, zwierzęta pełzające i dzikie
zwierzęta według ich rodzajów!”
(Rdz 1, 21- 1,25)
Post otwiera obraz Stworzenie
zwierząt Jacopo Tintoretto - włoskiego malarza i rysownika, jednego z głównych
przedstawicieli szkoły weneckiej XVI wieku. Artysta przedstawił ptaki, ryby
oraz zwierzęta lądowe. W Biblii znajdujemy wzmianki o takich
stworzeniach, jak: gołębica, kozioł, orzeł, paw, wąż, ryba, baranek (owca),
wieprz, ryba, paw. Wszystkie mają
symboliczne znaczenie. Przyjrzyjmy się niektórym z nich, nie sposób bowiem
wyczerpać temat w jednej wypowiedzi.
Baranek (lub owca) symbolizuje
delikatność, niewinność i łagodność, wyobraża Izraelitę, należącego do Bożej
owczarni. W Ewangeliach Łukasza i Jana Jezus jest porównany do pasterza.
Baranek paschalny to ofiara. Jezus umarł
wtedy, gdy Izraelczycy składali w
ofierze baranka paschalnego, stał się więc nowym Barankiem paschalnym, który
swą krwią przypieczętował Nowe Przymierze między Bogiem a ludźmi. 
Gołębica. W Biblii tym mianem określa się różne gatunki ptaków: gołębia i
synogarlicę. Gołębia w ofierze przebłagalnej składali ci, których nie stać było
na złożenie jagnięcia. Gołębia w ofierze
oczyszczenia składała też kobieta, która urodziła dziecko. Gołębica, wypuszczona z arki w czasie
potopu, pojawia się wówczas, gdy wody
opadają, niosąc w dziobie listek z drzewa oliwnego – znak, że ustał gniew Boży .
Według Ewangelistów, po chrzcie Jezusa otworzyło się niebo i zstąpił
Duch Boży pod postacią gołębicy. Gołębica to również symbol prostoty serca,
szczerości – w przeciwieństwie do przebiegłego węża. Średniowieczna ikonografia pod postacią gołębicy przedstawia duszę ludzką w chwili, gdy
opuszcza ciało. Gołębica, otoczona obłokiem, jest czasem symbolem Ducha Świętego. Obraz obok to
Chrzest Chrystusa, którego autorem
jest Andrea del Verrocchio, włoski
malarz i rzeźbiarz z XV wieku, nauczyciel Leonarda da Vinci.
Kozioł. Jest związany z
obrzędem przebłagania. Arcykapłan kładł
ręce na głowę żywego kozła i wyznając grzechy całego ludu, wkładał je na to
zwierzę. Następnie wypędzał kozła na pustynię. Z Biblii zatem wywodzi się pojęcie „kozioł ofiarny” oznaczający
człowieka, który ponosi karę za cudze
winy, gdyż jest niesłusznie nimi obciążony. Poniżej obraz Williama Holmana Hunta Kozioł
ofiarny (1854).
Pies. Biblia przedstawia psy jako zwierzęta pogardzane i znienawidzone.
Słowo to występuje jako wyzwisko i
symbolizuje człowieka krwiożerczego, nieobyczajnego lub bezbożnika. W Apokalipsie św. Jana czytamy, że poza bramami Nowego Jeruzalem zostaną psy i czarownicy, bezwstydni, mężobójcy,
bałwochwalcy i kłamcy. Podobnie
niepochlebnie pisze o psach Izajasz oraz Księga
Przypowieści. Taki stosunek do tych
zwierząt mógł wynikać z faktu, że półdzikie, wygłodniałe i niebezpieczna psy oczyszczały miasta z wyrzucanych
odpadków, a także zjadały ciała pokonanych wrogów, rzucane im dla większego
pohańbienia.
Orzeł. Symbolizuje między innymi siłę i dumę. Aniołowie
przybierają niekiedy postać orła, na przykład cherubiny w proroctwie Ezechiela
lub czwarty anioł Apokalipsy. Święty Jan pisze: (…) usłyszałem jednego orła lecącego
przez środek nieba, mówiącego donośnym głosem: „Biada, biada, biada mieszkańcom
ziemi”. Potęga lotu oraz wiara w to,
że orzeł może patrzeć w słońce, przyczyniły się do uznania orła za symbol duszy
przeżywającej mistyczną wizję Boga. Tycjan,
włoski malarz okresu renesansu, na
obrazie Święty Jan Ewangelista na Patmos przedstawił świętego w stanie duchowej ekstazy, w trakcie
której doświadczył apokaliptycznych
wizji oraz otworzyło się nad nim
niebo z Bogiem i z aniołami.
Ryba. Chrystusa i apostołów
przedstawiano jako rybaków łowiących ludzi. W Ewangelii według św. Mateusza czytamy: podobne jest królestwo niebieskie do sieci, zarzuconej w morze i
zagarniającej ryby wszelkiego rodzaju. Pierwotnie chrzczono ludzi przez
zanurzenie w rzece lub w jeziorze, a więc nowo ochrzczeni przebywali w wodzie
razem z rybami, symbolicznie stawali się
zatem jednym z gatunków ryb. Dlatego
ryba stała się dla pierwszych chrześcijan także symbolem Chrystusa i Kościoła.
W epoce prześladowań pierwsi chrześcijanie jako tajny znak rozpoznawczy
przyjęli rybę, gdyż litery greckiego słowa ichthys
(ryba) są początkowymi literami słów: Iesous
Christos Theou Yios Soter (Jezus
Chrystus Syn Boży, Zbawiciel). Jako symbol Chrystusa ryba oznacza też
pożywienie duchowe, a zwłaszcza Eucharystię (zastąpioną później chlebem i
winem).
Wąż. We fragmencie Biblii
mówiącym o grzechu pierworodnym
jest opisany jako najbardziej przebiegły ze wszystkich zwierząt stworzonych
przez Boga. Wąż obiecuje Ewie życie i poznanie przewyższające wiedzę Boga, co
jest echem wierzeń wschodnich, że jest on zwierzęciem świętym, mającym kontakt
ze światem boskim i jest symbolem życia oraz mądrości. Jednocześnie wąż zostaje w Księdze Rodzaju pozbawiony tego
znaczenia i pokazany jako zwierzę przeklęte, niedające życia, lecz śmierć. Wąż został uznany za
symbol szatana i wroga
człowieka. Zgodnie z zapowiedzią Boga w Księdze
Rodzaju: Położę nieprzyjaźń między
tobą i niewiastą, ona zetrze głowę twoją(…), został on pokonany przez Madonnę. Poniżej: Wygnanie Adama i Ewy z Raju Benjamina Westa, amerykańskiego malarza reprezentującego styl neoklasyczny.
Wieprz. Świnie były przedmiotem
wstrętu i obrzydzenia dla Żydów, a więc jedzenie mięsa wieprzowego było
sprzeczne z prawem Mojżeszowym. W Ewangelii
św. Mateusz przytacza słowa Jezusa: Nie
dawajcie psom tego co święte i nie rzucajcie swych pereł przed świnie, by ich
nie podeptały nogami i,
obróciwszy się, was nie poszarpały. Z czasem ta wypowiedź sugerowała, aby nie mówić profanowi (lub
głupcowi) tego, czego nie może pojąć. Święty
Łukasz podtrzymuje tę opinię, opowiadając o synu marnotrawnym, który ma poniżającą pracę, czyli pasienie świń.
Święty Marek opowiada natomiast o wypędzeniu przez Jezusa nieczystych duchów z
nieszczęśliwego człowieka. Wstąpiły one w wieprze, które następnie rzuciły się
do jeziora i utonęły.
Można by jeszcze pisać o innych zwierzętach wspomnianych w Biblii. Ich znaczenie jest niezwykle interesujące, zwłaszcza gdy
się je porówna z innymi kulturami i
religiami. Celem postu jednak nie jest wyczerpanie tematu, lecz jego
zasygnalizowanie. Być może stanie się dla czytelników inspiracją do dalszych
poszukiwań.
Formica
Formica
Grafika:
https://stacja7.pl/wp-content/uploads/2015/06/kim-jest-duch-swiety-7-biblijnych-faktow-thumbnail-photo-596x414.jpg.webp
http://www.cassone-art.com/images/magazine-article/media/main/ID_058REPL_LOW.jpg
http://malarstwo.fineartexpress.pl/wp-content/uploads/2015/08/Tycjan_-Jan-Ewangelista-w-Patmos-1024x937.jpg
http://malarstwo.fineartexpress.pl/wp-content/uploads/2015/08/West-Benjamin-Wygnanie-Adama-i-Ewy-z-Raju2.jpg
Twój post czyta się bardzo przyjemnie, jest napisany w prosty sposób i bardzo podoba mi się to. Tematyka również jest ciekawa i bardzo przydatna na lekcjach języka polskiego.
OdpowiedzUsuńSzkoda tylko, że pies, zwierzę wierne i kochane, prawdziwy przyjaciel człowieka jest oceniany w Biblii tak negatywnie.
Dopiero teraz dowiedziałam się skąd tak naprawdę pochodzi związek frazeologiczny jakim jest "kozioł ofiarny". Nie miałam pojęcia, że grzechy ludzi były przelewane na to zwierzę. Ciekawy, aczkolwiek (moim zdaniem) odrobinę niewdzięczny obrzęd. Mimo wszystko najbardziej zadziwiło mnie to, w jaki sposób postrzegany był pies. Dziś nazywamy tego czworonoga "najlepszym przyjacielem człowieka" a w Biblii jest on ukazany jako chodzące zło i tzw. "darmozjad". Co prawda minęły już wieki od powstania Świętej Księgi, ale nie zastanawiałam się, jak wielkiej zmianie uległ obraz tego typu zwierząt. Jednak po dłuższym zastanowieniu nie przypominam sobie, by którakolwiek z bardziej kojarzonych postaci biblijnych była w posiadaniu psa, więc opis autora powyższego postu jest jak najbardziej zgodny z prawdą. Patrząc na mojego zwierzaka nie potrafię wyobrazić sobie jak można nie lubić tych uroczych futrzaków. :) Gratuluję świetnego wpisu!
OdpowiedzUsuń♫koliber przypominam, że jest w Piśmie Świętym postać, której w podróży towarzyszy pies, to Tobiasz. Na dowód możesz sprawdzić: Tb 6, 1. Zachęcam oczywiście do przeczytania całej Księgi Tobiasza :)
UsuńZgadzam się z Dagmarą! Nie wolno zapominać o tym, że symbolem zakonu dominikanów jest pies z pochodnią (Domini canes - pies Pański). Pies jest też w chrześcijaństwie znakiem wierności, a ten z pochodnią symbolizuje zapalanie Bożym ogniem całego świata :)
UsuńPost bardzo ciekawy.Dzięki opisom znaczenia zwierząt w Biblii mogłam poszerzyć swoją wiedzę o dodatkowe informacje oraz dowiedzieć się jak każde ze zwierząt było oceniane i czego jest symbolem.
OdpowiedzUsuńUważam, że ten post jest źródłem naprawdę przydatnej wiedzy. Warto znać symbolikę zwierząt i nie tylko, ponieważ może to być przydatne w brew pozorom nawet w codziennym życiu. Pomijam fakt, że przyda się to również na lekcje języka polskiego. :)
OdpowiedzUsuńSymboliczne ukazywanie zwierząt w Biblii ma na celu zobrazować zetknięcie sfery sacrum i profanum, pokazać obecność tej niewidzialnej części ingerującej w ludzkie życie.
OdpowiedzUsuńZwierzęta bywają również nosicielami cech człowieka, czasem zabawnych, częściej jednak negatywnych. Zapewne ku przestrodze, gdyż będąc pod wpływem pierwotnych żądz i instynktów zamieniamy się w dzikie i nieujarzmione zwierzęta, podległe wewnętrznym zachciankom.
Biblia skrywa wiele symboli, trzeba je więc umieć odkrywać, by poznać czynniki kierujące wnętrzem człowieka, ale też dostrzec coś więcej niż to, co postrzegalne. A zatem udało Ci się, autorze posta, odkryć okruch tajemnicy istnienia.
Bardzo ciekawy post. Jak wielu innych czytelników, mnie również zadziwiła symbolika psa. Na codzień wierny przyjaciel człowieka, a tutaj okazuje się, że jest całkiem inaczej postrzegany. Przeczytanie wpisu pomogło mi zrozumieć znaczenie oraz pochodzenie związku frazeologicznego "rzucać perły przed wieprze". Zawsze zastanawiałam się o co w nim chodzi, ale nigdy nie pamiętałam, aby to sprawdzić.
OdpowiedzUsuńZwierzęta zagościły na stałe w naszym życiu. Niektóre z nich stały się naszymi pupilami. Do tej pory niektórzy nie przywiązywali znaczenia i symboliki zwierzęcia. Szkoda tylko, że autor postu nie uwzględnił osiołka. To na nim do Betlejem przybyła ciężarna Maryja z Józefem, czy pan Jezus- do Jerozolimy witany przez tłumy z gałązkami palm. Ciekawa jestem jakie znaczenie i symbolikę ma osiołek występujący w Biblii, ponieważ odegrał ważniejsze role. Mija się to z prawdą, o którym się mówi, że ktoś jest "uparty jak osioł".
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy i przydatny post, który przybliżył mi symbolikę niektórych zwierząt. Na pewno warto wiedzieć coś na ten temat. Nie tylko ze względu edukacyjnego, ale również w celu zrozumienia Pisma Świętego.
OdpowiedzUsuńO symbolice psa, czy też kozła dowiedziałam się właśnie dzięki temu wpisowi.
Mam nadzieję, że na blogu będzie ukazywać się jeszcze więcej postów o tematyce przerabianej na lekcjach języka polskiego, które są świetną powtórką.
Zainspirował mnie Twój post do poszukiwań na temat innych zwierząt i ich symboliki w Biblii. To, co znalazłam bardzo mnie zaciekawiło a jednocześnie zdziwiło...mrówka, pozornie tak nieznacząca istota na Ziemi a jednak coś znaczy. Mrówka pojawia się dwukrotnie w Biblii w ks. Przysłów "Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się drogom jej i nabądź mądrości" (6,6),
OdpowiedzUsuń"Są na ziemi cztery istoty małe, lecz najrozumniejsze z mądrych: lud mrówczy, chociaż bez siły, a w lecie nazbiera żywności" (30,24).
Zdaniem starożytnych, to zwierzątko zostało obdarzone przez Boga doskonałym instynktem, który porównywali z ludzkim rozumem. Zatem, mrówka jest przedstawiona jako symbol mądrości i wytrwałości.
A ja znalazłam jeszcze inne zwierzęta.
UsuńKruk - symbol Opatrzności. Z rozkazu Boga kruki karmią proroka Eliasza chlebem i mięsem (3. Ks. Król. 17,4-6).
Mysz w Biblii oznacza nieczystość. "Między plugawe będą poczytane (...) łasica i mysz, i krokodyl (...), i mysz polna" (Księga Kapłańska 11,29-30). "Ci, którzy jedli mięso świni i obrzydłości, i mysz, zniszczeni będą, mówi Pan"(Izajasz 66,17).
(Słoń) - kość słoniowa -czystość, trwałość, stałość. "Brzuch jego z kości słoniowej" - o Oblubieńcu (Pieśń nad Pieśniami 5,14). "Szyja twoja jak wieża z kości słoniowej" - o Oblubienicy ( Pieśń nad Pieśniami 7,4).
Ciekawy i przejrzysty post. Uważam, że podane informacje mogą się z pewnością przydać na lekcji języka polskiego jako ciekawostka.
OdpowiedzUsuńNajbardziej zainteresowało mnie znaczenie kozła. Zazwyczaj znane pojęcie "kozła ofiarnego" lecz bardzo ciekawe pochodzenie.
Świetny post Autorze!
Bardzo spodobał mi się ten post. To niesamowite, że ktoś podjął się takiego tematu. Prawda jest taka, że zwierzęta to nieodłączny element naszego życia, a Bilbia jest bogata w symbolikę powiązaną właśnie ze zwierzętami. Dzięki autorowi przypomniałem sobie najważniejsze fakty, dzięki czemu mogę sprawnie operować wiedzą na ten temat. Mam nadzieję, że w przyszłości ktoś pokusi się na rozwinięcie tego tematu i opisze inne zwierzęta. Pozdrawiam!
OdpowiedzUsuńDzięki Twojej wypowiedzi dużo łatwiej było mi przyswoić symboliczne znaczenie zwierząt w Biblii oraz lepiej nauczyć się na lekcje języka polskiego.
OdpowiedzUsuńPost jest dosyć ciekawy, a jakże przydatny na lekcje języka polskiego. Aktualnie odczuwam ulgę, że obecnie nie podporządkowujemy dane zwierzę pod daną symbolikę. Nie wyobrażam sobie życia bez mojego psa, który jak czytamy był kiedyś paskudnie postrzegany. Liczę na więcej tematów, które potem posłużą nam jako pomoc na lekcjach.
OdpowiedzUsuńTwój post jest bardzo ciekawy. Przeczytałem go z wielką chęcią. Symbolika zwierząt w Biblii jest bardzo interesująca. Szczególnie zdziwiło mnie to, że Biblia przedstawia psy w tak negatywny sposób. Są przecież najlepszym przyjacielem i towarzyszem człowieka. Dzięki twojemu postowi wiem już skąd wziął się związek frazeologiczny "rzucać perły na wieprze".
OdpowiedzUsuńBardzo interesujący post. Wcześniej znałam tylko symbolikę baranka, węża i gołębicy. Dzięki tobie dowidziałam się o symbolach innych zwierząt biblijnych. Fajny artykuł, szczególnie jako uzupełnienie wiedzy z j. polskiego.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy temat, dowiedziałem się nie tylko o pierwotnej symbolice niektórych zwierząt (co oczywiście jest również bardzo interesujące), ale także poznałem pochodzenie popularnych sformułowań.
OdpowiedzUsuńNigdy nie zastanawiałem się nad pochodzeniem powiedzenia 'kozioł ofiarny' czy 'rzucać perły przed wieprze'. Teoretycznie jest to wiedza podstawowa, a jednak sądzę, że wiele osób również nie znało genezy wymienionych frazeologizmów.
Post z pewnością spełnił wszelkie oczekiwania :)
Miło, że ktoś zebrał to w jednym miejscu. Będę wiedziała gdzie szukać, jeśli o czymś zapomnę.
OdpowiedzUsuńSymboli zwierząt w Biblii jest bardzo dużo, są też interesujące związki frazeologiczne. Znalazłam kilka ciekawych z motywem zwierzęcym: niebieski ptak - człowiek żyjący cudzym kosztem, nieodpowiedzialny, próżniak, darmozjad, lekkoduch
OdpowiedzUsuńbłędna owca - ktoś zmyślony, nieprzytomny.
wilk w owczej skórze - ktoś udający łagodnego, pokornego, obłudnik
Bardzo ciekawy post.
OdpowiedzUsuńTemat o symbolice zwierząt w Biblii jest bardzo ciekawy, warto sobie ,,odświeżyć" wiedzę z gimnazjum.:)
OdpowiedzUsuńŚwietny post. Zainspirował mnie do znalezienia innych symboli w Bili. Mam nadzieję że twoja praca pomoże mi na jutrzejszym sprawdzianie.
OdpowiedzUsuńSymboli w Biblii jest bardzo wiele, w poście zostały opisane tylko niektóre, ale muszę przyznać, że jest to zachęta do przemyślenia niektórych słów Biblii oraz do poszukania innych symboli, które są w niej zawarte.
OdpowiedzUsuńWbrew moim początkowym uprzedzeniom do takiego tematu, post okazał się naprawdę interesujący. Podoba mi się bardzo znaczenie gołębicy jako Ducha Świętego. Natomiast zrobiło mi się szkoda "kozła ofiarnego" i nie spodobało mi się znaczenie psa, który kojarzy się dzisiaj raczej z wiernym przyjacielem niż z kimś pogardzanym i znienawidzonym.
OdpowiedzUsuńNiby w poście została przedstawiona symbolika zwierząt występujących w Biblii czyli coś co powinno nam być dobrze znane a w rzeczywistości okazuje się zupełnie co innego. Sama na swoim przykładzie mogę z całą pewnością przyznać, że wiele informacji tutaj przytoczonych było dla mnie nowością. Nigdy nie spotkałam się z czymś podobnym. Teraz mam świadomość, że wiele jeszcze kryje tajemnic " święta księga chrześcijan" o których dowiaduję się sporadycznie i z biegiem czasu poszerzam swoją wiedzę na jej temat.
OdpowiedzUsuńCiekawym, ale bardzo wieloznacznym symbolem w Piśmie Świętym jest także lew. Z jednej strony, ze względu na cechy pozytywne (moc, siła, wspaniałość, majestat) o samym Bogu mówi się przywołując postać lwa (Oz 5,14; 13,7; Am 3,8; Syr 28,23); gdzie indziej jednak, tak jak lew broniący swej zdobyczy, tak też Pan będzie bronił Izraela przed wrogami (Iz 31,4). Z drugiej strony do ataku lwa przyrównywane są najazdy obcych królów a także prześladowcy i ludzie siejący strach.
OdpowiedzUsuńŚwietny post, dowiedziałam się o symbolice wielu zwierząt biblijnych o których wcześniej nie miałam pojęcia. Uważam, że godnym uwagi stworzeniem jest gołębica, ponieważ jest symbolem Ducha Świętego.
OdpowiedzUsuńCiekawostką jest, że w narodach wschodnich gołąb zawsze kojarzony był z duchem i duszą. Mieszkańcy Syrii umieszczali nad grobowcami domki dla gołębi, albowiem gołąb był dla nich obrazem ulatującej duszy ludzkiej. W antycznej Grecji gołąb był między innymi symbolem dominacji ducha nad ciałem. W wielu cywilizacjach gołębie pełniły rolę przewodników dusz po śmierci.
W Biblii gołębica jest najczęściej wymienianym ptakiem spośród wszystkich gatunków. Uważano tego ptaka za wyróżniającego się łagodnością, delikatnością, niewinnością. Mówiono o nim, że jest „owcą pomiędzy ptakami”.
Bardzo ciekawy oraz pouczający post,moja klasa przerabia właśnie Biblię i zgromadzone w nim treści są niezwykle przydatne. Wydawać by się mogło, że znaczenie wyżej wymienionych zwierząt jest oczywiste, zwłaszcza dla chrześcijan, jednak jest to mylne stwierdzenie,ponieważ o wielu rzeczach sama dopiero się dowiedziałam i jestem pewna,że z większością czytelników jest tak samo , dzięki informacjom nagromadzonym przez autora jestem bogatsza o wiedzę, którą postaram się wykorzystać na najbliższej klasówce. Dziękuje ;)
OdpowiedzUsuńPost na pewno przyda się na lekcje języka polskiego. Jest ciekawie zrobiony, wnosi nowe treści do mojej wiedzy z podręcznika.
OdpowiedzUsuńPost ma naprawdę ciekawą tematykę i do tego przyjemnie się go czyta. Informacje w nim zawarte z pewnością przydadzą mi się na lekcjach, dlatego nie żałuję, że go przeczytałem.
OdpowiedzUsuńIntersujący post. Psy są to jedne z niewielu zwierząt które lubię. Nie wiedziałam, że w Biblii są one przedstawione jako pogardzone i znienawidzone :o.
OdpowiedzUsuńPost bardzo mnie zaciekawił. Nie zdawałam sobie sprawy, że psy występują w Biblii.
OdpowiedzUsuńBardzo zaciekawił mnie ten post. Symbolika zwierząt w Biblii jest niesamowicie interesująca. Zamierzam pogłębić swoją wiedzę o kolejne symbole, które nie zostały wymienione w poście.
OdpowiedzUsuńBardzo przydatny post, szczególnie teraz, gdy na lekcjach języka polskiego omawiamy Biblię. Przejrzyście umieszczone informacje z pewnością pomogą mi zapamiętać, co symbolizują poszczególne zwierzęta. Najbardziej zainteresowała mnie historia związana z kozłem.
OdpowiedzUsuńWyjątkowo ciekawy post. Dowiedziałem się na przykład skąd wywodzi się pojęcie „kozła ofiarnego” o którego genezie wcześniej nie miałem pojęcia! Myślę, że taki post to bardzo dobry sposób na przypomnienie i utrwalenie wiadomości z Biblii.
OdpowiedzUsuń