Narcyz kocha swoje oblicze
Gdy bogactwo osiąga rangę wyższą niż mądrość,
kiedy rozgłos zyskuje większy podziw niż godność,
kiedy sukces liczy się bardziej niż szacunek do siebie,
wówczas kultura nadaje przesadne znaczenie obrazom
i staje się narcystyczna.
(Alexander Lowen)
Znacie
mit o Narcyzie? Wzgardził miłością nimfy Echo, za co został ukarany
niespełnioną miłością do samego siebie, a właściwie do własnego oblicza ujrzanego w tafli wody. Umarł z tęsknoty za
nieosiągalnym przedmiotem swego uczucia. Po śmierci został zamieniony w kwiat
nazwany jego imieniem, który stał się symbolem zimnej, nieczułej urody. Bywa,
że rośnie dziko nad brzegiem jeziora, jakby się chciał przeglądać w wodzie – jak w lustrze. Jest rośliną trującą.
Narcyzm to umiłowanie samego
siebie, zwłaszcza własnej urody. W psychoanalizie
pojęcie oznacza autoerotyzm, stan zakochania w sobie – we własnych cechach psychicznych i fizycznych. Jaki
jest narcyz? Jest skupiony na sobie,
a inni albo nie obchodzą go wcale, albo o tyle, o ile mogą zaspokoić jego
potrzebę znaczenia i dominacji. Tworzy wizję swego sukcesu. Od otoczenia
oczekuje ciągłego podziwu i stałej uwagi, a ta potrzeba jest nienasycona, gdyż
pragnie wciąż więcej niż ma. Narcyz nie odczuwa empatii, czasem jedynie potrafi
udawać żal, sympatię, zrozumienie. To mistrz manipulacji, który bezwzględnie
wykorzystuje innych do realizacji własnych celów. Często odczuwa wobec ludzi
zawiść i wrogość. Nawet najmniejsza krytyka
wywołuje w narcyzie wściekłość, gdyż boi się upokorzenia. Czuje również lęk przed bliskością i intymnością, ponieważ takie sytuacje
odsłoniłyby jego prawdziwe ja. Narcyz kreuje
własny portret - człowieka sukcesu, a pod tą maską kryje się głęboko schowane i wyparte poczucie swojej niskiej wartości.
Jakie są przyczyny narcyzmu? Amerykański psycholog W. Keith Cambell ujmuje to następująco: (…) zmiana sposobu wychowania dzieci i edukacji. Obecnie kładzie się akcent na poczucie własnej wartości. Osobowość narcystyczna wiąże się z dużą pobłażliwością rodziców, przyzwalającym stylem wychowania, a także nadmiernym chwaleniem dziecka. Media sprawiają z kolei, że zwykli ludzie wierzą, że staną się gwiazdami. Chcą zaistnieć i sława staje się nadrzędnym celem.
Narcyzm jest cechą nie
tylko jednostek, ale cechą społeczeństw i współczesnej kultury. Nasza kultura jest
narcystyczna, gdyż zostaliśmy zdominowani przez obrazy elektroniczne:
telewizję, film, reklamę i Internet.
Tracimy zaufanie do własnego doświadczenia i własnej mądrości, przywiązując
nadmierną uwagę do wizerunku: zgrabnej
sylwetki, młodego wyglądu, mody, sprawności fizycznej. Nie
uwierzycie, ale szkoła również może być
narcystyczna! W
takiej szkole nie docenia się rzeczywistej pracy nauczycieli i uczniów, a także
ich indywidualności. Podejmuje się bezsensowne działania po to, aby dobrze
wypaść w oczach otoczenia lub władz. Nie ma w niej prawdziwych przyjaźni,
serdeczności, zaufania i życzliwości. Dominują bezosobowe, sformalizowane
relacje międzyludzkie. Ważna staje się rywalizacja, nie ma więc solidarności i współpracy. Szkoła zatraca
zainteresowanie swoim wewnętrznym rozwojem, a całą energię zużywa na dobre prezentowanie
się w środowisku. W szkole narcystycznej najpopularniejszą imprezą jest wybór
„miss szkoły”, a nie plebiscyt na najbardziej lubianego nauczyciela lub ucznia.
W tym „targowisku próżności” sukces odnosi
się za wygląd, a nie za
osiągnięcia czy cechy osobowości. Narcyzm
wymuszają często rodzice uczniów – w szkołach prywatnych i społecznych. Domagają się dodatkowych zajęć
o charakterze prestiżowym. Język angielski i basen już nie wystarczą. Musi być jeszcze tenis,
jazda konno i taniec. Koło filozoficzne, poetyckie lub harcerstwo – nie mają
żadnych szans.
Adam
Asnyk pisał, że każda
epoka ma swe własne cele. Współcześni psychiatrzy natomiast mówią: każda epoka ma swoje
wariactwo. Tylko jak z nim żyć?
Kia
Grafika:
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0i6l59_NEgvfKJjI2vsjwFNe1QS0ZP79M4xC9VgkWOjwUQW81Oj2aNp0TgvLJVXs2_B9Zg3Wg6iE1bMy6-yfuXHe_J84YP_i5NqMSQARxWeucl3drDfHrKlz7zIx-kd3XJjNN73ZJeR5W/s1600/N_suup_12.12.13..jpg
http://www.arte.fm/public/images/upload/middle/arte-fm-18154-narcyze.JPG
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiWUnJIgwJp8NPgUVDkpDNHFKwk41a9Kv2cH6uFu8nP8yK9kArkmiDNuOz_Yj4Qlu7p5NUitf2556V-1ucprhJO6KbyNrrHp-oQREy2pBdNROT0__VLCC9FbRVNWt1XTuecC3pZVz3vxU/s1600/Ren%25C3%25A9-Antoine_Houasse_-_Narcissus%252C_1688-1689.jpg