Co w trawie piszczy?

                                                        

  Księgarz, kompozytor, legionista

 
                                    
            

We wrześniu 1939 
          napadnięci przez armie niemiecką i bolszewicką,             
my Polacy, 
ofiarą krwi broniliśmy 

wolności ludów, honoru i religii. 

( Józef Gosławski)

Legionista, notariusz, kompozytor, księgarz, wydawca, muzyk, konspiracyjny komendant Związku Walki Zbrojnej. Mimo że Zygmunt Pomarański zginął w wieku zaledwie 43 lat, jego życie było pełne dokonań i sukcesów.

Zygmunt Pomarański urodził się w 1898 roku w Warszawie. Gdy uczęszczał do szóstej klasy, wybuchła I wojna światowa. Wraz  z bratem Stefanem i rówieśnikami ze szkoły, po odbyciu kursu strzeleckiego, trafili do I Kompanii Kadrowej Legionów Polskich. Podczas pierwszych działań wojennych Legionów młody Zygmunt został ranny. Nie poddał się jednak i po powrocie do zdrowia  walczył dalej. Za zasługi w walce otrzymał  stopień  sierżanta. W 1915 roku związał się z Polską Organizacją Wojskową, a w 1916 roku  został komendantem – najpierw w obwodzie radomskim, iłżeckim, koneckim, aż wreszcie w zamojskim. W 1920 roku brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Rok później przeszedł do rezerwy  jako porucznik.

W 1917 roku razem z bratem Stefanem założyli w Zamościu Księgarnię Polską. Przez kilkanaście lat bracia Pomarańscy wydawali książki (w szczególności o tematyce historycznej), podręczniki szkolne i broszury. Niestety, w 1931 roku ze względu na kłopoty finansowe Zygmunt Pomarański musiał wyjechać z Zamościa i zamknąć wydawnictwo. Dzięki ukończonym studiom prawniczym i praktyce notarialnej w kancelarii Bolesława Leśmiana mógł pracować jako komornik, a później jako notariusz.

W lutym 1941 roku został aresztowany. Niedługo po zabraniu go przez Niemców żona Jadwiga dostała od niego gryps, w którym pisał, że połamano mu ręce i nogi. Po przesłuchaniach w lubelskim więzieniu trafił na 3 miesiące do szpitala, skąd przewieziono go do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Tam istniał jako numer 14140. W październiku rodzina Pomarańskich dostała zawiadomienie od niemieckich władz o zapaleniu płuc i śmierci Zygmunta.

Jednym z największych zamiłowań Pomarańskiego była muzyka. Grał na fortepianie, ale przede wszystkim komponował pieśni o tematyce wojennej, marsze żałobne, mazurki i polonezy. Jego najsłynniejszy utwór to, zapewne wszystkim znany, „O mój rozmarynie”.

Biografię Zygmunta Pomarańskiego  przedstawiam Wam, drodzy czytelnicy,  nie bez powodu. Kilka dni temu – 8 maja – w Zamościu odbyło się  odsłonięcie tablicy upamiętniającej tego wspaniałego człowieka. W uroczystym spotkaniu m.in. wzięli udział: prezydent Zamościa – Marcin Zamoyski, Dyrekcja oraz uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego , działacz NSZZ „Solidarność” Jerzy Zacharow, Halina Ostowicz i najmłodsza córka Zygmunta Pomarańskiego – Mirosława Leszczyńska z rodziną. Tablica pamiątkowa wisi na murach księgarni przy ulicy Żeromskiego.

Doris

Grafika: własna