Spacer po Tomaszowie
Każdy ma swoje
miejsce ulubione w dzieciństwie.
To jest ojczyzna duszy.
To jest ojczyzna duszy.
(Stefan Żeromski)
Tomaszów Lubelski to niewielkie miasto położone
na Roztoczu Środkowym, w bardzo malowniczej okolicy. Jest idealnym
miejscem na krótką, lecz bardzo ciekawą wycieczkę. Znajduje się tam wiele
wyjątkowych zabytków, które warto zobaczyć. Co ciekawe, historia miasta jest
związana z patronem naszej szkoły, Janem Zamoyskim. Około 1590 roku
zapoczątkował on budowę niewielkiej osady nad rzeką Sołokiją. Jej nazwa
Jelitowo wywodziła się od herbu Zamoyskich, którym było jelito. W 1613 roku
nazwę zmieniono na Tomaszów na cześć syna Jana Zamoyskiego - Tomasza.
Kościół
modrzewiowy pod wezwaniem Zwiastowania
Najświętszej Marii Panny to chyba najcenniejszy tomaszowski zabytek. Ufundowany
został w 1627 roku przez ordynata Tomasza Zamoyskiego. Jest jednym z najbardziej
znanych drewnianych kościołów barokowych w Polsce i jedynym na Zamojszczyźnie kościołem
dwuwiekowym. Wewnątrz znajduje się wczesnobarokowy ołtarz główny z I połowy
XVII wieku, w którym umieszczony jest cudowny obraz Matki Bożej Szkaplerznej
oraz pochodzące z rozebranego niegdyś kościoła trynitarzy późnobarokowe ołtarze
boczne. Zachwycają one bogactwem zdobień i pięknymi malowidłami. Jednocześnie
kościół sprawia wrażenie bardzo przytulnego miejsca.
Cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Mikołaja
zbudowano w samym centrum Tomaszowa w latach 1883 – 1890. Cerkiew jest
murowana, trójdzielna, z kopułą nad nawą i czterema wieżyczkami. Ma ciekawą
bryłę architektoniczną, odrestaurowany ikonostas oraz specyficzny dla prawosławia klimat.
Wewnątrz znajduje się wiele ikon, o których wspaniale opowiada proboszcz
parafii, ksiądz Dariusz Wasiluk oprowadzając chętnych po świątyni. Z zewnątrz
natomiast, uwagę zwraca kolor budynku. Parafii zabrakło pieniędzy na
dokończenie remontu, w związku z czym górna, odnowiona część cerkwi jest koloru
żółtego, a reszta świątyni-szarego.
Herbaciarnia
(Czajnia)
została wzniesiona w 1895 roku z okazji koronacji cara Mikołaja II. To piękny,
drewniany budynek wzorowany na domach budowanych wówczas w północnej Rosji. W
swojej historii budynek pełnił różne funkcje – oprócz herbaciarni służył jako teatr, dworzec
autobusowy, świetlica, kawiarnia, siedziba firmy odzieżowej. Współcześnie
herbaciarnia jest zaadaptowana na sklep z rowerami oraz
chińską restaurację.
Budynek
szkoły muzycznej powstał
na początku XX wieku. Często jest mylnie uważany za tomaszowski ratusz,
tymczasem pełnił on kiedyś funkcję siedziby straży pożarnej. Z wysokiej wieży
obserwowano miasto i alarmowano o pożarach. Doskonale widać z niej piękną
panoramę Tomaszowa. Dziś dzieci uczą się tam gry na instrumentach. Mieści się
tuż obok Cerkwi św. Mikołaja.
Figura św.
Tekli.
Została wzniesiona przez mieszkańców Tomaszowa Lubelskiego w roku 1782 w celu
ustrzeżenia się przed zarazami, które w tamtych czasach często
nawiedzały miasto i okolice. Święta Tekla
to „patronka od powietrza, głodu, ognia
i zwierząt”- tak głosi oryginalny podpis na cokole. Święta przedstawiona jest z lwicą u stóp w sposób
typowy dla swej ikonografii. Tekla została skazana, jak wielu pierwszych
chrześcijan, na pożarcie przez dzikie zwierzęta, lecz ocala, gdyż wygłodniała
lwica jej nie tknęła.
To tylko niektóre z miejsc w Tomaszowie, które
warto odwiedzić. Zachęcam więc, aby któregoś dnia wybrać się tutaj na spacer.
Leniwi mogą to zrobić nawet przez Internet, dzięki stronie http://www.tomaszow-lubelski.pl/spacer/
Królowa Elżbieta
Grafika:
http://www.zamosconline.pl/img/turysta/cabaj-2-1.jpg
http://eholiday.smcloud.net/mapy/zdjecia/medium/tomaszow_lubelski-10.jpg
http://s3.flog.pl/media/foto/2262234_cerkiew-prawoslawna-sw-mikolaja-cudotworcy-w-tomaszowie-lubelskim-.jpg
http://s3.flog.pl/media/foto/3549159_tomaszow-lubelski-----herbaciarnia--tzw-czajnia.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Tomasz%C3%B3w_Lubelski_PSM.jpg/200px-Tomasz%C3%B3w_Lubelski_PSM.jpg
http://e-przewodniki.pl/obiekty_obrazy/19340/obraz_87242_5998_500.jpg
Tomaszów Lubelski to bardzo ciekawe, ale zarazem spokojne miasto. Można tu zarówno pospacerować zwiedzając zabytki, jak i wypocząć. Mam w tym mieście rodzinę, więc spędzam w nim dużo czasu. Warto je odwiedzić :)
OdpowiedzUsuńChociaż wiele razy byłem w Tomaszowie, to nie wiedziałem, że jest tam tyle ciekawych miejsc i zabytków. Mam nadzieję, że niebawem będę miał okazję bliżej zapoznać się z tym pięknym miastem.
OdpowiedzUsuńZapewne byłeś tam w innym celu i nie miałeś czasu na zwiedzanie, czy zwrócenie uwagi na otoczenie :) Teraz już wiesz, co i gdzie się znajduje! Życzę powodzenia w eksplorowaniu Tomaszowa.
UsuńTo bardzie ciekawy post, sama wiele razy byłam w Tomaszowie, ale nie wiedziałam że ma on tak ciekawą historię. To naprawdę fascynujące, że historia Tomaszowa wiąże się z naszą szkołą. Dowiedziałam się wielu ciekawych rzeczy o tym mieście i gdy będę w nim ponownie na pewno spojrzę na nie inaczej niż do tej pory :)
OdpowiedzUsuńJeszcze nigdy nie miałam okazji odwiedzić Tomaszowa Lubelskiego. Mam nadzieję, że w wakacje wybiorę się tam na spacer. Pozdrawiam :)
OdpowiedzUsuńJeszcze nie byłam w Tomaszowie, ale niedługo możliwe, że będę tamtędy przejeżdżać, więc zwrócę uwagę zabytki i piękne okolice miasta. Mam nadzieję, że może niedługo powstanie post o Zwierzyńcu, ponieważ to równie piękne miejsce.
OdpowiedzUsuńTomaszów Lubelski to bardzo ciekawe miejsce. Ze względu na rozwój przemysłu, historia miasta oraz jego zabytki często odchodzą w zapomnienie.Warto odwiedzić Tomaszów również, dlatego że leży na Roztoczu, chyba najpiękniejszą krainą w naszym regionie. Krajobrazy roztoczańskie naprawdę zapierają dech w piersiach.
OdpowiedzUsuńByłem kilka razy w Tomaszowie,przechodziłem przy większości wyżej wymienionych budynków,miejsc.Mimo to szczerze powiedziawszy nie zwracałem na to uwagi.Kolejnym razem postaram się choć na chwilę zatrzymać przy tych miejscach i przypomnieć sobie ich ciekawą historię.
OdpowiedzUsuńTomaszów jest mi bardzo dobrze znany. Jednak nigdy nie widziałam zdjęć tego miasta z lotu ptaka. Z tej perspektywy Tomaszów Lubelski wygląda jeszcze lepiej i okazalej. Niestety, nie wiem, w którym miejscu znajduje się figura św. Tekli. Albo jej nigdy nie widziałam, albo nie zwrociłam na nią większej uwagi. Możesz mi Królowo zdradzić tę tajemnicę? :P
OdpowiedzUsuńDołączam się do pytania. Mieszkam blisko Tomaszowa Lubelskiego, więc o większość miejsc/budynków już wiedziałam, ale figury św. Tekli nie. Zapraszam do tego miasta szczególnie w okresie świąt Bożego Narodzenia, bo jak wspomniała już Ola, jest ono wtedy pięknie ozdobione :)
Usuńwiem że to nie miejsce ale jakie są kierunki u was w szkole?
OdpowiedzUsuńMatematyczno-fizyczny <3
UsuńMatematyczno-architektoniczny, biologiczno-chemiczny, matematyczno-ekonomiczny, prawniczy, psychologiczny.
UsuńByłam w Tomaszowie bardzo dużo razy jednak nie wiedziałam o nim tylu ciekawych rzeczy. Jest to piękne miasto, które każdy powinien odwiedzić. Uważam, że wyjątkowym miejscem w Polsce jest całe Roztocze , które każdy powinien odwiedzić przynajmniej raz w życiu ;)
OdpowiedzUsuńJa również dość często bywam w Tomaszowie ,ale z wymienionych zabytków w twoim poście widziałam zaledwie kilka .
OdpowiedzUsuńOdwiedzając to miasto kolejnym razem będę wiedziała przy czym zatrzymać się na dłuższą chwilę . Masz rację ,że szkoła muzyczna często jest mylona z ratuszem ,mi samej się to zdarzało . Korzystając z chwili wolnego na feriach ,chętnie bym się tam ponownie wybrała .
Mam nadzieję, że kiedyś będę miała okazję zobaczyć te wszystkie wspaniałe zabytki :) Jednak jak na razie musiałam zadowolić się spacerem online :D
OdpowiedzUsuńJeszcze jednym zabytkiem, o którym nie wspomniała autorka postu, jest grobowiec rodziny Bujalskich i Bohlerów z przełomu XIX/XX wieku, znajdujący się na cmentarzu parafialnym.
OdpowiedzUsuńO zabytkach Tomaszowa można poczytać na: http://www.magnoliatravel.pl/s/zabytki
Bardzo często jestem w Tomaszowie i muszę przyznać, że nie znam drugiego miasta ozdobionego w czasie świąt tak pięknie! Zwykłe drzewka oplątane kolorowymi światełkami i oczywiście słynna ogromna bombka, przy której ludzie uwielbiają robić sobie zdjęcia. A co ciekawe obok tej bombki stoi niezwykła ławeczka. Niezwykła, bo widać na niej postać mężczyzny. Jest to rzeźba Janusza Petera, a ławeczka jest imitacją leżanki. Postać trzyma w ręku stetoskop, a na ławeczce jest napis :
OdpowiedzUsuńNON OMNIS MORIAR – NIE WSZYSTEK UMRĘ
JANUSZ PETER 1891-1963
Doktor medycyny, dyrektor i budowniczy tomaszowskiego szpitala, ceniony lekarz, naukowiec, regionalista, malarz, twórca Muzeum Ziemi Tomaszowskiej.
Przejeżdżając przez Tomaszów Lubelski warto zatrzymać się i pozwiedzać tą ciekawą miejscowość. Jest to mniejsze miasto niż Zamość, lecz ciągle rozwijające się. Położenie Tomaszowa nadaje mu urok, ponieważ jest bazą wypadową na Roztocze.
OdpowiedzUsuńTomaszów Lubelski to bardzo ciekawe miasto, a okolica wokół miejscowości jest bardzo malownicza. Wiele razy byłam w Tomaszowie, ale nie widziałam aż tylu interesujących zabytków. Dużo atrakcji turystycznych jak i kulturalnych umożliwia dobry wypoczynek w tym roztoczańskim miasteczku.
OdpowiedzUsuńPrzespacerujmy się po przeszłości Tomaszowa. Ponad połowa mieszkańców Tomaszowa przed wojną to byli Żydzi. Historia ich zmiotła z powierzchni tej ziemi. A mieszkali tu od początku istnienia miasta.
OdpowiedzUsuńSynagoga w Tomaszowie Lubelskim znajdowała się przy obecnej ulicy Romualda Traugutta. Została zbudowana w pierwszej połowie XVII wieku. Podczas II wojny światowej , we wrześniu 1939 roku Niemcy ją zburzyli. Wokół synagogi znajdowały się liczne parterowe i piętrowe budynki mieszczące pomieszczenia gminy żydowskiej, mieszkania oraz inne instytucje.
W 1939 roku w Tomaszowie mieszkało 6000 – 7000 Żydów. Większość uciekła, Pozostało zaledwie 1500 osób. Ludność żydowską Niemcy skoncentrowali w kilkunastu domach usytuowanych głównie przy ul. Piekarskiej, gdzie utworzono otwarte getto. Na początku 1942 roku getto zostało zamknięte, zaś w marcu tego samego roku 500 tutejszych Żydów zostało przesiedlonych do obozu pracy w pobliskim Cieszanowie. Stamtąd 22 V 1942 roku zostali oni deportowani do Bełżca. Likwidacja getta tomaszowskiego nastąpiła pod koniec października 1942 roku, kiedy to Niemcy wywieźli ciężarówkami do Bełżca część osób pozostałych w getcie, a część rozstrzelali na cmentarzu żydowskim. Ostatni z tomaszowskich Żydów – Szymon Leja został rozstrzelany 9 XI 1943 roku.
Niemcy zdewastowali cmentarz, a pozostałe po bombardowaniu szczątki synagogi wysadzili w powietrze w 1940 roku. Cegłami z murów bożnicy wybrukowano nawierzchnię ul. Grunwaldzkiej, do aż do budynku gimnazjum, gdzie ulokowano siedzibę żandarmerii. Z macew pochodzących z tomaszowskiego kirkutu ułożono chodnik przed domem niemieckiego starosty miasta.
Dziś Cmentarz żydowski zajmuje powierzchnię 2 ha, na której znajduje się około trzydziestu nagrobków i dwa ohele. W 1993 roku na cmentarzu przeprowadzono prace restauracyjne oraz wybudowano pomnik ku czci ofiar Holocaustu. Cmentarz znajduje się przy ul. Starozamojskiej.
Z Tomaszowem Lubelskim jest związana również inna ciekawa historia. W tamtym roku po raz pierwszy na Zamojszczyźnie została zorganizowana Ekstremalna Droga Krzyżowa. Polega ona na samotnym marszu nocą połączonym z modlitwą i rozważaniami stacji drogi krzyżowej Pana Jezusa. Trasa prowadziła z Tomaszowa Lubelskiego do Zamościa, liczyła ok. 46 km, a jej głównym organizatorem jest ks. Witek Bednarz, wikariusz z parafii pw. św. Józefa w Tomaszowie Lubelskim. W tym roku Ekstremalna jest planowana na 27 marca, a trasy mają być dłuższe.
OdpowiedzUsuńhttp://www.edk.org.pl/ -tu można znaleźć więcej informacji o inicjatywie
https://pl-pl.facebook.com/TL.EDK -a tu o samej Tomaszowskiej EDK
Dlaczego w marcu? Żeby było ekstremalnie, gdy będzie mróz i śnieg?
UsuńCzy uczestniczyłeś w takiej Drodze Krzyżowej?
Ekstremalna Droga Krzyżowa ma miejsce w ostatni piątek przed niedzielą palmową, z tego powodu w tym roku wypada 27 marca. Tak brałem udział w zeszłorocznej edycji i przeszedłem całą trasę(zajęło to mnie i moim znajomym 11 godzin). Mam nadzieję, że w tym roku również uda mi się pokonać zmęczenie i bolące nogi :) Polecam wszystkim, którzy chcą odkryć naszą wiarę na nowo :)
UsuńKrólowo Elżbieto, widać, że jesteś dumna z miejsca, w którym mieszkasz. Trzeba przyznać, że masz powody do dumy. Opisałaś wiele ciekawych obiektów, które sprawiają, że ma się ochotę odwiedzić Tomaszów Lubelski.
OdpowiedzUsuńGdy byłam młodsza myślałam, że Tomaszów Lubelski jest wielkim miastem przepełnionym blokami i fabrykami. Miejscowość odwiedziłam tylko raz, zimą i to w dodatku przejazdem. Czytając post i przyglądając się panoramie z lotu ptaka jest to rzeczywiście miasto położone w malowniczej okolicy. Dużo zieleni i wiele ciekawych zabytków zachęca do odwiedzenia tego miejsca. Myślę, że w czasie wakacji wybiorę się tam i pospaceruję.
OdpowiedzUsuńNie wiedziałam, że Tomaszów posiada tak piękne zabytki. Dziękuję ci za pokazanie choć części. Muszę tam pojechać!
OdpowiedzUsuńOdnośnie przytoczonego fragmentu wiersza - Tuwim, powtarzając: "Wpadli na dzień do Tomaszowa?" ma na myśli Tomaszów Mazowiecki. Żona poety - Stefania Marchew, pochodziła z Tomaszowa Mazowieckiego. Nawet widnieje zdjęcie miasta w podręczniku sprzed 3 lat przy wierszu "Przy okrągłym stole".
OdpowiedzUsuńAutorka postu świetnie wiedziała - oczywiście - o który Tomaszów chodzi. Wiersz Tuwima jest jednak tak piękny (i śpiewany wielokrotnie), że nie mogła się powstrzymać. Po prostu sobie pożyczyła ten tekst z pełną świadomością tego, co robi. Nie wyobrażała sobie piękniejszego motta, które by poprzedzało opowieść o jej rodzinnym mieście.
OdpowiedzUsuńCieszy jednak fakt, że znowu okazałaś się bardzo czujną czytelniczką i masz tak dużą wiedzę literacką. Pozdrawiam.
Tomaszów wygląda pięknie. Nie wiedziałam, że jest tam tyle pięknych zabytków. Choć jeszcze nigdy tam nie byłam to postaram się w wakacje tam przyjechać.
OdpowiedzUsuńByłam w Tomaszowie jedynie w Kościele pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i jest tam przepięknie! Nie byłam świadoma że w tym mieście jest tyle ciekawych zabytków ;) Zdecydowanie muszę znaleźć czas i wybrać się tam i zobaczyć te wszystkie piękne miejsca :)
OdpowiedzUsuńPochodzę z Zamościa, ale mieszkam tu od dwóch lat. Jeszcze jako dziecko dużo czasu spędziłam podóżując z rodzicami po polsce, ale nie przypominam sobie, abym kiedykolwiek odwiedziła Tomaszów Lubelski. Zdecydowanie muszę nadrobić zaległości dotyczące znajomości rodzinnej okolicy.
OdpowiedzUsuń#jul - o wiele lepiej Polska wygląda napisana dużą literą! Zapamiętaj to sobie.
Usuń@!@ wiem, przepraszam, za bardzo się pospieszyłam i dopiero po wysłaniu komentarza zorientowałam się jaki popełniłam błąd. Następnym razem dokładnie sprawdzę to co napisałam, przed wysłaniem.
UsuńWiele razy byłam w Tomaszowie. Do tej pory nie wiedziałam, że to miasto wcześniej nazywało się Jelitowo, a także, że Jan Zamoyski zapoczątkował jego budowę. Bardzo ciekawy post :)
OdpowiedzUsuńNigdy nie byłam w Tomaszowie, ale po zapoznaniu się z postem i komentarzami myślę ,że jest to miejsce warte uwagi. Być może w przyszłości będę miała okazje zwiedzić to miasto, a po przeczytaniu tych informacji wiem już na co zwrócić uwagę.
OdpowiedzUsuńMimo że mieszkając w Zamościu nie jestem jakoś bardzo oddalona od Tomaszowa to nie wydaje mi się bym kiedykolwiek odwiedzała to miasto. Post zachęcił mnie do nadrobienia zaległości. Mam nadzieję że na zbliżających się wakacjach wybiorę się tam z rodziną na krótką wycieczkę.
OdpowiedzUsuńNiejednokrotnie byłem w Tomaszowie lecz nigdy nie zwiedzałem tego miasta. Teraz już wiem że warto zainteresować się jego barwną historią. Muszę jeszcze raz odwiedzić tą miejscowość .
OdpowiedzUsuńW Tomaszowie jestem tylko przejazdem. Nie miałam okazji zapoznać się z pięknem zabytków i architekturą miasta. Nadszedł czas, żeby to zmienić.
OdpowiedzUsuńRzadko bywam w Tomaszowie. Nigdy nie zwiedzałam tamtejszych zabytków. Po przeczytaniu tego postu pożyczyłam od ciociu książkę o zabytkach z tej miejscowości. Przejrzałam ją i znalazłam wiele zabytków, które z chęcią bym zwiedziła na żywo.Mam nadzieję, że niedługo wybiorę się do Tomaszowa i pozwiedzam.
OdpowiedzUsuńBardzo rzadko bywam w Tomaszowie, jednak gdy już tam jestem zawsze zwracam uwagę na tomaszowskie zabytki, które prezentują się niezwykle okazale. Teraz już znam ich krótką historię.
OdpowiedzUsuńWydawało mi się, że znam Tomaszów Lubelski jak własną kieszeń, a tu okazuje się, że tak mało o nim wiem. Najbardziej zaciekawił kościół modrzewiowy, nie miałem pojęcia, że to aż tak znana budowla. Z tego wszystkiego kupię chyba sobie przewodnik po Zamościu bo myślę, że znajdę coś ciekawego czego wcześniej nie wiedziałem.
OdpowiedzUsuńJako, że zaglądałam na blog przez ferie dowiedziałam się wartościowych dla mnie informacji o mieście, w którym bardzo często przebywam. Ostatnio będąc w Tomaszowie i przechodząc obok budynku szkoły muzycznej pomyślałam od razu o tym, że w tym poście była informacja, że często jest mylnie uważany za tomaszowski ratusz. To wydarzenie wywołało uśmiech na mojej twarzy i na pewno poprzez ten post dowiedziałam się rzeczy, o których wcześniej nie miałam pojęcia.
OdpowiedzUsuńJa Tomaszów Lub. kojarzę z przepysznymi lodami, dlatego jestem tam często w okresie letnim :)
OdpowiedzUsuńPiękne miejsce, które warto odwiedzić !
Chyba muszę kiedyś odwiedzić Tomaszów! :)
OdpowiedzUsuń