W haremie sułtana
Sulejmana
Każdy dąży do tego samego,
mimo to, wiele jest wersji historii.
(Sulejman II Wspaniały)
mimo to, wiele jest wersji historii.
(Sulejman II Wspaniały)
„Wspaniałe stulecie” to
serial, który opowiada o losach Imperium
Osmańskiego za czasów Sulejmana II Wspaniałego. Cieszy się ogromną
popularnością na całym świecie. Także w Polsce, pomimo różnic kulturowych i religijnych, podbił serca wielu,
szczególnie kobiet. Wydarzenia historyczne i polityka ustępują miejsca
codziennemu życiu w haremie, intrygom, sporom i kobietom władcy. Ostatnio taką
popularnością cieszył się serial „Niewolnica Izaura”- podczas jego emisji ulice pustoszały, a wszyscy
widzowie zajmowali miejsce przed telewizorem. Twórcom „Wspaniałego stulecia”
udało się powtórzyć ten sukces. Serial wzbudził wiele kontrowersji w państwie
tureckim, którego premier i prezydent zarzucili, iż telenowela przedstawia
znakomitego władcę w złym świetle i przekłamuje wiele faktów historycznych.
Sulejman jest ukazany jako bawidamek, który większość czasu poświęca miłosnym
podbojom, a jedynie przy okazji zajmuje
się sprawami państwowymi i wojennymi, które
dla niego jako sułtana powinny być priorytetem. Nie powinniśmy się jednak
zrażać tymi negatywnymi opiniami, ponieważ serial, nawet jeśli nie jest do
końca zgodny z historią, jest świetną rozrywką, a piękne stroje, biżuteria i
wnętrza przenoszą nas do XVI -wiecznego Imperium Osmańskiego.
Na początek opowiemy o
głównym bohaterze - „Władcy Świata” Sulejmanie. W 1520
roku po śmierci ojca Selima I Groźnego
zasiadł na tronie. Jest uznawany za jednego
z najlepszych władców, dlatego potomni nadali mu przydomek „Wspaniały”. Był niezwykle uzdolnionym dowódcą, co
pozwoliło mu spełnić marzenia jego przodków dotyczące podboju świata. Udało mu się zdobyć wiele ziem. Na szczególną
uwagę zasługuje jego zwycięstwo w roku 1526 pod Mohaczem nad Węgrami, których
rozgromił w 3 godziny. Padyszach był
zwany także „Prawodawcą”, ponieważ dzięki niemu tureckie prawo zostało
uregulowane. Sulejman był także poetą, tworzył wiersze dla swoich kobiet pod
pseudonimem Muhibbi.
Niewiele wiemy o
pierwszej żonie sułtana. Według źródeł historycznych, urodziła ona syna, który zmarł podczas epidemii ospy w 1521roku. W
serialu jest ona pominięta, ponieważ zmarła w roku objęcia władzy przez męża. Druga
żona to Gulfem, która także urodziła sułtanowi syna, który jako niemowlę zmarł na ospę. Straciła ona wtedy tytuł sułtanki i
stała się Gulfem Hatun. Występuje ona w serialu, lecz nie odgrywa większej
roli. Zostanie skazana na śmierć za próbę zabicia władcy. Trzecią żoną była
Mahidevran, zwana przez padyszacha Gulbahar, co znaczy wiosenna róża. W
rzeczywistości dała sułtanowi dwóch synów - Mustafę i Ahmeda oraz jedną córkę - Raziye. Mahidevran słynęła z
niezwykłej urody, według źródeł historycznych była najpiękniejszą kobietą
sułtana. Czwartą i ostatnią prawowitą żoną była Roksolana, której sułtan nadał
imię Hurrem. Pochodziła ona z Rohatynia na Ukrainie. Nie wiadomo, w jaki sposób
zdobyła względy sułtana, część Turków tłumaczyła to rzekomymi czarami, w
których miała pomagać faworycie Sulejmana hiszpańska Żydówka Trongilla.
Najpewniej jednak Roksolana po prostu doskonale potrafiła manipulować swoim
mężczyzną. Kiedyś doszło do kłótni z Mahidevran, która pobiła Aleksandrę.
Podrapana przez zazdrosną kobietę,
Roksolana odmówiła złożenia wizyty u Sulejmana. Argumentowała, że nie może do niego pójść, bo
tylko obraziłaby go swoim wyglądem. Zainteresowany sprawą sułtan, zobaczył, w
jakim stanie jest niewolnica, a potem usłyszał od pewnej siebie Mahidevran, że
ona nie czuje się niczemu winna. Zbulwersowany, odesłał krewką żonę, a całą
swoją miłość przelał na Roksolanę. Urodziła Sulejmanowi syna Mehmeta (1521),
córkę Mihrimah (1522), Abdullaha (1523; zmarł, mając 3 lata), Selima (1524),
Bajezida (1526) i Dżihangira (1530). Wcześniej gdy niewolnica zachodziła w ciążę i rodziła syna, to nie wracała już do łoża sułtana,
tylko była wysyłana wraz z dzieckiem do
jednej z osmańskich prowincji. Sulejman jednak nie odesłał Roksolany po
narodzinach pierwszego syna. Urodziła mu kolejne dzieci i została w Stambule na
zawsze. Sulejman pewnie korzystał z innych kobiet w haremie, ale ona nie dała się już
usunąć z uprzywilejowanej pozycji – opowiada profesor Kołodziejczyk. Sułtan dla ukochanej
zerwał z tradycją, czyniąc z niej wolną
kobietę. Jednak w rzeczywistości - w odróżnieniu
od serialu - poślubił Hurrem po śmierci swojej matki, która była
przeciwna temu związkowi, a Sulejman nie chciał się jej sprzeciwiać. Sułtanka także zajmowała się dobroczynnością,
założyła szpital, który istnieje do dziś.
Jedną z osób, które w
dużej mierze wpłynęły na losy imperium był Ibrahim Pasza. Pochodził z Pargi, był synem
rybaka Manolisa. Jako mały chłopiec został uprowadzony i trafił na targ
turecki, gdzie został kupiony przez kobietę, która zapewniła mu wszechstronne
wykształcenie. U niej także poznał sułtana, który stał się jego przyjacielem i
bratem. Najpierw pełnił funkcję sokolnika, następnie szambelana, a później
wielkiego wezyra i naczelnego wodza Imperium Osmańskiego. Był mecenasem sztuki,
wspierał i cenił artystów, którym sam był. W serialu został ukazany jako
negatywna postać, która jest porywcza, wybuchowa, domaga się szacunku. Pod
koniec życia od nadmiaru władzy zachowuje się jak sam sułtan. Zdradza także
swoją żonę - siostrę sułtana - z jedną z nadzorczyń w haremie. W rzeczywistości
Ibrahim był wierny małżonce, a dyplomacja była jego mocną stroną. Potrafił
nawiązać pokojowe stosunki z
posłami z innych państw. Potrafił
pozyskiwać zwolenników, był osobą sprytną, która miała posłuch u innych. Wielki
wezyr to także doskonały strateg wojenny. Dzięki niemu imperium poszerzyło
swoje granice. Jak przystało na tak wybitną jednostkę, miał wielu wrogów. W
wyniku ich działań został zamordowany z rozkazu sułtana. Postacią szczególnie skrzywdzoną przez twórców serialu był Nasuh Effendi,
nazywany Matrakczym. W telenoweli ukazany jest wyłącznie jako wierny sługa i
przyjaciel Ibrahima Paszy, dla którego był zdolny do największych
poświęceń. Nie mówi się także nic o jego
wielkich zasługach dla imperium. W
rzeczywistości natomiast był wszechstronnym
człowiekiem, dlatego nazywano go Leonardo Da Vinci Imperium Osmańskiego.
Malował miniatury, rzeźbił figurki, pisał książki historyczne, był genialnym
matematykiem, tworzył mapy. Był także mistrzem szermierki i nauczycielem walki.
To on stworzył grę matrak. Znał pięć języków obcych. Był specjalistą nawigacji,
pracował w marynarce wojennej Imperium.
Akcja serialu toczy się
w pałacu Topkapi, w którym tak naprawdę mieszkał sułtan Sulejman. Jest to
prawdziwy pałac, nie scenografia filmowa.
Kompleks ten cieszy się ogromną popularnością wśród turystów z całego
świata. Można tam zobaczyć m.in. wnętrza, po których niegdyś stąpały szlachetne
stopy członków dynastii osmańskiej, jeden
z największych diamentów na świecie oraz kolekcję chińskiej porcelany, z
której jadła sułtańska rodzina. Wierzono, że chińska porcelana popęka lub
zmieni kolor, gdy znajdzie się w niej zatrute jedzenie. Sztućce wykonywano z
kości słoniowej i skorup żółwi. Za czasów Sulejmana Wspaniałego w kuchni
pracowało 500 osób. W pałacu także
odbywały się posiedzenia dywanu. Był tam
również skarbiec, mennica i uniwersytet. Było to serce Imperium Osmańskiego
Mieścił się tam harem, który zamieszkiwała rodzina i 300 nałożnic władcy.
Porządkiem rządził system zasad i tradycji. Słowo harem oznacza „prywatny”,
„zabroniony”. Największą władzę w nim sprawowała valide, czyli matka sułtana. Harem ma 6 pięter, lecz do zwiedzania udostępnione jest tylko
jedno.
Historia Turcji jest
niesamowicie bogata i ciekawa, a dzięki serialowi zainteresowanie nią znacznie
wzrosło. Przystojni aktorzy (w szczególności aktor grający Bali Beja) wcielający
się w role męskie zdecydowanie wpływają na dużą oglądalność wśród kobiet. J Pomimo wielu kontrowersji i niezgodności
z faktami historycznymi, zachęcamy do
zobaczenia chociaż jednego odcinka telenoweli.
Team
Ibrahim
Grafika:
http://rodzynkisultanskie.blog.pl/files/2015/03/MUHTE%C5%9EEM-YUZYILwspaniale-stulecie.jpg
http://iv1.lisimg.com/image/1836756/407full-muhte%C5%9Fem-y%C3%BCzy%C4%B1l-poster.jpg
http://twoje-seriale.pl/wp-content/uploads/2015/09/wspanialew-stulecie-21.jpg
https://akphoto4.ask.fm/725/901/168/-389996981-1ssibsi-kn7nnja4h7glf45/original/avatar.jpg