Moje hobby, mój świat

   Słownik wyrazów „Babcinych”

  

Jak można nie cenić pięknej naszej mowy,

tak szlachetnej,

tak dźwięcznej, tak bogatej  w wyrazy…

(Elżbieta Jaraczewska)

Oto druga część słownika wyrazów używanych przez moją Babcię, która pochodzi spod Tomaszowa Lubelskiego. Zapisałam je, bo już niedługo słowa takie jak te zostaną zupełnie zapomniane. Już dziś można je usłyszeć bardzo rzadko, a szkoda, bo są naprawdę wyjątkowe. Jestem pewna, że Wasze babcie też mają swoje powiedzonka. Chętnie dołączę je do mojego słownika.

nagitolić – przygotować coś (np. jedzenie) w dużej ilości, ale byle jak

nakukuryczyć się – zezłościć, obrazić się

napurzyć się – nadąć się ze złości

nasadzić kapiszon – założyć kaptur

niewistka – synowa

nypać – szukać

ośnik – przyrząd do zdejmowania kory z pnia drzewa i strugania

pachlopa – nieudana potrawa

paćkać – jeść zachłannie, niekulturalnie

pagilares – portmonetka

palica, dziadorek – laska

parynać – uprawiać pole w sposób byle jaki

pies brecha albo brzecha – szczeka

pilać – piłować

pitolić, ciachać – ciąć

pitulajko – tępy nóż

poliwka – zupa

poszła w kiebieni mater – nie wiadomo, gdzie się podziała

Pośnik – Wigilia

powiesielec – ktoś niespokojny, rozbiegany, sprawiający kłopoty

psiuk – żuk, owad, ale również pogardliwie: grzyb, zwłaszcza niejadalny

puskaj – puść

pycać – jeść mało, z niechęcią, ale też robić coś byle jak

pytlować – mleć ziarno na mąkę we młynie

robić zbytki – psocić

rozczapirzyć – rozłożyć np. ręce, nogi, palce           

rozczomhnęła się (rozczomhła) – poślizgnęła się i nogi jej się rozjechały

rozdziawić gębę – otworzyć usta

rozpust – odpust

słychać jak śmierdzi w chliwach – czuć w chlewie brzydki zapach

smotrzyć – patrzeć

spachać się – spocić się, zadyszeć

stare łupy – panie, które zachowują się niestosownie, próbują uchodzić za młodsze

szajbka – korbka

szałamacha – gęsta potrawa

szeportać – szeleścić

szmytki – szybki, sprawny

szurnąć –  przesunąć, ale też hałasować przesuwając coś

ścil – sufit

tarabanić – dzwonić, bębnić

tarligać – turlać się

terepicie – niepotrzebne, popsute rzeczy, śmieci

tok – klepisko

trajdać – roznosić plotki

trutoar – chodnik

wańcioł – duży brzuch

wróbce – wróble

wyduty – wypukły

wykidać – wyrzucać

wyplasać – wydeptać

wyrapić oczy – wytrzeszczyć

wyszczyrzepa – ktoś brzydki

zabundyczony – obrażony, w złym humorze

zakociabiony – skulony albo  zagięty, zawinięty np. spódnica ci się zakociabiła (zakociabła)

zakokosiła się – zaszła w ciążę

zakrzaniantus – ciężka praca

zapirać – zamykać

zaszportać się – zaplątać się

zdyjmać – robić zdjęcie

ziapać – głośno oddychać, wydawać dźwięki

zielepuch – niedojrzały owoc

zładola – łobuz

złydnia – ktoś, kto robiąc źle, sprawia przykrość innym

zmierzłna – marudna

ździochawka lub ździuchawka – pompka

ździuchać pięstukami – bić, uderzać pięściami

żuchlać – gryźć

Królowa Elżbieta

Grafika:

http://img.targeo.pl/i/cache/static/miasto/to/tomaszow_lubelski,gmina_tomaszow_lubelski,1118.png

http://m.wm.pl/2013/01/n/babcia-133218.jpg