Krótko o Naszej
Szkole
Takie będą
Rzeczypospolite,
jakie ich młodzieży chowanie.
jakie ich młodzieży chowanie.
(Jan Zamoyski)
Historia
liceum rozpoczyna się od otwarcia Realnego Gimnazjum Męskiego w roku szkolnym
1916/17. Młodzież po raz pierwszy przekroczyła progi szkoły zorganizowanej w
gmachu Akademii Zamojskiej 7 września. Pierwsza matura odbyła się w 1922
roku. Od początku dyrektor Kazimierz Lewicki oraz znakomici nauczyciele poświęcili się
zorganizowaniu bazy dydaktycznej, a także rozwojowi życia umysłowego i
kulturalnego. Dyrektor - polonista skupiał w gimnazjum ludzi
twórczych, pracujących z myślą o dobru młodzieży. Dzięki
temu powstały pracownie przedmiotowe: geograficzna, historyczna, klasyczna,
przyrodnicza, muzyczna, rysunkowa. Zgromadzono pomoce naukowe, np. okazy z
kolekcji geologicznej Stanisława Staszica, przekazane przez rodzinę Zamoyskich.
Historyk i geograf Michał Pieszko
zorganizował muzeum szkolne, a przyrodnik Stefan Miler założył w roku 1917 szkolny ogród zoologiczny, który
stał się zalążkiem obecnego zamojskiego zoo. Poeta Stanisław Młodożeniec, pracując jako
polonista, utworzył kółko dramatyczne, prowadził zajęcia z wiedzy o teatrze,
czuwał nad redakcją czasopism młodzieżowych. Tadeusz Gajewski, również
polonista, opiekował się harcerstwem, a także pismem szkolnym „Nasza Myśl”. Kolejny dyrektor
to Adam Szczerbowski, polonista, krytyk literacki, który rozwijał
zainteresowania poetyckie młodzieży.
W
1919 roku Gimnazjum Męskie otrzymało imię Jana Zamoyskiego. Szkoła realizowała
program gimnazjum humanistycznego, w którym podstawę stanowiły języki - język polski
i obce nowożytne, łacina, literatura, historia oraz nauki społeczne. Zadaniem szkoły było wychowanie człowieka
kochającego język narodu i jego kulturę, a także ceniącego wartości
religijne, moralne, społeczne.
Ważną
rolę dydaktyczną i wychowawczą odgrywały koła przedmiotowe, a także organizacje
ideowo - wychowawcze. Na szczególne podkreślenie zasługuje kółko bibliofilskie,
które wpajało zamiłowanie do książek, zapoznawało z najstarszymi zabytkami
sztuki drukarskiej, wydawnictwami
bibliofilskimi, ze współczesną literaturą, jak również mobilizowało do podejmowania
własnej twórczości na łamach redagowanych w szkole czasopism. Koło Filaretów kształtowało u młodzieży zasady kodeksu
moralnego i uczulało na jego przestrzeganie. Koło krajoznawcze działające w
kilku sekcjach (geologicznej, faunistycznej, ochrony przyrody, fotograficznej,
muzealnej i wycieczkowej) skupiało
uczniów, którzy gromadzili materiały historyczne, dokumenty, zdjęcia,
przedmioty muzealne, wycinki prasowe, prenumerowali i czytali miesięcznik „Orli
Lot”, a swój dorobek przedstawiali na wystawach w Krakowie i we Lwowie. Prężnie
działały sekcje sportowe: strzelecka, piłki nożnej, cyklistów, lekkoatletyczna,
sportów zimowych. Powstały też inne organizacje, np. spółdzielnia
uczniowska, która z czasem przekształciła się w hurtownię konkurującą nawet z
prywatnym handlem. Sprzedawała podręczniki szkolne, materiały biurowe,
włókiennicze, galanteryjne i kosmetyczne. Młodzież kształtowała swoje postawy w
harcerstwie, w samopomocy szkolnej, sejmiku, czytelni, Międzyszkolnym Komitecie
Pomocy Dzieciom Bezrobotnych, Lidze
Obrony Przeciwpowietrznej. W gimnazjum działało także Koło Ligi Kolonialnej i
Morskiej, w którym
uczniowie redagowali gazetkę, a także korespondowali w języku niemieckim i francuskim z rówieśnikami w Europie i
Ameryce. „Straż Przednia” z kolei,
wychowywała młodzież na karnych i odpowiedzialnych obywateli Rzeczypospolitej,
którzy cenią dobro, honor i wolność państwa. Protektorat nad organizacją objął prezydent Ignacy Mościcki.
We wrześniu 1939 roku w budynku gimnazjum został umieszczony polski
szpital wojskowy. Następnie władze
okupacyjne ulokowały w gmachu szkoły oddział policji. Hitlerowcy zniszczyli
sztandar gimnazjum. Wcześniej jednak nauczyciele, z narażeniem życia, ocalili
bibliotekę oraz archiwa gimnazjum
męskiego i żeńskiego, ukrywając je w Ratuszu dzięki pomocy
urzędnika Muzeum Ziemi Zamojskiej. W czasie okupacji nauczyciele zorganizowali
ośrodki tajnego nauczania, starając się utrzymać jak najwyższy poziom nauczania. Wojna zebrała – niestety - krwawe żniwo wśród nauczycieli. W Oświęcimiu zginęli:
Piotr Bohuszewicz, Karol Cieśliński, Bronisław Englert i Zygmunt Syrek, a w
Palmirach - Maciej Rataj.
Nauczyciele, którzy przeżyli wojnę, w sierpniu 1944 roku zaczęli pracę w
odradzającym się Gimnazjum i Liceum im. Jana Zamoyskiego. Po wojnie dyrektorami kolejno byli: Michał
Bojarczuk, Kazimierz Mazurek, Bolesław Hass, Zygfryd Bielecki, Halina Chwiejczak
oraz Zygmunt Kamiński. W liceum przez wszystkie lata rozwijano
pasje uczniów w licznych kołach, nie
tylko naukowych, które były priorytetem.
Przez długi czas działały: chór szkolny i zespół tańca ludowego. Rozwijały
działalność koła: PCK, Ligi Ochrony Przyrody, Szkolny Klub Sportowy „Zamoyski”,
koło biblioteczne, koło recytatorskie i teatralne. To tylko niektóre z wielu. Szkoła kontynuowała tradycję wspaniałych
poprzedników, czego potwierdzeniem jest odznaczenie Medalem Komisji Edukacji
Narodowej, przynależność do Klubu
Przodujących Szkół, a także tytuł „Szkoła
z Klasą”.
Należy podkreślić, że od początku istnienia szkoły zarówno nauczyciele,
jak i uczniowie byli ważnym elementem życia miasta. Tworzyli tradycje
kulturalne i oświatowe Zamościa lub aktywnie w nich uczestniczyli. Swoją
działalnością przekraczali też granice Zamojszczyzny. Historia Liceum Ogólnokształcącego im. Jana
Zamoyskiego jest częścią historii Zamościa, a
trudna oraz piękna praca nauczycieli zawsze kształtowała i
wciąż kształtuje tradycję dla kolejnych pokoleń młodzieży.
Humanistka
Grafika:
http://fotopolska.eu/foto/128/128902.jpg
http://fotopolska.eu/foto/159/159690.jpg